Uwagi teoretyczne na temat zmiany kodu w monologach starowierców mieszkających w Polsce

• Authors: Głuszkowski Michał

Title variants

EN

Theoretical remarks on code-switching in monologues of the Old Believers living in Poland

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Mieszkający w Polsce staroobrzędowcy są społecznością dwujęzyczną. Choć na przestrzeni kilku stuleci udało im się zachować swoją religię, kulturę i język, ich sytuacja językowa oraz struktura dialektu wciąż podlegają poważnym zmianom. Oprócz zapożyczeń i kalk z języka polskiego przejawem tych zmian jest tendencja do przełączania kodów pomiędzy zdaniami i wewnątrz nich. Artykuł stanowi próbę znalezienia podejścia teoretycznego, które byłoby odpowiednie do opisu zjawisk przełączania i mieszania kodów w monologach, czyli tych przypadków zmiany języka wypowiedzi, które nie są spowodowane zmianą rozmówcy ani sytuacji komunikacyjnej.

EN

The Old Believers living in Poland are a bilingual community. Although they managed to maintain their religion, culture and language through ages, their language situation as well as the structure of the dialect have been undergoing severe changes. In spite of Polish loan translations and borrowings present in the Russian dialect, the Old Believers tend to switch the code between sentences and inside of them. The article is an approach to find an appropriate theoretical approach to characterize the phenomenon of code switching and code mixing in monologues, i.e. these cases of switching which are caused neither by the change of interlocutor nor by the change of communicative situation.

Keywords

EN

code-switching; code-mixing; bilingualism; Old Believers; Russian dialect; Polish language

• Publisher: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Acta Baltico-Slavica
• Year: 2015
• Volume: 39
• Pages: 159-173

Dates

published

2015-12-31

Contributors

author

Głuszkowski Michał

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika [Nicolaus Copernicus University], Toruń, Poland

References

• Auer, P. (1984a). Bilingual conversation. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
• Auer, P. (1984b). On the meaning of conversational code-switching. In P. Auer et al. (Ed.), Interpretive sociolinguistics (pp. 87–112). Tübingen: Günther Narr Verlag.
• Auer, P. (1999). From codeswitching via language mixing to fused lects: Toward a dynamic typology of bilingual speech. International Journal of Bilingualism, 3(4), 309–332. http:// doi.org/10.1177/13670069990030040101
• Backus, A., & Dorleijn, M. (2009). Loan translations versus code-switching. In B. E. Bullock & A. J. Toribio (Eds.), The Cambridge handbook of linguistic code-switching (pp. 75–93). Cambridge: Cambridge University Press.
• Cantone, K. (2007). Code-switching in bilingual children. Dordrecht: Springer.
• Fishman, J. (1972). The sociology of language. In A. S. Dil (Ed.), Language in sociocultural change (pp. 1–15). Stanford: Stanford University Press. (First publication 1971)
• Franceschini R. (1998). Code-switching and the notion of code in linguistics: Proposals for a dual focus model. In P. Auer (Ed.), Code-switching in conversation: Language, interaction and identity (pp. 51–75). London, New York: Routledge.
• Gafaranga, J. (2009). The conversation analytic model of code-switching. In B. E. Bullock & A. J. Toribio (Eds.), The Cambridge handbook of linguistic code-switching (pp. 114–126). Cambridge: Cambridge University Press.
• Glushkovski, M. (2010). Variativnost’ iazyka pol’skikh staroobriadtsev kak priznak iazykovogo sdviga. In I. P. Kiul’moia (Ed.), Razvitie i variativnost’ iazyka v sovremennom mire (pp. 56–71). Tartu: Tartu Ülikooli Kirjastus. (Humaniora: Lingua Russica: Trudy po russkoĭ i slavianskoĭ filologii: Lingvistika, 13)
• Głuszkowski, M. (2009). Dyglosja w społeczności staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego. Socjolingwistyka, (22), 115–131.
• Głuszkowski, M. (2010). Typy przełączania kodu w rosyjsko-polskiej dwujęzyczności staroobrzędowców regionu suwalsko-augustowskiego. Slavia Orientalis, 59(1), 81–98.
• Głuszkowski, M. (2012). Vershina, a Polish village in Siberia, as a language (dialect) island. Zeitschrift für Slawistik, 57(4), 427–442. http://doi.org/10.1524/slaw.2012.0033
• Głuszkowski, M. (2013). Idiolektalne zróżnicowanie przełączania kodów w dwujęzyczności starowierców regionu suwalsko-augustowskiego. Acta Baltico-Slavica, 37, 265–275. doi:10.11649/abs.2013.017
• Grek-Pabisowa, I. (1999) Typy zapożyczeń i sposoby przyswajania wyrazów polskich. In I. Grek-Pabisowa, Staroobrzędowcy: Szkice z historii, języka, obyczajów (pp. 211–227). Warszawa: SOW. (First publication 1983)
• Gumperz, J. J. (1977). The sociolinguistic significance of conversational code-switching. RELC Journal, 8(2), 1–34. http://doi.org/10.1177/003368827700800201
• Gzhibovski, S. (2010). Gibridizatsiia russkogo staroobriadcheskogo govora v Pol’she. Studia Rossica Posnaniensia, 35, 67–76.
• Halmari, H. (1997). Government and codeswitching: Explaining American Finnish. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
• Khaugen, Ė. (1972). IAzykovoĭ kontakt. In Novoe v lingvistike (Pt. 6: IAzykovye kontakty, pp. 61–80). Moskva: Progress.
• MacSwan, J. (2013). A minimalist approach to intrasentential code switching. New York: Routledge. (First publication 1999)
• Muysken, P. (2000). Bilingual speech: A typology of code mixing. Cambridge: Cambridge University Press.
• Muysken, P. (2011). Code-switching. In R. Mesthrie (Ed.), The Cambridge handbook of sociolinguistics (pp. 301–314). Cambridge: Cambridge University Press.
• Myers-Scotton, C. (2006). Multiple voices: An introduction to bilingualism. Malden: Blackwell.
• Nepop, L. (2002). Interferencja leksykalna i jej odmiany: Na przykładzie słownictwa kresowego. In J. Rieger (Ed.), Język mniejszości w otoczeniu obcym (pp. 101–127). Warszawa: Semper.
• Paśko, D. (2010). Wpływ języka polskiego na zasób leksykalny rosyjskiej gwary staroobrzędowców w ośrodku augustowskim. In B. Kodzis & M. Giej (Eds.), Słowianie Wschodni na emigracji: Literatura – kultura – język (pp. 475–479). Opole: Uniwersytet Opolski. (Studia i Szkice Slawistyczne, 10)
• Paśko, D. (2011). Dynamika zmian w rosyjskiej gwarze staroobrzędowców w ośrodku suwalsko-augustowskim. Zeszyty Łużyckie, 45 (Łużyczanie i inne mniejszości językowe, kulturowe i etniczne w Europie, Pt. 1), 118–126.
• Paśko-Koneczniak, D. (2011). Wpływ polszczyzny na zasób leksykalny rosyjskiej gwary staroobrzędowców na Suwalszczyźnie. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Smułkowa, E. (2011). Sytuacja socjolingwistyczna i proces konwergencji języków na Brasławszczyźnie w świetle badań terenowych (1997–2007). In E. Smułkowa (Ed.), Brasławszczyzna: Pamięć i współczesność (Vol. 1, pp. 101–140). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
• Tesh, S., & Khenchel’, G. (2009). Perekliuchenie kodov v trasianke: Nekotorye kolichestvennye nabliudeniia. In E. Rudenko (Ed.), Slavianskie iazyki: Aspekty issledovaniia (pp. 209–215). Minsk: Izdatel’skiĭ tsentr BGU.
• Zielińska, A. (2013). Mowa pogranicza: Studium o językach i tożsamościach w regionie lubuskim. Warszawa: SOW – Instytut Slawistyki PAN.

Identifiers

DOI

10.11649/abs.2015.008