Narodziny kina z ducha triku

• Authors: Gwóźdź Andrzej

Title variants

EN

The Birth of the Cinema out of the Spirit of the Trick

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor wskazuje na ideologię atrakcji jako nieodrodny kinu element konstytuujący jego naturę, począwszy od narodzin w XIX w. po dzień dzisiejszy. Podkreśla ciągłość wynikającą z ontologicznego pokrewieństwa wczesnych atrakcji i współczesnych, cyfrowych efektów specjalnych (np. trik substytucji z przenikaniem i wielokrotną ekspozycją a współczesna estetyka kompozytowania powierzchni obrazowych za pomocą blue screenów; Mélièsowski aktor-figurant a współczesna technika motion capture). Gwóźdź dowodzi ponadto, że Méliès twórczo i perfekcyjnie rozgrywał interfejs: teatr – kino. Wzbogacając teatr ruchomymi obrazami i nie rugując sceny z kina (zachowując np. status performera aranżującego środowisko akcji), prowadził zaawansowane gry intermedialne. W tym sensie Gwóźdź uznaje Mélièsa za prekursora współczesnych metod designowania obrazu filmowego, które z pracy „na obrazie” (a nie z mise-en-scène) czynią właściwe środowisko triku i prowadzą do eskalacji tego, co niemożliwe: wrażenie rzeczywistości oparte na mimesis zostaje zastąpione wrażeniem rzeczywistości jako triku.

EN

The author points to the ideology of attraction as a cinematic element that constitutes its nature, from its birth in the nineteenth century to the present. He highlights the continuity of the ontological affinity of early attractions and contemporary digital special effects (e.g. trick of substitution with penetration and multiple exposure and contemporary aesthetics of blue screen surface compositing, Méliès’ actor-figurante and modern motion capture technique). Gwóźdź also argues that Méliès creatively and perfectly played the interface: theatre – cinema. By enriching the theatre with moving images and by maintaining the stage at the cinema (preserving, for example, the status of the performer arranging the action environment), he has been running advanced media games. In this sense, Gwóźdź recognizes Méliès as the precursor of modern film design methods that work from the “image” (rather than from the mise-en-scène), thus making the right environment for the trick and leading to the escalation of the impossible: the impression of reality based on mimesis being replaced by impression of reality as a trick

Keywords

EN

Trick; Cinema of attraction; Méliès George

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2017
• Issue: 99 Triki, numery specjalne, atrakcje
• Pages: 6-18

Contributors

author

Gwóźdź Andrzej

• Zakład Filmoznawstwa i Wiedzy o Mediach, Instytut Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Śląski

References

• Budzik, Justyna H. Filmowe cuda i sztuczki magiczne. Szkice z archeologii kina, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015.
• Bukatman, Scott. Odlot doskonały: efekty specjalne a percepcja kalejdoskopowa, tłum. E. Stawowczyk. In: Widzieć, myśleć, być. Technologie mediów, red. A. Gwóźdź, Kraków: Universitas, 2001, s. 399-429.
• Deslandes, Jacques. Le Boulevard du cinéma a l’époque de Georges Méliès, 71, Paris: Éditions du Cerf, 1963.
• Flusser, Vilem. Vom Stand der Dinge. Eine kleine Philosophie des Design, Göttingen : Steidl, 1997.
• Gaudreault, Andre. „Pojawienie się kinematografu”, tłum. P. Przybyła. In: KINtop. Antologia wczesnego kina, t. 1, red. A. Dębski, M. Loiperdinger, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut, 2016, s. 134.
• Gaudreault, Andre. Teatralność, narracyjność i „trickowość“. Oceniając kino Georges’aMélièsa, tłum. A. Melerowicz, w: Śladami tamtych cieni . Film w kulturze polskiej przełomu stuleci 1895–1914, red. M. Hendrykowska, Poznań: Wydawnictwo Book Service, 1993.
• Gunning, Tom. “Shooting into Outer Space: Reframing Modern Vision”. In: Fantastic Voyages of the Cinematic Imagination. Georges Méliès’s „Trip to the Moon”, red. M. Solomon, Albany, NY: State University of New York Press, 2011, s. 99.
• Lefebvre, Thierry. Georges Méliès und die Welt der Scharlatane, „KINtop”, nr 2, (1993)
• Manovich, Lev. Język nowych mediów, tłum. P. Cypryański, Warszawa Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2006.
• Méliès, Georges. „Obrazy kinematograficzne (fragmenty)”, tłum. I. Dębowski, w: Europejskie manifesty kina. Od Matuszewskiego do Dogmy, Antologia, wybór, wstęp i opr. A. Gwóźdź, 243, Warszawa: Wiedza Powszechna, 2002,
• Méliès, Georges. „Widzenie kinematograficzne”, tłum. I. Dembowski, Kultura Filmowa, nr 12 (1970), s. 86-87.
• Münsterberg, Hugu. Dramat kinowy. Studium psychologiczne, przeł., opr. przypisy i opatrzyła wstępem A. Helman, 62-63, Łódź: Łódzki Dom Kultury, 1989.
• Sadoul, Georges, Cuda kina, tłum. I. Nomańczukowa, 128, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1961.
• Sadoul, Georges, Georges Méliès, Paris 1961, s. 115-116 za
• Schlüpmann, Heide. „Narodziny kina z ducha śmiechu”, przeł. K. Krzemieniowa, w: Od projektora do komputera. Współczesna niemiecka myśl filmowa. Antologia, 35, Katowice: „Śląsk”, Wydawnictwo Naukowe, 1999.
• Wiesing, Lambeert. Widzialność obrazu. Historia i perspektywy estetyki formalnej, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa: Oficyna Naukowa, Warszawa 2008.
• Wiesing, Lambert, Sztuczna obecność. Studia z filozofii obrazu, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa: Oficyna Naukowa, 2012.