Paidagogos (παιδαγωγός) i ars educandi (αρς εδυκανδι) w kontekście epigenetyki

• Authors: Dyk Wiesław

Title variants

EN

Paidagogos (παιδαγωγός) and ars educandi (αρς εδυκανδι) in the context of epigenetics

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ewolucyjnie każdy żywy organizm związany jest ze swym naturalnym środowiskiem. Dostosowanie się do otoczenia i jego zmian, by przeżyć, zawsze towarzyszyło człowiekowi. Dbałość o pokarm, ale nie przejadanie się, było przepustką do obecnego i przyszłego życia. Przeżyły te gatunki, które dostosowały pokarm do potrzeb swojego organizmu. Wśród Homo sapiens przeżył gatunek Homo sapiens sapiens, kromaniończyk, gdyż dzięki wysokiej inteligencji dbał o jakość pożywienia. Współczesne technologie żywności i pęd życia wprowa¬dził degradację ludzkiej natury. Powstała niezgodność między genami i pożywieniem. Nie zawsze wyżywienie służy organizmowi człowieka i nie zawsze umożliwia jego osobowościowe, kreatywne trwanie w środowisku naturalnym. Aby działać i tworzyć najpierw trzeba się właściwie odżywiać. Kształtowanie osobowości wsparte jest rodzajem, jakością i wartością pożywienia.

EN

From evolution standpoint, every living organism is bound with its environment. Adaptation to the environment and its changes had always accompanied Man. Taking care of food but not overeating was a pass to current and future life. The species which did not overeat, had survived. Amongst Homo sapiens, Homo sapiens sapiens and Homo Cro-Magnon survived, because having future in mind, it took care of the food’s quality. Contemporary food technologies and rate of living introduced degeneration of human nature. A chaos had occurred between genes and food. Food is not always in benefit of human organism and its personal, creative existence in natural environment. To act and create you must be first full. Shaping the personality is supported by the type, quality and value of food.

Keywords

PL

epigenetyka; nutrigenomika; nutrigenetyka; metylacja; wychowanie

EN

epigenetics; nutrigenomics; nutrigenetics; DNA methylation; parenting

• Publisher: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego w Szczecinie / Wyższe Seminarium Duchowne w Koszalinie
• Journal: Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie
• Year: 2020
• Issue: 27
• Pages: 359-370

Contributors

author

Dyk Wiesław

• Instytut Filozofii i Kognitywistyki, Uniwersytet Szczeciński

References

• Debusk, Ruth M., Colleen P. Fogarty. José M. Ordovas, Kenneth S. Kornman. „Nutritional genomics in practice: Where do we begin?”. Journal of the American Dietetic Association 105, 4 (2005): 589–598.
• Dias, Brian George, Kerry James Ressler. „Parental olfactory experience influences behavior and neural structure in subsequent generations”. Nature Neuroscience 17, 1 (2014): 89–96.
• Dziewiecki, Marek. „Współczesna kultura a formacja młodzieży”. Dostęp 17.01.2020. https:// opoka.org.pl/biblioteka/I/ID/wspkultura_formacjam.html.
• Franklin, Tamara B., Holger Russig, Isabelle C Weiss, Johannes Gräff, Natacha Linder, Aubin Michalon, Sandor Vizi, Isabelle M. Mansuy. „Epigenetic transmission of the impact of early stress across generations”. Biological Psychiatry 68, 5 (2010): 408–415.
• Halliday, Jane L., Kay Oke, Sue Breheny, Elizabeth Algar, David J. Amor. „Beckwith-Wiedemann syndrome an IVF: a case-control study”. American Journal of Human Genetics 75 (2004): 526–528.
• Halliday, Jane L., Obioha C. Ukoumunne, H.W.G. Baker, Sue Breheny, Alice Jaques, Claire Garrett, David Lindsay Healy, David J. Amor. „Increased risk of blastogenesis birth defects, arising in the first 4 weeks of pregnancy, after assisted reproductive technologies”. Human Reproduction 25 (2010): 59–65.
• Johnson, Lyman Tefft., Nigel J. Belshaw. „Nutrition and epigenetics: An emerging field”. Food and Chemical Toxicology 46 (2008): 1346–1359.
• Khare, Tarang, Shraddha Pai, Karolis Koncevicius, Mrinal Pal, Edita Kriukiene, Zita Liutkeviciute, Manuel Irimia, Peixin Jia, Carolyn Ptak, Menghang Xia, Raymond Tice. „5-hmC in the brain is abundant in synaptic genes and shows differences at the exon-intron boundary”. Nature Structural & Molecular Biology 19, 10 (2012): 1037–1043.
• Kunicki-Goldfinger, Władysław Jerzy Henryk. Wszystko zaczęło się od bakterii. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1981.
• Kunicki-Goldfinger, Władysław Jerzy Henryk. Życie bakterii. Warszawa: Wydawnictwo PWN, 1982.
• Lipton, Bruce. Biologia przekonań. Uwolnić moc świadomości, materii i cudów. Tłum. Bartosz Głowacki. London: Wydawca BMG Publishing, 2010.
• Rogalska, Stanisława Maria. „Metylacja DNA”. W: Chromatyna. Molekularne mechanizmy epigenetyczne, red. Stanisława Maria Rogalska, Magdalena Achrem, Andrzej Wojciechowski, 128–148. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2010.
• Roth, Tania L., Farah D. Lubin, Adam J. Funk, David J. Sweatt. „Lasting Epigenetic Influence of Early-Life Adversity on the BDNF Gene”. Biological Psychiatry 65, 9 (2009): 760–769.
• Sanchez-Villegas, Almudena, Miguel Ángel Martínez-González. „Diet, a New Target to Prevent Depression”. BMC Medicine 11 (2013): 1–4.
• Spork, Peter. Drugi kod. Epigenetyka, czyli jak możemy sterować własnymi genotypami. Tłum. Viktor Gronowicz. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2011.
• Watters, Ethan. „DNA is not destiny: The New Science of Epigenetics”. Dostęp 16.01.2020. https://www.discovermagazine.com/the-sciences/dna-is-not-destiny-the-new-science-of-epigenetics.
• Wojciechowski, Andrzej. „Budowa włókna chromatynowego”. W: Chromatyna. Molekularne mechanizmy epigenetyczne, red. Stanisława Maria Rogalska, Magdalena Achrem, Andrzej Wojciechowski, 31–46. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, 2010.
• Zhang, Tie-Yuan, Ian C Hellstrom, Rosemary C Bagot, Xianglan Wen, Josie Diorio, Michael J. Meaney. „Maternal care and DNA methylation of a glutamic acid decarboxylase promoter in rat hippocampus”. The Journal of neuroscience: the official journal of the Society for Neuroscience 30, 39 (2010): 131–137.

Identifiers

DOI

10.18276/skk.2020.27-20