Główne czynniki determinujące proces kształtowania się podstaw polskiego parlamentaryzmu w pierwszym okresie transformacji ustrojowej (1989–1991)

• Authors: Rogowski Stanisław

Title variants

EN

The Main Factors Determining the Process of Shaping the Basis of the Polish Parliamentary System in the First Stage of the Political Transformation (1989–1991)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony został funkcjonowaniu polskiego parlamentaryzmu w czasie transformacji ustrojowej, w latach 1989 – 1991. Badanie zjawisk dziejących się wówczas jest szczególnie istotne w związku z faktem, że to właśnie wówczas kształtowała się pozycja ustrojowa polskiego parlamentu. Szczególne znaczenie miały przy tym lata 1989 – 1991 obejmujące zarówno polityczne decyzje podjęte przy Okrągłym Stole, ich ustrojową konkretyzację w noweli konstytucyjnej z dnia 7 kwietnia 1989 oraz w wynikających z niej ordynacjach wyborczych do sejmu i senatu a wreszcie w dorobku konstytucyjnym Sejmu X i Senatu I kadencji oraz w praktyce funkcjonowania obu izb. Przemiany te opierały się jak wiadomo na dwóch zasadniczych podstawach; nowym kształcie parlamentu zwłaszcza w zakresie zasad jego kreacji i struktury oraz reaktywowaniu urzędu prezydenta. Obie te sfery były ze sobą powiązane tak na płaszczyźnie ustrojowej i – co stanowiło o specyfice rozwiązań – również politycznej.

EN

The article is devoted to the functioning of the Polish parliamentary system during the period of the political transformation in the years 1989– –1991. A study of the phenomena that occurred in those times is particularly important in connection with the fact that it was then when the systemic position of the Polish parliament was taking shape. The years 1989–1991 were especially important as they included political decisions made by the Round Table, their systemic realization in the Constitutional Amendment of April 7, 1989 and the following elections statutes for the Seym and the Senate, as well as in the constitutional output of the Seym of the 10th term and the Senate of the 1st term and in the practice of both chambers of the parliament. Those transformations were obviously based on two rudimentary fundaments: a new shape of the parliament, especially in terms of its creation and structure, and in reactivation the office of the president. Both spheres were interconnected both on the systemic plain and – which determined the specific character of this system – also on the political plain.

Keywords

PL

polski parlament; parlamentaryzm,; transformacja ustrojowa

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2012
• Issue: 4 (12)
• Pages: 61-72

Dates

published

2012-12-31

Contributors

author

Rogowski Stanisław

• Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej. Wydział Zamiejscowy we Wrocławiu

References

• Balicki R., Małe konstytucje w polskim prawie konstytucyjnym, [w:] Studia nad prawem konstytucyjnym, red. J. Trzciński, B. Banaszak, Acta Universitatis Wratislaviensis, Prawo CCLVII, 1997
• Cześnik M., Partycypacja wyborcza w Polsce. Perspektywa porównawcza, Warszawa 2007, passim oraz A. K. Piasecki, Wybory w Polsce 1989-2011, Kraków 2012
• Demokracje Europy Środkowo – Wschodniej w perspektywie porównawczej, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław 1997
• Orłowski W., Senat Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1989 – 1991. Geneza instytucji., Warszawa 2009
• Rogowski S., Małe Konstytucje (1919 – 1947-1992), „Przegląd Sejmowy” 1999, nr 2
• Rogowski S., Trzciński J., Kształtowanie się pozycji ustrojowej i zasad funkcjonowania sejmu 1989 – 1997. Wybrane zagadnienia, [w:] Dwadzieścia lat transformacji ustrojowej w Polsce, red. M. Zubik, 2010
• Rogowski S., Zasada powszechności wyborów prezydenckich w świetle nowelizacji Konstytucji RP z dnia 27 września 1990 r., „Studia Historycznoprawne”, Prawo CCLXXXV, Wrocław 2003

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2012.04.03