Dwór w Graboszycach k. Zatora w świetle ostatnich badań - dwie pierwsze fazy budowy (XV-XVII w.)

• Authors: Dryja Sławomir , Sławiński Sławomir

Title variants

EN

The Manor house in Graboszyce near Zator in view of recent research

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

Graboszyce is a village known from thirteenth century historical records whose ownership has passed through many hands. In the fourteen century and in the first half of fifteen century, the manor may have been located in the same place where we can see today's building. It might have been a complex of wooden buildings, which have left no traces. For a long time, Graboszyce belonged to the Brandys, a family of knights who originated from the Czech lands. At the end of the fifteen century and at the beginning of the sixteenth century, Klemens Brandys is mentioned living in the manor by the Radwan crest. During his ownership, the first brick manor was built (at least the lower part was), which remains as today’s cellars. In 1565, Graboszyce belonged to Dziwisz (Dionizy) Brandys, the king`s courtier and secretary. In the years 1570-1580, he built the Renaissance mansion which still stands in the village today. The mansion was built by anonymous builders who were inspired by architects Pietro Cataneo and Sebastian Serlio. The builders of the Graboszyce Manor wanted to implement the characteristical traits for the era such as the symmetry in buildings designed by the Italian architect Santi Guci. In eighteenth and nineteenth centuries, the manor went through renovations, without changing its original layout.

Keywords

PL

dwór; Graboszyce; Zator; architektura; budowa

• Publisher: Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity
• Journal: Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny
• Year: 2013
• Issue: 16
• Pages: 25-48

Dates

published

2013

Contributors

author

Dryja Sławomir

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

author

Sławiński Sławomir

References

• Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T. II, Warszawa 1881
• Komornicki S., Dwory murowane w Małopolsce z czasów Odrodzenia, "Prace Komisji Historii Sztuki", T. V, Kraków 1933-1934
• Putek J., O zbójnickich zamkach, heretyckich zborach i oświęcimskiej Jerozolimie, Kraków 1938
• Sosnowski K., Ziemia Krakowska, T. II, Kraków 1947
• Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, T. I, woj. krakowskie, powiat wadowicki, Warszawa 1953
• Kornecki M., Zamki i dwory obronne Ziemi Krakowskiej, Kraków 1966
• Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. II, Wrocław-Warszawa-Kraków 1989-1991
• Lwowianin przeznaczony krajowym i zagranicznym wiadomościom, wydany w połączeniu prac miłośników nauk, z. 8, 1842
• Tretter B., Dziennik konserwatorski z lat 1932-1936, T. II, mps w posiadaniu Instytutu Sztuki UJ
• Gaczoł A., "Rewaloryzacja" renesansowego dworu w Graboszycach, "Spotkania z zabytkami", nr 8, 1992
• Perzanowski Z., Dawny Zator, w: Cracovia, Polonia, Europa, Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu w sześćdziesiątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej, Kraków 1995
• Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku, spisy, red. Gąsiorowski A., T. IV, Małopolska (Województwa krakowskie, sandomierskie i lubelskie), Z. 1, Urzędnicy Małopolscy XII-XV wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków 1990
• Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. II, 1153-1333, wyd. Piekosiński F., Monumentia Medii Avi Historica Res Gestas Poloniae Ilustantia, t. IX, Kraków 1886
• Długosz Jan, Liber beneficiorum Dioecesis Cracoviensis, t. I, Kraków 1863
• Urzędnicy centralni i nadworni Polski XIV-XVIII wieku, "Biblioteka Kórnicka", nr 274, Kórnik 1992
• Herby Rycerstwa Polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane r.p. 1584, wyd. Turkowski K.J., Kraków 1858
• Guerqiun B., Zamki w Polsce, Warszawa 1974
• Kajzer L., Dwory w Polsce od średniowiecza do współczesności, Warszawa 2010
• Chorąży B., Chorąży B., Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na stanowisku 4 w Malcu, województwo bielskie, w: Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach pogranicznych w 1966 roku, Katowice 2000
• Lalik T., Budowa dworu drewnianego w Jadownikach w roku 1394, "Kwartalnik historii kultury materialnej", R. XIX, 1971
• Kołodziejski S., Średniowieczne rezydencje obronne możnowładztwa na terenie województwa krakowskiego, Kraków 1994
• Kajzer L., Małe czy duże, czyli o tzw. Zamkach rycerskich na Niżu Polskim, w: Zamki i przestrzeń społeczna w Europie środkowej i wschodniej, red. Antoniewicz A., Warszawa 2002
• Jakimowicz T., "Dom pański jako ma być postawion", w: Renesans, sztuka i ideologia, Warszawa 1976
• Jakimowicz T., Dwór murowany w Polsce w wieku XVI. Wieża - kamienica - kasztel, Warszawa-Poznań 1979
• Kajzer L., Zamki i dwory obronne w Polsce centralnej, Warszawa 2004
• Skurtowicz J., O najstarszych prywatnych zamkach w Wielkopolsce, w: Zamek i dwór w średniowieczu od XI do XV wieku. Materiały XIX Seminarium Mediewistycznego, red. Wiesiołowski J., współpr. Kowalski J., Poznań 2011
• Zabytki sztuki w Polsce. Śląsk, Warszawa 2006
• Miłobędzki A., Pałac i zamek "renesansowy", w: Renesans, sztuka i ideologia, Materiały Sympozjum Naukowego Komitetu Nauk o Sztuce PAN Kraków 1972 oraz Sesji naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki Kielce, listopad 1973, Warszawa 1976
• Hadamik C., Pałac Firlejów w Czemiernikach w świetle ratowniczych badań archeologicznych w 2008 roku, w: Zamki, grody, ruiny. Waloryzacja i ochrona , Warszawa-Białystok 2009
• Jasienko J., Kadłuczka A., Fortalicjum w Czemiernikach, nieznana przeszłość, stan obecny i perspektywy rewaloryzacji, w: Zamki, grody, ruiny. Waloryzacja i ochrona , Warszawa-Białystok 2009
• Kowalczyk J., Sebastian Serlio a sztuka Polska. O roli włoskich traktatów architektonicznych w dobie nowożytnej, Wrocław 1973
• Kowalczyk J., Kasztel we Frydmanie, w: Skorupa A., Zamki i kasztele na polskim Podtatrzu, Kraków 2010
• Miłobędzki A., Zarys dziejów architektury w Polsce, Warszawa 1968
• Fischinger A., Santi Gucci architekt i rzeźbiarz królewski, Kraków 1969
• Majewski K., O działalności kilku muratorów lubelskich z lat 1571-1625, w: Sztuka około roku 1600. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki zorganizowanej przy współpracy WK Prezydium WRN w Lublinie, Lublin listopad 1972, Warszawa 1974
• Kajzer L., Rezydencja feudalna w średniowiecznej Polsce w optyce archeologów, w: Rezydencje w średniowieczu i czasach nowożytnych, red. Opaliński E., Wiślicz T., Warszawa 2001
• Sadowska E., Janczykowski J., Kasztele na polskim Spiszu, "Teka Komisji Urbanistyki i Architektury", t. XXII, 1988
• Lutosańska A., Przyczynek do dziejów rezydencji w Jakubowicach Murowanych koło Lublina, w: Sarmatia Artistica, Księga pamiątkowa ku czci profesora Władysława Tomkowicza, Warszawa 1968
• Sadowska E., Janczykowski J., Kasztel w Łapszach Niżnych, w: Skorupa A., Zamki i kasztele na polskim Podtatrzu, Kraków 2010

Identifiers

ISSN

1505-0181