Metodologia teorii ugruntowanej a teoria Margaret S. Archer

• Authors: Bukalska Izabela
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule postawiono pytanie o możliwość wykorzystania teorii Margaret S. Archer w procesie generowania teorii ugruntowanej. Szczególnie interesuje mnie możliwość przyjęcia założeń krytycznego realizmu (zakładającego m.in. istnienie obiektywnej rzeczywistości i możliwości jej poznania) i koncepcji człowieka zawartej w pismach brytyjskiej socjolog. Zalecenia ograniczenia prekonceptualizacji, które leży u podstaw metodologii zdaje się wykluczać taką możliwość. Jednak prace tzw. teoretyków ugruntowanych drugiej generacji pisane sa już z pełną świadomością istnienia podobnych założeń, przynajmniej na poziomie ontologicznym i epistemologicznym. Wspomniane prace zmierzają jednak w stronę konstruktywizmu i postmodernizmu. Założenia na wybranych poziomach możemy również zidentyfikować u teoretyków ugruntowanych pierwszej generacji - Starussa i Glasera. Pierwszy z nich, ukierunkowany przez interakcjonizm symboliczny jest bardziej podatny na tendencje postmodernistyczne (zdaniem A. Clarke'a), drugi pozostaje na stanowisku realizmu, wierząc w istnienie obiektywnego świata i możliwości jego poznania. Rozważania na temat wykorzystania koncepcji refleksyjności M.S. Archer zilustruję przykładem własnych badań prowadzonych zgodnie z metodologią teorii ugruntowanej wśród liderów organizacji węgierskich mniejszości narodowych. W efekcie analizy powstała tzw. koncepcja kondycji mniejszościowej, będąca ukształtowaną przez warunki sytuacyjne tendencją do działania w okreslony sposób, zaobserwowaną właśnie u członków wspólnot mniejszościowych. Jednak uporządkowana analiza brytyjskiej socjolog pokazała, które elementy kondycji mniejszościowej nie były doprecyzowane i jakie pytania nie zostały zadane. Taka konfrontacja potrzebna jest przede wszystkim na etapie tzw. powrotu do biblioteki. Jest z pewnością pouczająca i uwrazliwiająca, należy wystrzegać się przy tym oczywiście nadmiernego sugerowania się gotową teorią, podtrzymując rekomendowany przez Straussa i Glasera "kontekst odrycia".

Keywords

PL

realizm krytyczny; refleksyjność; metodologia teorii ugruntowanej; kondycja mniejszościowa

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne
• Year: 2015
• Issue: 10
• Pages: 100-104

Dates

published

2015

Contributors

author

Bukalska Izabela

References

• Annells M. (1996), Grounded theory method: Philosophical perspectives, paradigm of inquiry and postmodernism, w: Qualitative Health Research, 6, s. 379-393.
• Archer M.S. (2012), The Reflexive Imperative in Late Modernity, Cambridge University Press.
• Archer M.S. (2013), Człowieczeństwo, problem sprawstwa, NOMOS, Kraków.
• Birks M., Mills J., (2012) Grounded theory. A practical guide, Sage, Los Angeles.
• Charmaz K. (2009), Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, PWN, Warszawa.
• Clarke A. (2005), Situational analysis. Grounded theory after postmodern turn, Sage, Thousand Oaks, London, New Delhi.
• Glaser B.G., Strauss A.L. (2009), Odkrywanie teorii ugruntowanej, NOMOS, Kraków 2009.
• Glaser B.G (2005), The Grounded Theory Perspective III, Theoretical Coding, Mil Valley CA: Sociology Press.
• Gorzko M. (2008) Procedury i emergencja. O metodologii klasycznych odmian teorii ugruntowanej, Szczecin.
• Konecki K. (2000), Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, PWN, Warszawa.

Notes

PL

Artykuł 7. z numeru 10.

Identifiers

ISSN

299-2367