Szesnastowieczna wersja średniowiecznej „Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”

• Authors: Włodarski Maciej

Title variants

EN

A Sixteen Century Version of the Medieval “Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” (“Master Polikarp’s Dialogue with Death”)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W roku 2018 w Internecie pojawiła się sensacyjna wiadomość o odkryciu przez Wiesława Wydrę nie znanego wcześniej druku z r. 1542, zawierającego pełny tekst XV-wiecznej „Rozmowy Mistrza Polikarpa ze Śmiercią”. W tym samym roku badacz ten opublikował ów druk, zatytułowany „Śmierci z Mistrzem dwojakie gadania [...]”, i wówczas okazało się, że utwór ten jest tylko przeróbką pierwotnej Rozmowy lub jakiejś innej, zaginionej, wersji tego dialogu. Niniejszy artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytania, w jakim kierunku poszły zmiany, co zniknęło, a co zostało dodane, jak ukształtowana została wersyfikacja i, przede wszystkim, czy utwór zyskał coś od strony artystycznej w wyniku dokonanej przeróbki, a także kto mógłby być ewentualnym autorem tekstu XVI-wiecznego. Ogólne wnioski z przeprowadzonej analizy wskazują na to, że choć „Śmierci z Mistrzem dwojakie gadania [...]” charakteryzują się większym bogactwem szczegółów, to jednak XV-wieczny pierwowzór jest bardziej spójny, potoczysty i bardziej klarowny.

EN

In the year 2018 the Internet revealed sensational news that Wiesław Wydra discovered an unknown earlier 1542 print containing the full text of the 15th c. “Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” (“Master Polikarp’s Dialogue with Death”). In the same year the researcher published this print under the title “Śmierci z Mistrzem dwojakie gadania [...]” (“Death's Two Dialogues with Master [...]”) and it proved to be only an adaptation of the original Master’s Conversation or some other lost version of the piece. The present article is an attempt to settle the direction the changes followed, what was added and omitted, how the versification shaped and, first and foremost, whether the piece gained anything as an effect of the adaptation, and who could have been its author. General conclusions point out that although “Death's Two Dialogues with Master [...]” is characterised by fair richness of details, the 15th c. original proves more concise, voluble, and lucid.

Keywords

EN

“Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” (“Master Polikarp’s Dialogue with Death”); “Śmierci z Mistrzem dwojakie gadania […]” (“Death's Two Dialogues with Master [...]”); Master Polikarp; dialogue; Mikołaj Rej

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2020
• Volume: 111
• Issue: 2
• Pages: 29-37

Dates

printed

2020-03-31

Contributors

author

Włodarski Maciej

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2020.2.2