Budżet partii komunistycznej (planowanie, wydatki, kontrola) na przykładzie PZPR

• Authors: Żukowski Marcin

Title variants

Communist party budget (planning, expenses, control) on the example of Polish United Worker's Party

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

PZPR stanowiła rdzeń sytemu politycznego Polski Ludowej. Zarządzała administracją dużego państwa, dążyła do nadzorowania życia publicznego obywateli i stanowiła część międzynarodowego ruchu komunistycznego. Dlatego rozpoznanie mechanizmów rządzących PZPR jest ważne nie tylko dla zrozumienia dziejów samej partii. Pozwala także na głębsze (wielowymiarowe) poznanie historii PRL. Prezentowany artykuł traktuje o wypracowanych przez komunistów, a wciąż słabo poznanych sposobów finansowania PZPR. Koncentruje się na procedurach związanych z planowaniem budżetu, grupach wydatków i na różnych aspektach kontroli wykonania planów budżetowych. Autor nie ograniczył się tylko do odtworzenia samych mechanizmów, które pokazują jak silnie scentralizowane było to ugrupowanie. W oparciu o szeroką kwerendę zaprezentował szereg istotnych wyliczeń obrazujących materialne koszty utrzymania PZPR. W celu uzyskania szerokiego tła porównawczego przedstawiono również, niemal nie znane w historiografii, dane o finansach KZPR i SED. Dzięki temu zabiegowi czytelnik może poznać wybrane aspekty finansowania PZPR i zobaczyć w czym lub w jakim zakresie były podobne do partii komunistyczny rządzących w ZSRR i NRD.

Keywords

PL

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza finanse PZPR budżet PZPR prelimiarz PZPR gospdoarka finansowa PZPR pieniądze polityczne PZPR

EN

Polish United Worker's Party Polish United Worker's Party finances Polish United Workers Party budget Polish United Worker's Party estimates Polish United Worker's Party financial economy Polsih United Worker's Party political money

• Publisher: Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Journal: Pamięć i Sprawiedliwość
• Year: 2016
• Issue: 27
• Pages: 49-68

Contributors

author

Żukowski Marcin

• Polska Akademia Nauk

References

• Atsushi Ō., The disintegration of the Communist Party of the Soviet Union, Glasgow 2005
• Bańka W., Zarządzanie personelem-teoria i praktyka, Toruń 2001
• Belova E., Lazarev V., Funding loyalty. The economics of the communist party, Yale 2013
• Belova E., Lazarev V., Secret Public Finance: Revenues and Expenditures of the Soviet Communist Party 1938-1965, w: “Europe-Asia Studies” 2008, t. 60, nr 3
• Belova E., Lazarev V., Selective Justice: Party Control Dunder Stalin w: Political, Economy, Research in Soviet Archivies, 2009, nr 9
• Belova E., Lazarev V., Why party and how much? The Soviet State and the party finance, w: “Public Choice” 2007, nr 130
• Biezen van I., Kopecký P., Public Funding, Public Regulation and Rent-Seeking in Contemporary Democracies, w: “Party Politics” 2007, vol. 13
• Fricke K. W., Młodzi chcą słuchać świadków, w: „Tygodnik Powszechny” 2015, nr 24
• Friszke A., Próba portretu zbiorowego aparatu partyjnego, w: „PZPR jako machina władzy” pod red. D. Stola, K. Persak, Warszawa 2012
• J. Holzer, Komunizm w Europie. Dzieje ruchu i systemu władzy, Warszawa 2000
• Kaplan K., Majetkove zdroje KSC v letech 1945-1952, Praha 1993
• Kosiński K., Historia pijaństwa w czasach PRL. Polityka-obyczaje-szara strefa-patologie, Warszawa 2008
• Kosiński K., Logokracja. Szkolna „wirtualna rzeczywistość” w czasach Polski Ludowej w: „Kultura i społeczeństwo” 1999, rok XLIII, nr 4
• Mikłaszewicz A., Koniec podejrzliwości, „Trybuna Ludu” nr 233 z dn. 6 X 1989 r.
• Paczkowski A., Wstęp w: „Centrum władzy w Polsce 1948-1970”, pod red. A. Paczkowski, Warszawa 2003
• Pamięć po PZPR. W pięćdziesiątą rocznicę powstania Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Warszawa 1998
• Pichoja R. G., Historia władzy w Związku Radzieckim 1945-1991,Warszawa 2011
• Podstawy nauk politycznych pod red. A. Bodnar, Warszawa 1977
• Reperowicz S., Spotkanie w KC PZPR, w: „Trybuna Ludu” nr 240 z dn. 14-15 X 1989 r.
• Stola D., 1989 et la ruine literale et dialectique du POUP, w: „Revue d'études comparatives Est-Ouest” 2000, vol. 31, nr 3
• Stola D., Finanse PZPR w jej ostatnich latach, w: „Więź” 2000, nr 3
• Stola D., Finanse PZPR, w: „Centrum władzy w Polsce 1948-1970” pod red. A. Paczkowski, Warszawa 2003
• Stola D., Partia i jej finanse, w: „PZPR jako machina władzy”, red. D. Stola, K. Persak, Warszawa 2012
• Stola D., Wielki majątek, którego nigdy nie było, w: „Rzeczpospolita” nr 64 z dn. 17 III 1997.
• Stola D., Złote lata PZPR: Finanse partii w dekadzie Gierka, Warszawa 2008
• Thorpe A., The British Communist Party and Moscow 1920-1943, Manchester 2000
• W sprawie budżetu, płac i majątku partii, w: „Życie partii” 1981, nr 4
• Wrona J., System polityczny w Polsce 1944-1950. Miejsce-funkcje-relacje partii politycznych w warunkach budowy i utrwalania systemu totalitarnego, Lublin 1995
• Wybory dokonują się każdego dnia!, w: „Trybuna Ludu” nr 289 z dn. 2 X 1989 r.
• Zakrzewska J., Status prawny partii politycznych Europy zachodniej, w: „Państwo i prawo” 1974, z. 2
• Zarządzanie. Teoria i praktyka, red. naukowa A. K. Koźmiński, W. Piotrowski, Warszawa 2000
• Żukowski M., Dokumentacja finansowa Komitetów Wojewódzkich PZPR na przykładzie gdańskiej organizacji partyjnej–Instrukcja do preliminarza budżetowego na 1950 r., w: „Komunizm: system–ludzie–dokumentacja” 2012 r., nr 1
• Żukowski M., Finansowanie partii komunistycznych (wybrane aspekty), w: „Państwo, prawo, społeczeństwo” pod red. K. Rokicki, Warszawa 2015
• Żukowski M., Finansowe i ideologiczne znaczenie składek członkowskich w partiach komunistycznych (Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego i Polska Zjednoczona Partia Robotnicza), w: „Dzieje Najnowsze” 2015, nr 1
• Żukowski M., Финансовая экономика воеводского комитета польской объединенной рабочей партии в гданьске. Oт организации комитета по реформу государственных финансов в октябре 1950 года” w: „Документ. Архив. История. Современность” 2015 nr 15