ПОЛИТИЧЕСКИЕ КОНТЕКСТЫ ПЕРЕВОДЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ

• Authors: Anna Bednarczyk

Title variants

EN

Political contexts of translation (Translation — Translator — Politics in the Polish and Russian sociocultural space)

• Languages of publication: RO

Abstracts

EN

The paper deals with various types of political influence on the translation and translators. The author shows different types of official (public) censorship and unofficial one (self-censorship, punblishing policies). She discusses the problem on the basis of a range of examples (Polish and Russian mainly), and in the context of different historical epochs. She attempts to show the interrelations between the political principles and translators' decisions, and to demonstrate in what way politics influences the choice of profession.

PL

Artykuł podejmuje kwestię różnorodności wpływu polityki na tłumaczenie oraz na tłumaczy. Autorka wskazuje różne przypadki oficjalnej (np. państwowej) cenzury oraz cenzury nieoficjalnej (autocenzura, polityka wydawnicza). Rozważa to zagadnienie przede wszystkim na przykładach polskich i rosyjskich, w kontekście różnic historycznych. Wskazuje również relacje między politycznymi wytycznymi a decyzjami podejmowanymi przez tłumacza. Prezentuje także, w jaki sposób polityka wpływa na wybór zawodu tłumacza.

Keywords

EN

translation; politics; censorship

PL

przekład; polityka; cenzura

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Zagadnienia Rodzajów Literackich
• Year: 2014
• Volume: 57/113 z. 1
• Pages: 253-271

Dates

published

2014

Contributors

author

Anna Bednarczyk

• Zakład Literatury i Kultury Rosyjskiej, Instytut Rusycystyki Uniwersytetu Łódzkiego

References

• Астафьева Н., Британишский В. (2000), Польские поэты ХХ века. Антология, т. I, «Алетейя», Санкт-Петербург.
• Бондаренко И. (2009), «Самое важное качество переводчика — сочувствование» памяти Леонида Михайловича Цывьяна, „Gazeta petersburska. Polski miesięcznik w Sankt Petersburgu”, № 6 (107), http://www.gazetapetersburska.org/pl/node/366 [dostęp: 20.10.2012].
• Британишский В. (1972), Классик неоклассического века (Поэзия Леопольда Стаффа), „Вопросы литературы”, № 9.
• Британишский В (2000), Речь Посполитая поэтов, „Вопросы литературы”, № 1, http://infoart.udm.ru/magazine/voplit/n1-20/britan.htm [20.10.2012].
• Британишский В (2005), Речь Посполитая поэтов, «Алетейя», Санкт-Петербург.
• Chrobak M. (2003), O prawdziwości banału, że lepiej mieć tłumacza po swojej stronie [w:] Między oryginałem a przekładem, t. VIII, Stereotyp a przekład, red. U. Kropiwiec, M. Filipowicz-Rudek, J. Koniecznej-Twardzikowej, Księgarnia Akademicka, Kraków.
• Chrobak M (2012), Między światami. Tłumacz ustny oraz komunikacja międzykulturowa w literaturze odkrycia i konkwisty Ameryki, Wyd. UJ, Kraków.
• Чуковская Л. (2007), Записки об Анне Ахматовой в 3 томах, т. 2. 1952−1962, Издательство Время, Москва [online:] http://lib.rus.ec/b/320822/read [20.10.2012].
• Фадеев А., Письмо М. Цветаевой от 17 января 1940 [online:] http://foto.mail.ru/community/tsvetaeva/198/1245.html#1245 [20.10.2012].
• Fawcett P. (1998), Ideology and translation [in:] Routledge encyclopedia of translation studies, ed. M. Baker, Routledge, London.
• Gorki M. (1927), Starucha Izergil [w:] tegoż, Chan i jego syn, Biblioteka Groszowa, Warszawa (i wydanie: Kraków 1903).
• Гунин Л. (2009), Переводы, „Журнал Самиздат”, 28.05., http://samlib.ru/g/gunin_l_m/perevod11.shtml [20.10.2012].
• Горяева Т. (2002), Политическая цензура в СССР, 1917−1991, РОССПЭН, Москва.
• Górski St. (1906), Z dziejów cenzury w Polsce. Szkic historyczny, Skład główny księgarni Gebethnera i Wolfa, Warszawa.
• Itziar C. (1999), Translating In a Nationalistic Context: Cenzorship In Translating under Franco, UMIST, Diss.
• Jakobson R. (1959), On Linguistic Aspects of Translation [in:] On Translation, ed. R. A. Brower, Harvard U.P., Cambridge MA.
• Janikowski P. (2002), Kontekst biograficzny w ewangelikalnym przekładzie teologicznym [w:] Biograficzne konteksty przekładu, pod red. P. Fasta, A. Kozak, „Śląsk”, Katowice.
• Kelly D. (1998), Ideological implications of translation decision: positive-self and negative-other presentation. Quaderns, Revista de 1.
• Kuhiwczak P. (2011), Translation and Censorship, „Translation Studies”, № 3, кн. 4.
• Мкртчан Л. (1990), «Сладко ли ужинал, падишах?...» Анна Ахматоав и армянская поэзия, „Голос Армении” (Ереван), 21 октября [online:] http://www.akhmatova.org/articles/mkrtchian.htm [20.10.2012].
• Mucha B. (1994), Dzieje cenzury w Rosji, Wyd. UŁ, Łódź.
• Новиков К. (2009), Еврей Петра Великого, „Коммерсантъ Власть”, № 27 (831), 13.07.2009, [online:] http://www.kommersant.ru/Doc-y/1197215 [20.10.2012].
• Munday J. (2007), Translation and ideology: A textual approach, „The Translator”, №13 (2).
• Osadnik W. M. (1996), Polysystem Theory and Translation Policies In Canada [w:] Polityka a przekład, под ред. P. Fasta, „Śląsk”, Katowice.
• Пастернак Е. (1997), Борис Пастернак. Когда разгуляется. Биография, Издательство «Цитадель», Москва, http://lib.rin.ru/doc/i/75211p.html [20.10.2012].
• Павликовская-Ясножевская М. (1963), [Стихи], перевод. А. Ахматова [в:] Польская поэзия, т. 2, Художественная литература, Москва.
• Павликовская-Ясножевская М (1969), [Стихи], перевод. А. Ахматова [в:] Польская лирика в переводах русских поэтов, Художественная литература, Москва.
• Павликовская-Ясножевская М (1977), Ива у дороги, перевод. А. Ахматова [в:] Поэзия Европы в трех томах, Художественная литература, Москва, т. II (2).
• Перевезенцев С. (2001), Тайны русской веры. От язычества к империи. «Вече», Москва, http://coollib.com/b/122438/read [20.10.2012].
• Петровский М. (1990), На канавке воду пил…, „Детская литература”, № 5.
• Polityka a przekład (1996), pod red. P. Fasta, „Śląsk”, Katowice.
• Польские поэты (1978), сост. В. Британишский, Художественная литература, Москва.
• Rachwał T. (1996), O politycznych skutkach nieadekwatności przekładu, czyli dlaczego ugotowano kapitana Cooka [w:] Polityka a przekład, pod red. P. Fast, „Śląsk”, Katowice.
• Роскина Н. (1989), Как будто прощаясь снова…, „Звезда”, № 6, http://www.akhmatova.org/articles/roskina.htm [20.10.2012].
• Rudnytska N. M. (2013), Soviet Censorship and Translation in Contemporary Ukraine and Russia, „Translation Journal”, № 2, кн. 17, http://translationjournal.net/journal/64catcher.htm.
• Rundle Ch. (2010), Publishing Translation In Fascist Italy. Italian Modernities, Peter Lang, Oxford–New York–Berlin.
• „Русский журнал”, http://magazines.russ.ru/authors/g/geleskul.
• Стафф Л. (1971), Избранная лирика, перевод А. Эппель, „Молодая гвардия”, Москва.
• Стафф Л. (1973), Стихи, под ред. В. Британишского, Художественная литература, Москва.
• Стафф Л. (1981), Poezje zebrane, перевод. Л. Гунин, PIW, Warszawa.
• Стафф Л. (1981), Леопольд Стафф в переводах Льва Гунина, „Speaking in Tongues. Лавка Языков”, http://spintongues.msk.ru/Staff.htm [20.10.2013].
• Стафф Л. (1989), Китайская флейта, перевод. Н. Болдырев-Северский [в:] Восток — Запад. Исследования. Переводы. Публикации, «Наука»: ГРВЛ, Москва, http://nikoldyrev.ucoz.ru/load/izbrannye_stikhi_i_perevody/perevody/kitajskaja_flejta_leopold_staff/9-1-0-43.
• Стафф Л. (2007), [Стихи], перевод. Н. Шведова, „Меценат и Мир”, № 33−34−35−36, http://www.mecenat-and-world.ru/33-36/staff.htm [20.10.2012].
• Стафф Л., [Стихи], перевод. Г. Ходорковский, http://www.stihi.ru/avtor/hodorkovskij [20.10.2012].
• Starosielska K. (1998), Co czyta Rosjanin z literatury polskiej (dzień wczorajszy i dzień dzisiejszy) [w:] Między oryginałem a przekładem. IV. Literatura polska w przekładzie, pod red. J. Koniecznej-Twardzikowej, M. Filipowicz-Rudek, U. Kropiwiec, Universitas, Kraków.
• Strunge K. (1999), A Danger and a Veied Attck. Translating into Nazi Germany [in:] The Practices of Literary Translation. Constraints and Creativity, под. ред. J. Boese-Beier, M. Holman, St. Jerome, Manchester.
• Щеглова Е. (2002), В ритме фразы, „Jewish.ru” 30.12., http://www.jewish.ru/culture/events/2002/12/news994173079.php [20.10.2012].
• Шукшин В. (1966), Космос, нервная система и шмат сала, „Литературная Россия”, 29 июля, http//lib.ru/SHUKSHIN/kosmos.txt [20.10.2012].
• Szukszyn W. (1980), Kosmos, układ nerwowy i kawał słoniny, перевод I. Piotrowska [w:] tegoż, Nocne dumania i inne utwory, Czytelnik, Warszawa.
• Szyndler B. (1993), Dzieje cenzury w Polsce do 1918, KAW, Kraków.
• Tazbir J. (2002), Posłowie [w:] M. Gogol, Taras Bulba, перевод A. Ziemny, Czytelnik, Warszawa.
• Translation Under Fascism (2010), ed. Ch. Runge, K. Sturge, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
• Toury G. (1995), Descriptive Translation Studies and Beyond, John Benjamin, Amsterdam–Philadelphia.
• Tymoczko M. (2003), Ideology and the position of the translator: In what Sense is a translator ‘in between’? [in:] Apropos of ideology, ed. M. Calzada-Pérez, St. Jerome, Manchester.
• Witt S. (2011), Between the lines: Totalitarianism and translation in the USRR 149−170 [in] Contexts, Subtexts and Pretexts: Literary Translation in Eastern Europe and Russia, ed. B. J. Baera, John Benjamin, Amsterdam.
• Witt S (2013), Arts of Accommodation: The First All-Union Conference of Translators, Moscow, 1936, and the Ideologization of Norms [in:] The art of accommodation, eds. L. Burnetta, E. Lygo, Peter Lang Publishing Group, Oxford.
• Voellnagel A. (1998), Jak nie tłumaczyć tekstów technicznych, Tepis, Warszawa.
• „Век перевода”, http://www.vekperevoda.com/1930/geleskul.htm.
• Ziemny A. (2002), Czarne lustro „Trylogii” [w:] M. Gogol, Taras Bulba, перевод A. Ziemny, Czytelnik, Warszawa.
• Ziętarska J. (1969), Sztuka przekładu w poglądach literackich polskiego Oświecenia, Ossolineum, Wrocław.
• Жирков Г. (2001), История цензуры в России XIX−XX вв., Аспект Пресс, Москва.