Pierwsza kampania prezydencka Aleksandra Kwaśniewskiego w świetle teorii wyboru publicznego

• Authors: Szymczak Damian

Title variants

EN

The first presidental campaign of Aleksander Kwaśniewski in the light of the theory of public choice

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Aleksander Kwaśniewski – prezydent Polski w latach 1995–2005 w trakcie obrad Okrągłego Stołu reprezentował stronę rządową. Ten fakt oraz działalność w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej dla wielu ludzi wykluczały go jako pretendenta do strategicznych stanowisk w wolnej Polsce. Socjaldemokracja Rzeczypospolitej Polskiej – ugrupowanie powstałe na gruzach PZPR, pod wodzą Kwaśniewskiego wygrało jednak wybory parlamentarne w 1993 r., a Kwaśniewski objął najważniejszy urząd w państwie. Rodzi się zatem pytanie: co było przyczyną sukcesu wyborczego kandydata lewicy? Odwołując się do teorii wyboru publicznego, autor ukazuje, że instrumentarium ekonomiczne może być przydatne w wyjaśnianiu procesów zachodzących we współczesnej polityce. W toku argumentacji próbuje uzasadnić tezę, że pierwsza kampania prezydencka Aleksandra Kwaśniewskiego była w dużym stopniu oparta na dorobku opisywanego nurtu.

EN

The purpose of the article is to analyse current political processes from the economic dimension. The author, by referring to the theory of public choice, shows that economic instruments can be a tool of better understanding of voter behaviour, and politicians/ political parties. As an empirical example of the usage of economic analysis in planning an election strategy, the author describes the election strategy implemented during the first election campaign of Aleksander Kwaśniewski in 1995.

Keywords

PL

Aleksander Kwaśniewski; kampanie prezydenckie; teoria wyboru publicznego; instrumentarium ekonomiczne

EN

public choice; political market,; economic instruments

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: UR Journal of Humanities and Social Sciences
• Year: 2019
• Issue: 1(10)
• Pages: 74-90

Contributors

author

Szymczak Damian

• Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytetu Łódzkiego, ul. Rewolucji 1905 r. 41, 90-214 Łódź

References

• Arrow K., 1951, Social Choice and Individual Values, Yale University Press, New Haven and London.
• Black D., 1948, On the Rationale of Group Decision – Making, „Journal of Political Economy”, vol. 56.
• Buchanan J.M., 1987a, An Interview with Laureate James Buchanan, „Austrian Economics Review”, vol. 9, nr 1.
• Buchanan J.M., 1987b, The Constitution of Economic Policy, „The American Economic Review”, nr 3.
• Buchanan J.M., 1991, The Economics and the Ethics of Constitutional Order, University of Michigan Press, Ann Arbor.
• Buchanan J.M., 1997, Finanse publiczne w warunkach demokracji, PWN, Warszawa.
• Buchanan J.M., 2003, Public Choice: Policy without Romance, „Policy”.
• Buchanan J.M., Tullock G., 1962, The Calculus of Consent. Logical Foundations of Constitutional Democracy, The University of Michigan Press, Ann Arbor.
• Butler E., 2012, Public Choice – A Primer, The Institute of Economic Affairs, London.
• Cichosz M., 2007, (Auto)kreacja wizerunku polityka na przykładzie wyborów prezydenckich w III RP, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Daniel K., 2013, Kampania negatywna w polskich wyborach prezydenckich, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Downs A., 1957a, An Economic Theory of Democracy, Harper & Row, New York.
• Downs A., 1957b, An Economic Theory of Political Action in a Democracy, „Journal of Political Economy”, vol. 65, nr 2.
• Dudek A., 2007, Historia polityczna Polski 1989–2005, Wydawnictwo Arcana, Kraków 2007.
• Dzionek-Kozłowska J., 2018, Homo oeconomicus.Geneza, ewolucja, wpływ na rzeczywistość gospodarczą, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Filipowicz L., Opawski K., 1992, Teoria wyboru publicznego, „Ekonomista”, nr 3.
• Kalinowski M., 2012, Decentralizacja struktury politycznej w ujęciu nowej ekonomii politycznej, „Ekonomia i Prawo”, nr 1.
• Kalinowski M., 2016, Lobbing w świetle teorii wyboru publicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Kwaśniewski A., 1995, Wybierzmy Przyszłość, Unia Wydawnicza „VERUM”, Warszawa.
• Leksykon marketingu politycznego, 2014, red. A. Kasińska-Metryka, R. Wiszniowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Kielce.
• Lissowski G., 2001, Problemy i metody teorii wyboru społecznego [w:] Elementy teorii wyboru społecznego, red. G. Lissowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Mazur M., 2004, Marketing polityczny. Studium porównawcze prezydenckich kampanii wyborczych w USA i w Polsce, PWN, Warszawa.
• Miklaszewska J., 2007, Filozofia a ekonomia. W kręgu teorii wyboru publicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Mises L. von, 2011, Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii, Instytut Misesa, Warszawa.
• Niskanen W.A., 1971, Bureaucracy and Representative Government, Aldine-Atherton, Chicago.
• Olson M., 1965, The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Group, Harward University Press.
• Paradowska J., 1995, A kolor jego jest niebieski, „Polityka”, nr 49.
• Polityczna kreacja ładu ekonomicznego. Teoria i praktyka, 2013, red. M. Kalinowski, A. Pieczewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Przybysz P., 2009, Modele teoretyczne we współczesnej filozofii politycznej liberalizmu, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
• Encyclopedia of Public Choice, 2004, red. Ch.K. Rowley, F. Schneider, Kluwerk Academic Publishers, Dordrecht.
• Saward M., 2008, Demokracja, Wydawnictwo Sic!, Warszawa.
• Schumpeter J., 1995, Socjalizm, kapitalizm, demokracja, PWN, Warszawa.
• Sequela J., 2015, Debata, która rozstrzygnęła o historii Polski. Kilka prostych zagrań Aleksandra, „Wszystko Co Najważniejsze”, http://wszystkoconajwazniejsze.pl/jacques-seguela-debata-ktora-rozstrzygnela-o-przyszlosci-polski/
• Smith A., 2015, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, PWN, Warszawa.
• Sosnowska H., 2000, Wprowadzenie do teorii wyboru publicznego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania, Rzeszów.
• Szalkiewicz W., 2013, Amerykańska teoria i polska praktyka, „Marketing w Polityce”, http://www.marketingwpolityce.zgora.pl/artykuly/szalkiewicz7
• Teoria Wyboru Publicznego. Główne nurty i zastosowania, 2005, red. J. Wilkin, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Walecki M., 2000, Wydatki polskich partii politycznych [w:] Finansowanie polityki, red. M. Walecki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Zmiany preferencji wyborczych po debatach telewizyjnych – wyniki badania panelowego, 1995, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa.