Poezja i prawda mitu. Próba interpretacji „Dziewczyny” Bolesława Leśmiana

• Authors: Mencwel Andrzej

Title variants

EN

Poetry and Truth of the Myth. An Attempt at Interpreting Bolesław Leśmian’s “Dziewczyna” (“The Girl”)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor artykułu podjął próbę interpretacji „Dziewczyny” Bolesława Leśmiana. Zaczął od istotnej dla poety kwestii rytmu, która była dla niego więcej niż słowna, we współczesnej terminologii – werbomotoryczna. Punktem wyjścia do odczytania wiersza musi być jednak analiza wersyfikacyjna, a tej mistrzowsko dokonał Kazimierz Wyka. Autor artykułu opiera się na niej, ale równocześnie przekracza powtarzające się w literaturze przedmiotu „filozoficzne” nobilitacje utworu. Powołuje się na koncepcję „mądrości poetyckiej” Giambattisty Vica oraz właściwej jej „metafizyki surowej”, aby dowieść, że „Dziewczyna” jest utworem mitologicznym, a nie filozoficznym. W artykule przeanalizowana została szczegółowo jej wielogłosowa konstrukcja wypowiedzi i „dziwność” rzeczywistości przedstawionej, w której świat i zaświat przenikają się wzajemnie i w sobie „partycypują”. Na końcu utworu poeta możliwie bezpośrednio, głosem własnym, wypowiada swoje przesłanie o znaczeniu mitologizacji oraz o tym, że jest ona kreacją ludzką i tylko ludzką.

EN

The author of the paper attempts to interpret Bolesław Leśmian’s “Dziewczyna” (“The Girl”). He begins with the rhythm―the vital issue for the poet that he saw as more important than the word level; in modern terminology―the verbomotoric level. The starting point for the poem’s reading is, nevertheless, versification analysis, and that was superbly carried out by Kazimierz Wyka. Mencwel relies on this analysis and also exceeds the “philosophical” distinguishments recurring in the subject literature. Similarly, he recalls Giambattista Vico’s concept of “poetic wisdom” and “austere metaphysics” to prove that “The Girl” is not a philosophical, but a mythological piece of writing. The article, to a possibly utmost detail, analyses the poem’s polyphonic construction and “bizarre” world presented in which the world and the other world intermingle and “participate” in each other. Towards the end of the poem the poet in a feasibly direct way, in his own voice, utters his message about the significance of mythologisation and about mythologisation being human and only human creation.

Keywords

PL

rytm w sztuce i poezji; stopy wersyfikacyjne; Kazimierz Wyka; "Dziewczyna" Bolesława Leśmiana; „mądrość poetycka” według Giambattisty Vica; polifonia poetycka Leśmiana; „dziwność” świata przedstawionego ballady; utwór mitologiczny; głos poety i jego sens

EN

rhythm in art and poetry; metrical feet; Kazimierz Wyka; Bolesław Leśmian’s "Dziewczyna" ("The Girl"); Giambattista Vico’s “poetic wisdom”; Leśmian’s poetic polyphony; “bizarre” world presented in ballad; mythological piece; the poet’s voice and its sense

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2023
• Volume: 114
• Issue: 1
• Pages: 47-58

Dates

printed

2023-03-28

Contributors

author

Mencwel Andrzej

• Uniwersytet Warszawski

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2023.1.3