Stan badań nad dziejami kultury fizycznej na Pomorzu w latach 1945–1998

• Authors: Połaniecka Agnieszka

Title variants

EN

State of research on the history of physical culture in Pomerania in years 1945–1998

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Cel badań. Celem pracy była analiza stanu badań nad dziejami kultury fizycznej na Pomorzu w latach 1945–1998. Materiał i metody. Zgodnie z zasadami metodologii badań historycznych autor dokonał analizy dostępnej literatury oraz przeprowadził kwerendę zasobów bibliotecznych. Następnie poddał je wnikliwej ocenie pod względem przydatności do dalszych badań. Wyniki. Dzieje kultury fizycznej, jak również sportu jako jej elementu, w Polsce w II połowie XX w. podej­mowali w swych publikacjach m.in. Szymański, Gaj, Hądzelek, Woltmann, Ponczek, Pasko, God­lew­ski, Małolepszy, Szubert. W niniejszym artykule podjęto próbę ukazania badań i ich efektów w zakresie rozwoju kultury fizycznej na Pomorzu. W celu szczegółowego i przejrzystego zbadania istniejących opracowań podzielono je według obszarów, których dotyczą – czterech województw utworzonych w wyniku reformy administracyjnej z 1975 r.: szczecińskiego, koszalińskiego, słup­skiego i gdańskiego. We wstępie przedstawiono prace obrazujące rozwój kultury fizycznej w Polsce, które podejmują temat w różnych aspektach. Część z nich skupiała się na czynniku ludzkim, inne na rozwoju ruchu sportowego, olimpijskiego, zasięgu społecznym kultury fizycznej, jeszcze inne obrazują rozwój poszczególnych dyscyplin sportowych. Wnioski. Przedstawiony stan badań nie wyczerpuje tematu, wskazuje natomiast na potrzebę podjęcia działań zmierzających do uzupełnienia wiadomości z zakresu dziejów kultury fizycznej na Pomorzu w latach 1945–1998.

EN

Background. The aim of the paper was to illustrate the state of research on the history of physical culture in Pomerania in years 1945–1998. Material and methods. In accordance with the prin­ciples of historical research methodology, the author analysed the available literature and searched the library resources, then assessing them in detail for their suitability for further research. Results. The history of physical culture, as well as sport as its element, in Poland in the second half of the 20 century was described, among others, by Szymański, Gaj, Hądzelek, Woltmann, Ponczek, Pasko, Godlewski, Małolepszy, Szubert. This article illustrates research on the development of physical culture in Pomerania. In order to thoroughly and transparently examine the existing studies, the author presented them according to the areas of their concern, namely, four provinces created as a result of the administrative reform in 1975: Szczecin, Koszalin, Słupsk, and Gdansk. The introduction refers to works on the development of physical culture in Poland, which deal with the aforementioned topic in various aspects. Among the discussed publications are those that focus on the human factor, the development of the sports movement, the Olympics, the social dimension of physical culture, and the development of individual sports disciplines. Conclusions. The presented state of research does not fully explore the issue. However, it points at the need for further studies on the history of physical culture in Pome­rania in years 1945–1998.

Keywords

PL

kultura fizyczna; sport; stan badań; Pomorze

EN

physical culture; sport; state of research; Pomerania

• Publisher: Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
• Journal: Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
• Year: 2018
• Volume: 62
• Pages: 106-119

Dates

online

2018-09-20

Contributors

author

Połaniecka Agnieszka

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koszalinie

References

• Bartnik, P. (red.) (2002). Lekkoatletyka na ziemi szczecińskiej 1945–2002. Szczecin: Kadruk.
• Bogucki, J., Gizowski, M., Pawluczuk, Z. (2002). Działalność turystyczna i sportowa w Sopocie. Gdańsk: Pomorssap.
• Buryta, R., Stefanik, R. (2008). Piłka nożna kobiet w Szczecinie w latach 1957–2007. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Prace Instytutu Kultury Fizycznej, 25(570), 103–119.
• Chełmecki, J. (red.) (2009). Społeczno-edukacyjne oblicza współczesnego sportu i olimpizmu: sprawność fizyczna dzieci i młodzieży, t. 2. Warszawa: AWF.
• Duchowski, R., Kozak, G., Stefanik, R. (2006). 50 lat działalności Klubu Kibica „Pogoni” w Szczecinie w latach 1956–2006. W: J. Eider (red.), Piłka nożna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006 (ss. 315–324). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Eider, J., Laskiewicz, H. (red.) (2003). Olimpijczycy Pomorza Zachodniego. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Gaj, J. (1987). Wychowanie fizyczne i sport w Polsce Ludowej. Warszawa: PWN.
• Gaj, J. (1991). Przemiany i uwarunkowania kultury fizycznej w Polsce. W: B. Woltmann (red.), Kultura fizyczna na ziemi koszalińskiej 1945–1989 (ss. 19–20). Koszalin: Wydział Kultury i Turystyki Urzędu Wojewódzkiego.
• Gaj, J., Hądzelek, K. (1991). Dzieje kultury fizycznej w Polsce w XIX i XX wieku. Poznań: AWF.
• Gaj, J., Hądzelek, K. (1997). Dzieje kultury fizycznej w Polsce. Poznań: AWF.
• Gaj, J., Woltmann, B. (red.) (1993). Sport w województwie gorzowskim w latach 1975–1990. Gorzów Wlkp.: PTNKF.
• Gaj, J., Woltmann, B. (red.) (1999). Zarys historii sportu w Polsce 1867–1996. Gorzów Wlkp.: PTNKF.
• Gebert, J. (1970). Z Gdańskich boisk i stadionów. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie.
• Gebert, J., Główczyński, J., Torchała, E. (1996). Pod siatką, koszem i między bramkami: 50-lecie gdańskiej siatkówki, koszykówki i piłki ręcznej. Sopot: Grot.
• Giergiel, C., Stefanik, R. (2006a). Dzieje pierwszoligowych klubów piłki nożnej na Pomorzu Zachodnim w latach 1951–2006. W: J. Eider (red.), Piłka nożna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006 (ss. 251–272). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Giergiel, C., Stefanik, R. (2006b). MKS „Pogoń” Szczecin i KS „Gwardia”/„Arkonia” Szczecin. W: J. Eider (red.), Piłka nożna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006 (ss. 251–272). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Giergiel, C., Stefanik, R. (2006c). Piłka nożna na ziemi szczecińskiej w latach 1945–2006. W: J. Eider (red.), Piłka nożna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006 (ss. 101–152). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Giergiel, C., Stefanik, R., Stępiński, M. (2006). Piłka nożna w Szczecinie w latach 1945–2006. W: J. Eider (red.), Piłka nożna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006 (ss. 73–100). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Godlewski, P. (2006). Sport w Polsce na tle politycznej rzeczywistości lat 1944–1956. Poznań: AWF.
• Golanko, R. (1999). Kultura fizyczna w województwie bialskopodlaskim w latach 1975–1995. Praca doktorska. Poznań: AWF.
• Górecki, M. (1991). Początki powojennej kultury fizycznej w województwie szczecińskim w latach 1945–1950. W: B. Woltmann (red.), Kultura fizyczna na ziemi koszalińskiej 1945–1989 (ss. 64–92). Koszalin: Wydział Kultury i Turystyki Urzędu Wojewódzkiego.
• Grochowska, J., Breza, B., Stażewski, M. (2004). Kurkowe Bractwo Strzeleckie w Wejherowie. Historia i współczesność. Wejherowo: Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej.
• Jaroszewski, J. (2008). Kultura fizyczna na ziemi kaliskiej w latach 1892–1998. Poznań: AWF.
• Jaszczur-Nowicki, J. (1997). Infrastruktura sportowa województwa elbląskiego w latach 1975–1995. Praca doktorska. Gdańsk: AWF.
• Józefowicz, Z., Jaremczak, K., Seidel, M., Świrk, Z., Zawalski, K., Amerski, W., Machnikowski, M. (red.) (2001). 50 lat szkolnictwa wychowania fizycznego w Gdańsku. Gdańsk: AWF.
• Karczyński, M., Stefanik, R. (2006). I-ligowy zespół futsalu MKS „Pogoń 04” Szczecin w latach 2004–2006. W: J. Eider (red.), Piłka nożna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006 (ss. 273–281). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Król, P. (2004). Kultura fizyczna w województwie tarnobrzeskim w latach 1975–1998. Praca doktorska. Poznań: AWF.
• Krzysztofowicz, J. (1980). Zarys historii kultury fizycznej w województwie koszalińskim w latach 1945–1975. Praca doktorska. Poznań: AWF.
• Krzysztofowicz, J. (1983). Kultura fizyczna w województwie słupskim w latach 1975–80. Rocznik Słupski 1981, 189–207.
• Krzysztofowicz, J. (1994). Piłka nożna na ziemi słupskiej w latach 1945–1993. Słupsk: Słupski Okręgowy Związek Piłki Nożnej.
• Krzysztofowicz, J., Kulasek, Z. (1977). V lat sportu akademickiego w Słupsku. Słupsk: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
• Kukiełka, L., Wojciechowski, L. (red.) (2003). 35 lat sportu akademickiego w Koszalinie 1968–2003. Koszalin: Zarząd Główny Akademickiego Związku Sportowego.
• Laskiewicz, H. (1989). Bibliografia prac promocyjnych (doktorskich, magisterskich, dyplomowych) na temat dziejów kultury fizycznej Pomorza Zachodniego: (stan na 15 VII 1985 r.). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Prace Instytutu Kultury Fizycznej, 6, 129–171.
• Laskiewicz, H. (1990). Uczestnictwo w kulturze fizycznej ludności Pomorza Zachodniego. Studium historyczno-społeczne. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Laskiewicz, H. (1991). Spis lektur do konwersatorium z historii kultury fizycznej dla studentów Instytutu Kultury Fizycznej. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Laskiewicz, H. (1993). Powstanie i rozwój organizacyjny ruchu sportowego na Pomorzu Zachodnim (1945–1957). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Laskiewicz, H. (1996). Ponadlokalne organizacje kultury fizycznej na Pomorzu Zachodnim 1945–1957. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Lasota, L. (2012). Rozwój kultury fizycznej w województwie zamojskim w latach 1975–1989. Praca doktorska. Poznań: AWF.
• Lipoński, W. (2012). Historia sportu. Na tle rozwoju kultury fizycznej. Warszawa: PWN.
• Małolepszy, E., Bakota, D., Drozdek-Małolepsza, T., Płomiński, A. (2016). Z dziejów sportu i turys­tyki w działalności Krajowego Zrzeszenia Ludowe Zespoły Sportowe w latach 1975–2015. Częstochowa: Akademia im. Jana Długosza.
• Małolepszy, E., Pawluczuk, Z. (2001). Sokół w II Rzeczypospolitej i w Wolnym Mieście Gdańsku w latach 1919–1939. W: E. Małolepszy, Z. Pawluczuk (red.), Zarys dziejów Sokolstwa Polskiego w latach 1867–1997 (ss. 63–163). Częstochowa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
• Michalczyk, A. (2002). Dzieje turystycznego kajakarstwa ziemi gdańskiej 1947–1997. Gdańsk: Regionalny Oddział PTTK w Gdańsku.
• Moska, W. (2007). Z dziejów Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku. Cz. 1: Rozwój Uczelni w latach 1969–2007. Biuletyn Sekcji Historii Polskiego Towarzystwa Naukowego Kultury Fizycznej, 7, 4–6.
• Moska, W. (red.) (2005). Z dziejów sportu w Sopocie. Sopot: Wyższa Szkoła Wychowania Fizycznego i Turystyki.
• Ordyłowski, M. (2005). Szkice z dziejów kultury fizycznej. Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski.
• Ordyłowski, M., Schwarzer, Z., Szymański, L. (2007). 50 lat wrocławskiego sportu 1945–1995. Wrocław: DSW.
• Orlewicz-Musiał, M., Wasztyl, R. (2004). Przeszłość polskiej kultury fizycznej. Kraków: AWF.
• Pasko, A. (2012). Sport wyczynowy w polityce państwa 1944–1989. Kraków: Avalon.
• Pawluczuk, Z. (2004). Z tradycji ruchu sokolskiego Gdańska. Gdańskie Zapiski Historyczno-Społeczne, 1, 29–37.
• Pezdan-Śliż, I. (2010). Kultura fizyczna w województwie rzeszowskim w latach 1975–1998. Praca doktorska. Gorzów Wlkp.: Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej AWF w Poznaniu.
• Płomiński, A. (2014). Kultura fizyczna w województwie sieradzkim w latach 1975–1998. Praca doktorska. Gorzów Wlkp.: Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej AWF w Poznaniu.
• Połaniecka, A. (2007). Olimpijczycy ziemi koszalińskiej w latach 1948–2004. W: J. Chełmecki (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza współczesnego sportu i olimpizmu (ss. 171–175). Warszawa: AWF.
• Połaniecka, A. (2012). Kultura fizyczna w województwie słupskim w latach 1975–1998. Praca doktorska. Gorzów Wlkp.: Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej AWF w Poznaniu.
• Połaniecka, A., Jurek, T. (2016). Społeczny zasięg kultury fizycznej w województwie słupskim w latach 1975–1998. Słupsk: Polskie Towarzystwo Naukowe Kultury Fizycznej, Sekcja Historii.
• Ponczek, M. (2003). Kultura fizyczna a Kościół Rzymskokatolicki w Polsce po II wojnie światowej 1945–2000. Katowice: AWF.
• Rybicki, J. (red.) (2008). Sport i indeks w życiorysach. Gdańsk: Organizacja Środowiskowa AZS.
• Stefanik, R. (2003). Struktury organizacyjne ruchu olimpijskiego na Pomorzu Zachodnim 1955–2003. W: J. Eider, H. Laskiewicz (red.), Olimpijczycy Pomorza Zachodniego (ss. 17–22). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Stefanik, R. (2004). Kariery sportowe piłkarzy i piłkarek ręcznych – studentów IKF US. W: J. Eider (red.), 50 lat piłki ręcznej na Pomorzu Zachodnim (ss. 212–218). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Stefanik, R. (2005). Wioślarstwo w wyższych uczelniach Szczecina w latach 1959–2004. W: R. Kobendza, L. Nowak (red.), Z dziejów wioślarstwa w Polsce (ss. 47–57). Gorzów Wlkp., Warszawa: Polski Związek Towarzystw Wioślarskich w Warszawie, Komisja Historyczna.
• Stefanik, R. (2006a). Dni Olimpijczyka w województwie zachodniopomorskim w latach 1966–2006. W: J. Eider (red.), Ruch olimpijski na Pomorzu Zachodnim (ss. 17–28). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Stefanik, R. (2006b). Działalność szkoleniowa w Zachodniopomorskim Związku Piłki Nożnej w latach 2000–2006. W: J. Eider (red.), Piłka nożna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006 (ss. 63–71). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Stefanik, R. (2006c). Kariery sportowe wioślarzy – studentów IKF US. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Prace Instytutu Kultury Fizycznej, 22, 121–130.
• Stefanik, R. (2006d). Okręgowy Związek Piłki Nożnej w Koszalinie w latach 1950–2006. W: J. Eider (red.), Piłka nożna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006 (ss. 51–61). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Stefanik, R. (2006e). Olimpijczycy powiatu pyrzyckiego. W: J. Eider (red.), Ruch olimpijski na Pomorzu Zachodnim (ss. 41–48). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Stefanik, R. (2006f). Piłka nożna kobiet w Szczecinie w świetle prasy w latach 1957–2005. W: L. Nowak (red.), Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 7 (ss. 511–522). Gorzów Wlkp.: PTNKF.
• Stefanik, R. (2006g). Piłka nożna na ziemi koszalińskiej w latach 1945–2006. W: J. Eider (red.), Piłka nożna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006 (ss. 153–182). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Stefanik, R. (2006h). Piłka nożna w szczecińskim środowisku akademickim w latach 1946–2006. W: J. Eider (red.), Piłka nożna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006 (ss. 219–227). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Stefanik, R. (2006i). Piłka nożna w środowisku wiejskim na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006. W: J. Eider (red.), Piłka nożna na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–2006 (ss. 203–217). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Stefanik, R. (2011). Kultura fizyczna w środowisku wiejskim na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1950. W: T. Drozdek-Małolepsza (red.), Z dziejów kultury fizycznej i turystyki w Polsce (ss. 211–224). Częstochowa: Akademia im. Jana Długosza.
• Stefanik, R. (2012). Imprezy sportowe na Pomorzu Zachodnim w polityce integracyjnej władz państwowych w latach 1945–1948. W: L. Nowak, P. Pieczyński, R. Urban (red.), Kultura fizyczna w Polsce Ludowej i w Trzeciej Rzeczypospolitej (ss. 197–208). Gorzów Wlkp.: Zamiejs­cowy Wydział Kultury Fizycznej AWF w Poznaniu.
• Stefanik, R. (2015a). Działalność Wojewódzkiej Komisji Polskiego Komitetu Olimpijskiego w województwie szczecińskim w latach 1955–1992. W: J. Eider (red.), Wybrane zagadnienia olimpijskie w teorii i praktyce (ss. 235–247). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Stefanik, R. (2015b). Organizacja kultury fizycznej w środowisku wiejskim na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1952. Marketing i Rynek, 11, 149–156.
• Stefanik, R. (2015c). Uwarunkowania rozwoju wychowania fizycznego i sportu w środowisku szkolnym na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1950. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna, 14(2), 93–109.
• Stefanik, R. (2016). Futbol w cieniu komitetów. Piłka nożna a władza w województwie szczecińskim w latach 1945–1989. Szczecin: IPN.
• Sternowski, J. (1999). Wszystkiemu winni sportowcy. Koszalin: Radio Koszalin.
• Sternowski, J. (2003a). Osobowości sportu. Koszalin: Radio Koszalin.
• Sternowski, J. (2003b). Wszystkiemu winni cykliści. Koszalin: Radio Koszalin.
• Szafkowski, J. (1980). Rozwój sportu na Pomorzu Szczecińskim w latach 1945–1975. Praca doktorska. Poznań: AWF.
• Szafkowski, Z. (1994). Kluby sportowe Pomorza Szczecińskiego. Gorzów Wlkp.: PTNKF.
• Szafkowski, Z. (1995). Rozwój sportów walki na Pomorzu Szczecińskim (1945–1994). Gorzów Wlkp.: PTNKF.
• Szafkowski, Z. (1996a). Podstawy rozwoju sportu na Pomorzu Szczecińskim po II wojnie światowej. Myślibórz: PTNKF – Oddział w Gorzowie Wlkp.
• Szafkowski, Z. (1996b). Zespołowe gry sportowe na Pomorzu Szczecińskim w latach 1945–1996. Myślibórz: Ośrodek Sportu i Rekreacji Gorzów Wlkp.
• Szafkowski, Z. (1997). Lekkoatletyka na Pomorzu Szczecińskim 1945–1997. Gorzów Wlkp.: PTNKF.
• Szafkowski, Z. (1998). Czołowi sportowcy Pomorza Szczecińskiego. Gorzów Wlkp.: PTNKF.
• Szafkowski, Z. (1999). Pół wieku sportu na Pomorzu Szczecińskim: 1945–1995. Gorzów Wlkp.: PTNKF.
• Szafkowski, Z. (2000). Kolarstwo szczecińskie w latach 1946–1999. Gorzów Wlkp.: PTNKF.
• Szafkowski, Z. (2008). Sport w Szczecinie w latach 1996–2007: fakty i wydarzenia. Gorzów Wlkp., Szczecin: ANART.
• Szubert, R. (2010). Kultura fizyczna w przemianach wsi polskiej w latach 1944–1956. Wrocław: AWF.
• Szymański, A. (1996). Sport słupski 1945–1995. Słupsk: Miejskie Towarzystwo Przyjaciół Sportu.
• Szymański, L. (1984). Ze studiów nad modelem kultury fizycznej w Polsce Ludowej 1944–1980. Wrocław: AWF.
• Szymański, L. (1990). Parlament Polski wobec problemów kultury fizycznej 1944–1980. Wrocław: AWF.
• Szymański, L. (2002). Sejm lat osiemdziesiątych wobec problemów kultury fizycznej w Polsce. W: B. Woltmann (red.), Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 5 (ss. 313–329). Gorzów Wlkp.: PTNKF.
• Szymański, L. (2004). Kultura fizyczna i turystyka w polityce Polski Ludowej 1944–1989. Wrocław: AWF.
• Świder, P. (2007). Kultura fizyczna w województwie krośnieńskim w latach 1975–1998. Praca doktorska. Gorzów Wlkp.: Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej AWF w Poznaniu.
• Tomiak, M.A. (2014a). Historyczno-kulturowe podstawy rozwoju turystyki w Trójmieście do 1989 r.: zarys problematyki. W: L. Nowak, R. Urban (red.), Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce, t. 11 (ss. 441–453). Gorzów Wlkp.: Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej AWF w Poznaniu.
• Tomiak, M.A. (2014b). Rozwój turystyki w Trójmieście w latach 1945–1989. Praca doktorska. Gorzów Wlkp.: Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej AWF w Poznaniu.
• Tyszkowski, S. (2008). Zarys dziejów judo na Wybrzeżu Gdańskim. Gdańskie Zapiski Historyczno-Społeczne, 2, 126–132.
• Urban, R., Nowak, L., Kowalczyk, A. (red.) (2012). Kultura fizyczna w czasie zaborów i w drugiej Rzeczpospolitej. Gorzów Wlkp.: Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej AWF w Poznaniu.
• Urniaż, J. (2016). Zarządzanie kulturą fizyczną w Polsce w latach 1945–1989 a efekty sportowe w województwie olsztyńskim. W: T. Jurek, L. Nowak (red.), Kultura fizyczna w czasach zaborów i drugiej Rzeczpospolitej, t. 2 (ss. 83–97). Gorzów Wlkp.: Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej AWF w Poznaniu.
• Warchoł, K. (2000). Kultura fizyczna w województwie przemyskim w latach 1975–1998. Praca doktorska. Warszawa: AWF.
• Wodecki, J. (2006). Człowiek-legenda. Aleksy Antkiewicz (1923–2005). Słupsk: Grawipol.
• Wodecki, J. (2008). Słupska lekkoatletyka w latach 1945–2007. Słupsk: Jan Wodecki.
• Wodecki, J. (2009). Ryszard Ksieniewicz i inni… Słupsk: Jan Wodecki.
• Wodecki, J. (2012). Słupskie pięściarstwo w latach 1947–2005. Słupsk: Jan Wodecki.
• Woltmann, B. (1972). Kultura fizyczna pod znakiem Rodła. Wychowanie fizyczne, sport i turys­tyka polskiej ludności rodzimej na ziemi złotowskiej w latach 1919–1939. Koszalin: Ośrodek Badań Naukowych KTSK.
• Woltmann, B. (red.) (1993). Kultura fizyczna na ziemi koszalińskiej 1945–1990. Koszalin: Wydział Kultury i Turystyki Urzędu Wojewódzkiego.
• Wryk, R. (2009). Sport akademicki w relacjach i wspomnieniach. Poznań: Wydawnictwo Poz­nańskie.
• Zaborniak, S. (2012). Działalność Poznańskiego Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki 1921–1939. W: R. Urban, L. Nowak, A. Kowalczyk (red.), Kultura fizyczna w czasie zaborów i w drugiej Rzeczpospolitej (ss. 181–197). Gorzów Wlkp.: Zamiejscowy Wydział Kultury Fizycznej AWF w Poznaniu.