Nieetyczna, niegrzeczna czy nieregulaminowa komunikacja? Poszukiwanie kryteriów oceny wypowiedzi poselskich

• Authors: Iwona Benenowska

Title variants

EN

Unethical, Impolite or Unprincipled Communication? Searching for Criteria for Evaluation of mps Statements

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst jest poświęcony analizie wypowiedzi poselskich. Źródłem materiału badawczego były zapisy przebiegu posiedzeń Komisji Etyki Poselskiej publikowane na stronie internetowej Kancelarii Sejmu VIII kadencji (od 10 stycznia (nr 48) do 14 czerwca 2018 r. (nr 56)). Celem artykułu jest próba doprecyzowania norm, odnalezienia sposobu kwalifikowania sposobów komunikacji naruszającej określone zasady. Opis przykładowych wypowiedzi osadzono wparadygmacie badawczym komunikatywizmu i aksjolingwistyki. Treści zawarte w tekście zostały uporządkowane w następujący sposób: wstęp, charakterystyka materiału badawczego, przedstawienie zbioru zasad stanowiących punkt odniesienia dla prowadzonych analiz, opis metody badawczej, prezentacja wybranych przykładów, wnioski. Zauważono m.in., iż wypowiedzi poddawane ocenie, kwestionowane przez odbiorców odnoszą się niekiedy do rzeczywistości w sposób uogólniony, z użyciem negatywnie nacechowanych etykietek, dotyczą treści niezweryfikowanych oraz często naruszają dobre imię przeciwnika politycznego.

EN

The text is devoted to an analysis of statements uttered by Members of Parliament (MPs). The source of the material was some records of the Committee for MPs Ethics meetings published on the website of the Sejm Office of the 8th terms (as of 10 January till 14 June 2018 (no 56)). The aim of the paper is an attempt at delineating norms as well as finding out ways of qualifying communication that breaches certain rules. The description of sample statements is embedded in the research paradigm of communicativism and axiological linguistics. The analysis has been organized as follows: introduction, characteristics of the material, presenting a set of rules that make a point of reference for the analyses under investigation, a description of the research method, and, finally, the presentation of select samples and conclusions. On the basis of the study it has been observed that the examined statements, questioned by the addressees, sometimes make reference to reality on a general level, with the use of negatively charged labels, concern unverified contents and, frequently, besmirch the political opponent's good name.

Keywords

PL

komunikacja; etyka; etykieta językowa; komunikatywizm; aksjolingwistyka; wypowiedź poselska

EN

language; communication; ethics; etiquette; communicativism; axiological linguistics; MPs statement

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2019
• Volume: 67
• Issue: 6: Językoznawstwo
• Pages: 7-28

Contributors

author

Iwona Benenowska

• Wydział Językoznawstwa, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Awdiejew A.: Komunikatywizm – nowe horyzonty badań nad językiem, w: Język trzeciego tysiąclecia. Kraków, 2-4 marca 2000, red. G. Szpila, Kraków: Tertium 2000, s. 15-23.
• Bancerz M.: Język polityki i polityków – wczoraj i dziś, „Pisma Humanistyczne” 5 (2003), s. 172-181.
• Batko B.: Pozorność dialogu w dyskursie sejmowym, w: Oblicza komunikacji 1, t. 2: Perspektywy badań nad tekstem, dyskursem i komunikacją, red. I. Kamińska-Szmaj, T. Piekot, M.Zaśko-Zielińska, (Język a komunikacja, t. 12), Kraków: Tertium 2006, s. 370-383.
• Benenowska I., Laskowska E.: Jak badać język współczesnych polityków w kontekście etyki słowa?, „Roczniki Humanistyczne” 66(2018), z. 6, s.7-27.
• Jędrzejko E., Kita M.: Słowa grzeczne iserdeczne, czyli ojęzyku grzeczności naco dzień iodświęta, Warszawa: Wydawnictwo „Ex libris” 2002.
• Język polityki a współczesna kultura polityczna, red. J. Anusiewicz, B. Siciński, (Język akultura, t. 11), Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1994.
• Język polityki – historia i współczesność, red. I.Kamińska-Szmaj, T. Piekota, M. Poprawa, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2014.
• Kłosińska K.: Etyczny i pragmatyczny. Polskie dyskursy polityczne po 1989 roku, Warszawa: Narodowe Centrum Kultury 2012.
• Kochan M.: Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Kraków: Wydawnictwo „Znak” 2005.
• Kowalewska-Dabrowska J.: Język polityki a etyka słowa, w: Język, biznes, media, red. A.Rypel, D. Jastrzębska-Golonkowa, G. Sawicka, Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe 2009, s. 19-27.
• Laskowska E.: Dyskurs parlamentarny w ujęciu komunikacyjnym, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej 2004.
• Laskowska E.: Poziomy komunikacyjne w opisie etycznych i nieetycznych zachowań językowych, w: Etyka w komunikacji (Teorie i praktyki komunikacyjne), red. G. Habrajska, Łódź: Primum Verbum 2018, s. 7-17.
• Laskowska E.: Wartościowanie w języku potocznym, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP 1992.
• Marcjanik M.: Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2008.
• Marcjanik M.: Etykieta językowa, w: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław: Wiedza o Kulturze 1993, s. 271-281.
• Michaluk M.: Język polityki – próba jednoznacznej klasyfikacji, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2012.
• Ożóg K.: O języku współczesnej polityki, „Polityka i Społeczeństwo” 2007, nr 4, s. 103-111.
• Ożóg K.: Pauperyzacja języka współczesnej polityki, „LingVaria” 2006, nr 1, s.81-90.
• Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, (Język a kultura, t. 6), Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 1992.
• Puzynina J., Pajdzińska A.: Etyka słowa, w: O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, red. J. Miodek, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1996, s. 35-45.
• Siewierska-Chmaj A.: Język polskiej polityki. Politologiczno-semantyczna analiza expose premierów Polski w latach 1919-2004, Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania 2005.
• Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Dubisz, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2004 [wersja elektroniczna].
• Zgółkowa H., Zgółka T.: Językowy savoir-vivre. Praktyczny poradnik posługiwania się polszczyzną w sytuacjach oficjalnych i towarzyskich, Warszawa: Kantor Wydawniczy SAWW 2004.
• Awdiejew A., Habrajska G.: Projekt zasad analizy wypowiedzi w dyskursie politycznym – źródło: http://www.etykaslowa.edu.pl/wp-content/uploads/2017/11/Projekt-zasad-analizy-wypowiedzi-w-dyskursie-politycznym.pdf [dostęp: 10.12.2017].
• Dąbrowska A.: Etyka utyka. Bezradna komisja etyki poselskiej, „Polityka” 14.11.2017 – https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kraj/1727192,1, bezradna-komisja-etyki-poselskiej. read [dostęp: 1.10.2018].
• Krawczyk K.: Wulgarni wybrańcy narodu, „InteriaFakty” 9.08.2017 – https://fakty.interia.pl/ autor/katarzyna-krawczyk/news-wulgarni-wybrancy-narodu,nId,2423697 [dostęp: 1.10.2018].
• Isajew I.: (list otwarty) – http://prostir.pl/2018/07/redaktor-naczelny-prostir-pl-zwraca-sie-do-poslow-nie-zrozumieliscie-przeslania-wolynia1943 [dostęp: 1.10.2018].
• przykład 4: https://www.wprost.pl/kraj/10128778/ambasada-ukrainy-domaga-sie-przeprosin-po-slowach-wicemarszalka-sejmu.html [dostęp: 27.09.2018].
• przykład 22: https://dorzeczy.pl/kraj/48107/Skandaliczne-zachowanie-Szczerby-w-Sejmie.html [dostęp: 15.09.2018].
• Regulamin Sejmu – http://www.sejm.gov.pl/prawo/regulamin/kon7.htm [dostęp: 1.10.2018] lub https://www.arslege.pl/regulamin-sejmu-rzeczypospolitej-polskiej/k374 [dostęp: 1.10.2018].
• Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 lipca 1998 r. – Zasady etyki poselskiej – http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP1 9980240338 [dostęp: 1.10.2018). Wielki słownik języka polskiego (WSJP) – www.wsjp.pl/index.php?id_hasla=70680&ind=0&w_szukaj=kanalia [dostęp: 1.10.2018].
• Zapisy posiedzeń Komisji – 48 (10 stycznia 2018), 49 (7 lutego 2018), 50 (28 lutego 2018), 51 (20 marca 2018), 52 (22 marca 2018), 53 (12 kwietnia 2018), 54 (9 maja 2018), 55 (6czerwca 2018), 56 (14 czerwca 2018) – http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/biuletyny.xsp?view=2&komisja=EPS [dostęp: 11.07.2018].
• Wypowiedź Krzysztofa Mieszkowskiego na posiedzeniu nr 53 (12 kwietnia 2018) – http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/agent.xsp?symbol=UCHWALY_KOMST&NrKadencji=8&Kod Kom=EPS [dostęp: 11.07.2018].
• Wypowiedź Zbigniewa Sosnowskiego na posiedzeniu nr 51 (20 marca 2018 r.) – http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/agent.xsp?symbol=UCHWALY_KOMST&NrKadencji=8&KodKom=EPS [dostęp: 11.07.2018].

Identifiers

DOI

10.18290/rh.2019.67.6-1