Між позитивізмом та класичним історизмом: історичні погляди Ксаверія Ліске

• Authors: Глушик Ірина

Title variants

PL

Między pozytywizmem i klasycznym historyzmem: poglądy historyczne Ksawerego Liskego

Abstracts

EN

Ksawery Liske (1838–1891), a researcher of 16th century history, publisher of sources, organizer of scientific life in Lvov and tutor of the next generations of researchers, was known as a propagator of achievements of German history science. Studies in Wroclaw, Berlin and Lips made him the expert in the principles of critical historiography, which he skillfully passed to his students at the Lvov University. The scientific output of Liske was characterized by constructing a wide historical background, great knowledge of the literature on the subject and originality of conclusions based on thorough source studies. On the basis of Liske’s scientific output, i.e., monographic dissertations, reviews, prefaces to source publications as well as participation in ongoing scientific discussions one may conclude that his theoretical views on history and the way of perceiving the history process inscribe him into the current of classical historism as a research model.

PL

Ksawery Liske (1838–1891), badacz dziejów XVI w., wydawca źródeł, organizator życia naukowego we Lwowie i wychowawca kolejnych pokoleń badaczy, dał się poznać jako propagator osiągnięć niemieckiej nauki historycznej. Studia we Wrocławiu, Berlinie i Lipsku uczyniły z niego znawcę zasad krytycznej historiografii, które umiejętnie zaszczepiał na Uniwersytecie Lwowskim. Dorobek naukowy Liskego wyróżnia konstruowanie szerokiego tła historycznego, dobra znajomość literatury przedmiotu i oryginalność wniosków opartych na gruntownych badaniach źródłowych. Na podstawie analizy dorobku naukowego Liskego, tj. rozpraw monograficznych, recenzji, przedmów do publikacji źródłowych oraz udziału w toczonych dyskusjach naukowych, można wnioskować, że jego zapatrywania teoretyczne na historię i sposób postrzegania procesu dziejowego wpisują go w nurt klasycznego historyzmu jako modelu badawczego.

Keywords

PL

Ksawery Liske; historiografia; XIX wiek; Uniwersytet Lwowski

EN

Ksawery Liske; historiography; 19th century; Lvov University

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2015
• Issue: 1
• Pages: 213-228

Dates

published

2015-12-20

Contributors

author

Глушик Ірина

• Львів

References

• [Liske Xawery]. Wydawnictwo dzieł tanich i pozytecznych Franciszka Trzecieskiego. Dziennik Poznański, R. 8, №248. Poznań: druk Merzbach Ludwik.
• Balzer Oswald. 1891. Młodość i lata szkolne. [w:] Xawery Liske: zarys biograficzny. Lwów: Towarzystwo Historyczne.
• Beulé M. 1868. Auguste, sa famille et ses amis par. Paris:
• Bobrzyński Michał. 1879. Dzieje Polski w zarysie. Kraków: druk G. Gebethner.
• Droysen Gustav. 1869. Gustav Adolf. Leipzig: (bdw).
• Grabski Andrzej Feliks. 2003. Dzieje historiografii. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Iggers Georg. 2005. Historiography in the Twentieth Century: From Scientific Objectivity to Postmodern Challenge. Middletown: Wesleyan.
• Julkowska Violletta. 2007. Ksawery Liske. [w:] Maternicki Jerzy (red.). Złota księga historiografii lwowskiej XIX i XX wieku. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Kalinka Walerian. 1868. Ostatnie lata panowania Stanisława Augusta: dokumenta do historyi drugiego i trzeciego podziału. [w:] Pamiętniki z ośmnastego wieku. Poznań: druk J. K. Żupański.
• Kętrzyński A. 1866. De bello a Boleslao Madno cum Henrico Rege Germaniae gesto A. 1002–1005. Köninsberg:
• Kiryk Feliks. 2005 Ksawery Liske. U żródeł naukowej regionalistyki polskiej. [w:] Kazimier Karolczak (red.). Lwów. Miasto–społeczeństwo–kultura. Studie z dziejów Lwowa, t. 5: Ludzie Lwowa. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
• Knapowska Wiesława. 1958. Ksawery Liske (okres wielkopolski) 1838–1868. Roczniki Historyczne, t. 24. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Historii i Nauk Społecznych.
• Kolbuszewska Jolanta. 2005. Mutacja modernistyczna w historiografii polskiej (przełom XIX i XX wieku). Łódź: Wydawnictwi „Ibidem”.
• Konarski Stanisław. 1981. Plebański Józef Kazimierz. [w:] Polski Słownik Biograficzny, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• L-e. 1873. Po grecku czy po łacinie? kwestya historyczno-pedagogiczna. Przewodnik Naukowy i Literacki, Lwów: Wydawnictwo "Gazety lwowskiej".
• Liske Xawery. 1867(a). Dyplomacya polska w r. 1526. Przyczynek do dziejów sporu o tron węgierski po śmiеrci Ludwika w bitwie pod Mochaczem. [w:] Liske Xawery. Studia z dziejów wieku XVI. Poznań: druk J. K. Żupański.
• Liske Xawery. 1867(b). Konfederacya magnatów węgierskich w r. 1519. [w:] Liske Xawery. Studia z dziejów wieku XVI. Poznań: druk J. K. Żupański.
• Liske Xawery. 1867(c). Kongres wiedeński w roku 1515. [w:] Liske Xawery. Studia z dziejów wieku XVI. Poznań: druk J. K. Żupański.
• Liske Xawery. 1868(a). Przyczynki do historyi wojny moskiewskiej z lat 1633-1634. Lwów: (bdw).
• Liske Xawery. 1868(b). Relacje doktora L. S. Gereta, rezydenta toruńsiego przy dworze polskim. Dziennik Poznański, №65. Poznań: druk Merzbach Ludwik.
• Liske Xawery. 1869(a). Bolesław Chrobry i Otto III w Gnieźnie. Dziennik Literacki, №9. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Liske Xawery. 1869(b). Dyplomacya polska w roku 1527. Lwów: Drukarnia Zakładu Narod. im. Ossolińskich.
• Liske Xawery. 1869(c). Kilka słów o najnowszej historyografii niemickiej. Dziennik Literacki, №44. Lwów.
• Liske Xawery. 1869(d). Stanisława Żołkiewskiego, hetmana i kanclerza w. kor. klęska i zgon na polach czoczorskich. Według żródeł drukowanych i rękopiśmiennych. Dziennik Literacki, №1. Lwów.
• Liske Xawery. 1876. Najnowsze dzieło Ryczarda Roepella. Przewodnik Naukowy i Literacki. Lwów: (bdw).
• Liske Xawery. 1879. Prof. Bobrzyńskiego Dzieje Polski. Kraków: (bdw).
• Liske Xawery. 1891. W imię prawdy (Sprawa Kaczkowskiego). Kwartalnik Historyczny, Dodatek do zeszytu II, s. II. Lwów.
• Prove L. 1868. Westpreussen in seiner geschichtlichen Stellung zu Deutschland und Polen. Thorn:
• Ranke Leopold. 1869. Geschichte Wallensteins. Leipzig: (bdw).
• Reimann Emil. 1869. Geschichte des bairischen Erbfolgekrieges. Leipzig: (bdw).
• Roepell Richard. 1876. Polen um die Mittle des 18 Jahrhunderts. Gotha: Рипол Классик.
• Schottein R. 1869. Tagebuch des Erich Lassota von Steblan. Halle: (bdw).
• Weizsäcker Jakob. 1869. Deutsche Reichstagsakten unter König Wenzel. Erste Abtheilung 1376-1387. München:
• Zakrzewski W. 1891. KsaweryLiske 1838-1891. Wspomnienie pośmiertne. Przegląd Polski, t. 4. Kraków: Druk. Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Zakrzewski W, 1981. Lata universytetckie, udział w powstaniu, pobyt w Berlinie. [w:] Xawery Liske: zarys biograficzny. Lwów: Towarzystwo Historyczne.
• Zeissberg H. 1867(a). Miseco I. Der Erste Christliche Beherrscher der Polen. Wien:
• Zeissberg H. 1867(b). Ueber die Zusammenkunft Kaiser Otto's III mit Herzog Bolesław I von Polen zu Gnesen. Zeitschrift für österreichische Gymnasien.
• Zeissberg H. 1868(a). Die Kriege Kaiser Heinrichs II mit Herzog Bolesław I von Polen. Wien:
• Zeissberg H. 1868(b). Die öffentliche Meinung im XI Jahrhundert über Deutschlands Politik gegen Polen. Zeitschrift für österreichische Gymnasien.
• Дройзен Й. Г. 2004. Историка. Лекции об энциклопедии и методологии истории. Санкт-Петербург: Władimir Dal
• Ліске К. 2005. а в статті Фелікса Кірика – заходи щодо розвитку польської історичної реґіоналістики. [w:] Maternicki Jerzy, Zaszkilniak Leonid (red.). Wielokulturowe środowisko historyczne Lwowa w XIX i XX wieku, t. 3. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Стельмах С. 2004. «Відродження історизму»? Теоретичні проблеми історичної науки ХІХ ст. в сучасній зарубіжній історіографії, «Історія та історіографія в Європі», Київ 2004, Вип. 3, с. 116.

Identifiers

ISSN

2450-5854