Parlament w nowozelandzkim ustroju politycznym przed i po zmianie systemu wyborczego w 1993 roku

• Authors: Eska-Mikołajewska Justyna

Title variants

EN

Parliament in the political system of New Zealand prior to and past the introduction of the new electoral system in 1993

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The formation of the political and legal system of New Zealand was particularly infl uenced by the British constitutional practice. As the years passed, the state has departed from certain assumptions of the Westminster model, also adopting elements of other government concepts and politics. In the process of adaptation of the New Zealand political system to the changing political and legal conditions, the parliament primarily evolved. Since its establishment to the present, its structure, composition and functions have been fundamentally transformed. With the abolition of the parliamentary chamber in 1950, the existent bicameral model was transformed into a unicameral one. So far the most radical constitutional change in New Zealand has been so the introduction of a mixed electoral system in 1993. This resulted in the adoption of a completely different way of creating a legislative body; in consequence, innovative means of appointing the government and exercising the oversight function by the parliament emerged.

Keywords

EN

parliament; New Zealand; constitutional system; electoral system; unicameralism

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2018
• Issue: 2(145)
• Pages: 9–34

Contributors

author

Eska-Mikołajewska Justyna

• Dr, Bydgoska Szkoła Wyższa

References

• 1. Angelo A.H., Constitutional Law in New Zealand, Wolters Kluwer Law & Business, Alphen aan den Rijn 2011.
• 2. Antoszewski A., Parlamentaryzm jako przestrzeń rywalizacji międzypartyjnej, [w:] Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, red. T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012.
• 3. Banaszak B., Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Kantor Wydawniczy Zakamycze, Kraków 2004.
• 4. Beetham B.C., The Case for Proportional Representation, [w:] Politics in New Zealand: a reader, red. S. Levine, Sydney 1978.
• 5. Cartwright S., The role of the Governor-General, „Occasional Paper” 2001, nr 6.
• 6. Bożyk S., System konstytucyjny Nowej Zelandii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2009.
• 7. Bożyk S., Parlament a egzekutywa w systemie ustrojowym dominium (Australia, Kanada, Nowa Zelandia), [w:] Prawo, parlament i egzekutywy we współczesnych systemach rządów. Księga poświęcona pamięci Jerzego Stembrowicza, red. S. Bożyk, Wydawnictwo Temida 2, Białystok 2009.
• 8. Elliott M., Interpretative Bills of Rights and the Mystery of the Unwritten Constitution, „New Zealand Law Review” 2011, nr 51.
• 9. Eska J., Elementy modelu westminsterskiego w porządku konstytucyjnym Nowej Zelandii, [w:] Konstytucjonalizm w państwach anglosaskich, red. A. Zięba, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
• 10. Gustafson B., New Zealand Politics 1945–1984, [w:] New Zealand Politics in Transition, red. R. Miller, Oxford University Press, Oxford 1997.
• 11. Jackson W.K., The New Zealand Legislative Council. A Study of the Establishment, Failure and Abolition of an Upper House, Otago University Press, Dunedin 1972.
• 12. Keith A.B., Responsible government in the dominions, Stevens and sons, London 1909.
• 13. Kumarasingham H., Onward with Executive Power. Lessons from New Zealand 1947–57, Institute of Policy Studies, Victoria University of Wellington, Wellington 2010.
• 14. Levine S., Roberts N.S., From Lobby Fodder to Leadership: New Zealand Parliamentarians and Select Committees, „Political Science” 2004, z. 56(2).
• 15. Lijphart A., Democracies. Patterns of Majoritarian and Consensus Government in Twenty-One Countries, Yale University Press, New Haven and London 1984.
• 16. Machelski Z., Modele parlamentów dwuizbowych. Ujęcie porównawcze, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2012, nr 13.
• 17. McGee D., Parliamentary Practice in New Zealand, GP Publications, Wellington 1994.
• 18. Michalak B., Mieszane systemy wyborcze. Cele, rozwiązania, konsekwencje, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2013.
• 19. Mikuli P., Zasada podziału władz a ustrój brytyjski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006.
• 20. Mikuli P., Westminsterska odmiana systemu parlamentarnego, [w:] Parlamentarny system rządów. Teoria i praktyka, red. T. Mołdawa, J. Szymanek, M. Mistygacz, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2012.
• 21. Milne R.S., Political parties in New Zealand, At the Clarendon Press, Oxford 1966.
• 22. Mołdawa T., Parlament w państwie demokratycznym, [w:] Historia — Idee — Polityka. Księga dedykowana Profesorowi Janowi Baszkiewiczowi, Wydawnictwo Scholar, Warszawa 1995.
• 23. Mulgan R., Politics in New Zealand, Auckland University Press, Auckland 1994.
• 24. Norton P., Adding Value? The Role of Second Chambers, „Asia Pacific Law Review” 2007, t. 15, nr 1.
• 25. Palmer G., Palmer M., Bridled Power. New Zealand’s Constitution and Government, Oxford University Press, Oxford 2004.
• 26. Polarczyk K., Parlamenty państw świata w statystyce, raport nr 237 Biura Studiów i Ekspertyz, Kancelaria Sejmu, Warszawa 2005, <http://biurose.sejm.gov.pl>.
• 27. Raso C.N., Small Party Power Inside and Outside Government: The Policy Influence, Differential in New Zealand, 1999 to 2002, „Political Science” 2007, z. 59(2).
• 28. Renwick A., Why did National Promise a Referendum on Electoral Reform in 1990?, „Political Science” 2007, z. 59 (1).
• 29. Representative Government — The 1852 Constitution Act, [w:] Speeches and Documents on New Zealand History, red. W.D. McIntyre, W.J. Gardner, Oxford University Press, Wellington 1979.
• 30. Roper J., Leitch S., The electoral reform campaigns in New Zealand: A political communication case study, „Australian Journal of Communication” 1995, t. 22, nr 1.
• 31. Sarnecki P., System konstytucyjny Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2009.
• 32. Sarnecki P., Ustroje konstytucyjne państw współczesnych, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• 33. Scott K.J., The New Zealand Constitution, Clarendon Press, Oxford 1962.
• 34. Szabaciuk W., Wpływ systemu wyborczego mieszanego na system polityczny Nowej Zelandii, „Polityka i Społeczeństwo” 2014, nr 2.
• 35. Urbaniak K., Formowanie rządu w Wielkiej Brytanii: wybrane problemy teorii i praktyki, [w:] Parlament — prezydent — rząd. Zagadnienia konstytucyjne na przykładach wybranych państw, red. T. Mołdawa, J. Szymanek, Warszawa 2008.
• 36. The British system of government, Central Office of Information. Publishing Services, London 1994.
• 37. Vowles J., Countdown to MMP, [w:] J. Vowles, P. Aimer, S. Banducci, J. Karp, Voters’ Victory? New Zealand’s First election Under Proportional Representation, Auckland University Press, Auckland 1998.
• 38. Vowles J., Aimer P., Banducci S., Karp J., Expectations of Change, [w:] Voters’ Victory? New Zealand’s First election Under Proportional Representation, red. J. Vowles, P. Aimer, S. Banducci, J. Karp, Auckland University Press, Auckland 1998.
• 39. Vowles J., Parties and Society in New Zealand, [w:] Political Parties in Advanced Industrial Democracies. Comparative Politics, red. P. Webb, D. Farrell, I. Holliday, Oxford University Press, Oxford 2002.
• 40. Wanna J., New Zealand’s Westminster Trajectory: Archetypal Transplant to Maverick Outlier, [w:] Westminster Legacies. Democracy and Responsible Government in Asia and the Pacific, red. H. Patapan, J. Wanna, P. Weller, University of New South Wales Press, Sydney 2005.
• 41. Weller P., First among equals. Prime Ministers in Westminster Systems, George Allen & Unwin, Sydney 1985.
• 42. Wieciech T., Wotum nieufności w parlamentaryzmie westminsterskim, „Przegląd Sejmowy” 2010, nr 6.
• 43. Wieciech T., Konstytucyjne aspekty zawieszonego parlamentu w Wielkiej Brytanii, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 1.
• 44. Więckowska M., Problematyka zmiany systemu wyborczego w demokracjach westminsterskich: Nowej Zelandii, Kanadzie i Wielkiej Brytanii. Perspektywa porównawcza, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 3.
• 45. Wood G.A., Rudd C., The Politics and Government of New Zealand: robust, innovative and challenged, University of Otago Press, Dunedin 2004.
• 46. Zięba A., Parlament Wielkiej Brytanii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1994.
• 47. Zwierzchowski E., Wprowadzenie do nauki prawa konstytucyjnego państw demokratycznych, Uniwersytet Śląski, Katowice 1992.
• 48. Zięba A., Z zagadnień kultury prawnoustrojowej w konstytucjonalizmie Nowej Zelandii, [w:] Amerykomania. Księga jubileuszowa ofiarowana profesorowi Andrzejowi Mani, t. 2, red. W. Bernacki, A. Walaszek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.