Wykorzystanie metod identyfikacji skupień gospodarczych w krajowej polityce klastrowej

• Authors: Tomasz Kwiatkowski

Title variants

EN

Industrial cluster identification methods in the political practice in Poland

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W artykule przeanalizowano, w jakim stopniu naukowe rozumienie skupień gospodarczych (klastrów) i metody ich identyfikacji znajdują odniesienie w krajowej polityce klastrowej i na jakich konkretnych ujęciach i wyborach się ona zasadza. Omówiono założenia współczesnej polityki klastrowej w Polsce, a następnie zreferowano osiem ugruntowanych metod identyfikacji gron. Posługując się czterostopniową skalą, określono stopień zgodności pomiędzy siedemnastoma kryteriami stosowanymi do wyłaniania krajowych klastrów kluczowych i metodami identyfikacji. Doszukano się nikłych powiązań w kryteriach: „masy krytycznej”, na które składa się liczba członków klastra i ich struktura, „koncentracji”, wyrażonym udziałem podmiotów w określonej odległości od koordynatora, i „potencjału gospodarczego” opartym na wielkości zatrudnienia i wartości sprzedaży.

EN

The article discusses the extent to which the national (Polish) cluster-based policy reflects scientifically-based industrial cluster identification methods as well as policy selection criteria. The framework of the current Polish cluster-based policy is discussed, followed by the presentation of eight well-grounded cluster identification methods. A four-level qualitative scale was used to determine the degree of compliance of 17 selection criteria with the identification methods. Only insignificant links were found in such criteria as “critical mass” (the number of the cluster members and the cluster structure), “concentration” (the number of the entities acting within some distance from their coordinator) and “economic cluster’s potential” (employment rate and sales values).

Keywords

PL

grona przedsiębiorczości (klastry); inicjatywy klastrowe; polityka klastrowa; krajowe klastry kluczowe; identyfikacja skupień gospodarczych

EN

industrial (business) clusters; cluster initiatives; cluster-based policy; clusters identification

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2018
• Issue: 1(71)
• Pages: 106-119

Contributors

author

Tomasz Kwiatkowski

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej

References

• Borrás S., , Tsagdis D., 2011, Polityki klastrowe w Europie. Przedsiębiorstwa, instytucje i zarządzanie. Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Brodzicki T., Szultka S., 2002, „Koncepcja klastrów a konkurencyjność przedsiębiorstw”, Organizacja i Kierowanie, nr 4(110), s. 1–14.
• Brodzicki T., Szultka S., Tamowicz P., 2004, Niebieskie Księgi 2004. Rekomendacje nr 11: Polityka Wspierania Klastrów. Najlepsze Praktyki. Rekomendacje dla Polski, Gdańsk: Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.
• Buczyńska G., Frączek D., Kryjom P., 2016, Raport z inwentaryzacji klastrów w Polsce 2015, Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Ciołek D., 2011, „Metody identyfikacji efektów zewnętrznych funkcjonowania klastrów przemysłowych”, Analizy i Opracowania Katedry Ekonomiki Integracji Europejskiej Uniwersytetu Gdańskiego, nr 3, s. 1–17.
• Cluster Observatory Scoreboard, 2016, http://www.clusterobservatory.eu/index.html#!view=aboutobservatory;url=/about-observatory/about/ (dostęp: 20.02.2016).
• Davis Ch., Arthurs D., Cassidy E., Wolfe D., 2006, What Indicators for Cluster Policies in the 21st Century?, Paper prepared for Blue Sky II 2006: What Indicators for Science, Technology and Innovation Policies in the 21th Century, Ottawa.
• Delgado M., Porter M.E, Stern S., 2016, „Defining clusters of related industries”, Journal of Economic Geography, t. 16, nr 1, s. 1–38.
• Domański B., Noworól A. (red.), 2010, Badanie funkcji, potencjału oraz trendów rozwojowych miast w województwie małopolskim, Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Instytut Spraw Publicznych.
• Dyba W., Kawińska M., 2012, „Klasyfikacja rodzajowa i polityka wspierania klastrów gospodarczych w województwie wielkopolskim”, Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Seria Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, nr 20, s. 73–85.
• Dzierżanowski M. (red), 2012, Kierunki i założenia polityki klastrowej w Polsce do 2020 roku. Rekomendacje Grupy roboczej ds. polityki klastrowej, Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Fabińska M., 2015, „Klastry w nowej perspektywie programowej 2014020120”, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 402, s. 84–94.
• Gancarczyk M., 2010, „Model schyłku i odrodzenia klastrów”, Gospodarka Narodowa, nr 3(223), s. 1–21.
• Górska A., Łukasik M., 2013, „Identyfikacja klastrów – przegląd wykorzystywanych metod”, Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomica, r. 17, nr 1, s. 135–45.
• Grycuk A., 2010, „Klastry jako instrument polityki regionalnej”, Infos – zagadnienia społeczno-gospodarcze. Biuro Analiz Sejmowych, nr 13(83)), s. 1–4.
• Hołub-Iwan J., Wielec Ł., 2014a, Opracowanie systemu wyboru Krajowych Klastrów Kluczowych. Część I : Charakterystyka krajowego klastra kluczowego w oparciu o analizę źródeł wtórnych, Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Hołub-Iwan J., Wielec Ł., 2014b, Opracowanie systemu wyboru Krajowych Klastrów Kluczowych. Część II : Opis systemu wyboru Krajowych Klastrów Kluczowych w Polsce, Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Ketels Ch., 2013, „Recent research on competitiveness and clusters: what are the implications for regional policy?”, Cambridge Journal of Regions, Economy and Society, t. 6, nr 2, s. 269–84.
• Ketels Ch., Memedovic O., 2008, „From clusters to cluster-based economic development”, International Journal of Technological Learning, Innovation and Development, t. 1, nr 3, s. 375–392.
• Kowalski A.M., 2011, „Wpływ kryzysu gospodarczego na procesy współpracy i konkurencji”. Master of Business Administration, nr 2(112), s. 30–42.
• Kowalski A.M., 2013, Znaczenie klastrów dla innowacyjności gospodarki w Polsce, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej.
• Lis Adrian, Lis Anna, 2013, „Tożsamość struktur klastrowych – rozważania teoretyczne i praktyczne implikacje”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 1, s. 26–44.
• Lis Adrian, Szerenos A., 2009, „Koncepcja kapitałów Pierre’a Bourdieu w badaniach klastrów przemysłowych”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 2, s. 28–46.
• Mach Ł., 2014, „Analiza potencjałów regionalnych jako podstawa do tworzenia i transferu wiedzy”, Barometr Regionalny. Analizy i prognozy, z. 2(36), s. 55–64.
• Malinowski P., 2011, „Prawno-instytucjonalny aspekt powstawania klastrów i inicjatyw klastrowych”, w: W. Duczmal, W. Potwora (red.), Uwarunkowania i możliwości rozwoju klastrów i inicjatyw klastrowych w województwie opolskim. Ocena ekspercka (s. 13–43), Opole: Wyższa Szkoła Administracji i Zarządzania w Opolu.
• Masłoń-Oracz A., 2014, „Polityka klastrowa w Polsce w świetle Inteligentnej Specjalizacji”, w: K. Ciecierska (red.), 10 lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej: ocena i perspektywy (s. 187–189), Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• Meier zu Köcker G., Müller L., 2015, Cluster Programmes in Europe, dokument Komisji Europejskiej.
• Menzel M.-P., Fornahl D., 2006, „Cluster Life Cycles”, w: Entrepreneurship, knowledge, learning and the evolution of industrial/territorial clusters and regions, DIME – LIEE / NTUA Athens 2006 Conference.
• MG, 2015, Krajowa inteligentna specjalizacja (KIS). Załącznik 4 do Programu Rozwoju Przedsiębiorstw, Warszawa: Ministerstwo Gospodarki.
• MGiP, 2004a, Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw, lata 2004–2006, Warszawa: Ministerstwo Gospodarki i Pracy.
• MGiP, 2004b, Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 2004–2006, Warszawa: Ministerstwo Gospodarki i Pracy.
• Micek G., 2006, Czynniki i mechanizmy koncentracji przestrzennej firm informatycznych w Polsce, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej (rozprawa doktorska).
• Micek G., 2008, „Grona przedsiębiorczości jako przedmiot analizy oraz instrument rozwoju lokalnego i regionalnego w warunkach polskich”, Przegląd Geograficzny, t. 80, z. 4, s. 541–60.
• MIiR, 2014, Szczegółowy opis priorytetów Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007–2013, Warszawa: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju.
• MR, 2016a, Regulamin Konkursu o status Krajowego Klastra Kluczowego, wersja z dnia 11 maja 2016 r., Warszawa: Ministerstwo Rozwoju.
• MR, 2016b, Załącznik nr 5 do Regulaminu Konkursu o status KKK. Karta oceny formalnej wniosku o status KKK, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju.
• MR, 2016c, Załącznik nr 6 do Regulaminu Konkursu o status KKK. Karta oceny merytorycznej wniosku o status KKK – I Etap, Warszawa: Ministerstwo Rozwoju.
• Müller L., Lämmer-Gamp Th., Meier zu Köcker G., Christensen Th.A., 2012a, Annex to: Clusters are Individuals – New Findings From the European Cluster Management and Cluster Program Benchmarking, Copenhagen: The Danish Ministry of Science Innovation and Higher Education.
• Müller L., Lämmer-Gamp Th., Meier zu Köcker G., Christensen Th.A., 2012b, Clusters are Individuals – New Findings From the European Cluster Management and Cluster Program Benchmarking, Copenhagen: The Danish Ministry of Science Innovation and Higher Education.
• OECD, 2010, Cluster Policies.
• Olejniczak K., 2003, „Apetyt na grona? Koncepcja gron oraz koncepcje bliskoznaczne w teorii i praktyce rozwoju regionalnego”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 2, s. 55–76.
• PARP, 2012, Raport otwarcia nt. polskiej polityki klastrowej, Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Pilarska Cz., 2013, „Identyfikacja struktur klastrowych oraz efekty ich funkcjonowania w Unii Europejskiej”, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, z. 156, s. 137–55.
• Porter M.E., 1990, The Competitive Advantage of Nations, New York: Free Press.
• Porter M.E., 1998, On Competition, Boston: Harvard Business School Press.
• Sölvell Ö., Lindqvist G., Ketels Ch., 2013, The Cluster Initiative Greenbook 2.0. Sztokholm: Ivory Tower.
• Spychała M., 2012, „Finansowanie klastrów jako element polityki regionalnej Unii Europejskiej”, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, nr 28, s. 378–87.
• Szultka S. (red), 2012, Klastry w Polsce – raport z cyklu paneli dyskusyjnych, Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
• Szymoniuk B., 2008, „Partnerstwo klastrów gospodarczych: szansa dla europejskich regionów peryferyjnych. Przypadek Lubelszczyzny”, Studia Regionalne i Lokalne, nr 1, s. 82–88.
• Szymoniuk B., 2014, „Polityka klastrowa – dobrodziejstwo czy przekleństwo dla polskich klastrów”, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 2(369), s. 212–21.
• The U.S. Cluster Mapping Project, 2016, http://clustermapping.us/content/cluster-mapping-methodology (dostęp: 20.02.2016).
• UMWM, 2013, Raport końcowy, Badanie w zakresie wpływu inicjatyw klastrowych z województwa mazowieckiego na kształtowanie inteligentnej specjalizacji regionu, Warszawa: Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego.
• Wicher-Baluta A., 2012, „Polityka oparta na klastrach jako czynnik stymulujący innowacyjność gospodarki Unii Europejskiej”, Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno--Społecznego Studia i Prace. Szkoła Główna Handlowa, nr 4, s. 253–68.

Identifiers

DOI

10.7366/1509499517106