Kadry muzyką opatrzone. O krótkiej współpracy Witolda Lutosławskiego z filmowcami.

• Authors: Wioleta Muras (Uniwersytet Wrocławski)

Title variants

EN

Film stills with the accompaniment of music. On the short cooperation of Witold Lutosławski and filmmakers

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Creation of film music is only an episode in all of Witold Lutosławski’s way of oeuvre. He composed music to five films – three of which were not preserved (short films from the 1930s), two others that have been preserved were middle-feature films from the 1940s. This article is an attempt to reconstruct the character of the cooperation between Lutosławski and the directors, outlining the historical con¬text and the circumstances of the works’ creation, and in case of the preserved films, to discuss their musical aspect. Uwaga – komunikat filmowy z frontu pracy (Beware! A Film Communiqué from the Front Lines of Work, 1934) and Gore! (Fire!, 1936) were directed by Euge¬niusz Cękalski in cooperation with Stanisław Wohl. Zwarcie (Short Circuit, 1935) was created by Franciszka and Stefan Themerson. We know very little about Lutoslawski’s music in these films, but it was always appreciated in press reviews. After the Second World War documentary films became popu¬lar, but they contained propaganda features, which aimed to in¬form about the scale of devastation of Polish territory. One of them was Odrą do Bałtyku (Via the Oder to the Baltic, 1946) directed by Stanisław Urbanowicz. The sound element of the film has largely an illustrative character (in neoclassical style), it is a background for the narrative’s comment. Various arrangements of songs (Zasiali górale [The mountain people have sown], Przybyli ułani pod okienko [The lancers have come to the window]) which are incorporated inthe soundtrack, underline the propaganda message of the film. The last film with Lutosławski’s music was Suita warszawska (Warsaw Suite, 1946) directed by Tadeusz Makarczyński. Again we can hear illustrative music, even real music (urban folk – polka and waltz), but sometimes music is more independent and abstract. After that the composer got several proposal to write film music, but he did not undertake this anymore (mainly for financial and time reasons).Film stills with the accompaniment of music. On the short cooperation of Witold Lutosławski and filmmakers

Keywords

EN

Witold Lutosławski; film; film music

• Publisher: Uniwersytet Jagielloński. Koło Naukowe Studentów Muzykologii UJ
• Journal: Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ
• Year: 2016
• Issue: 1(28)
• Pages: 5-31

Dates

online

2016-01-01

Contributors

author

Wioleta Muras (Uniwersytet Wrocławski)

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Armatys L., Myśl filmowa i działalność artystyczna „Startu” (1930–1935), „Kwartalnik Filmowy” 1961, nr 1.
• [b.a.], Kronika filmowa, „Wiadomości Literackie” 1934, nr 47.
• Bossak J., Sprawy filmu dokumentalnego, „Kwartalnik Filmowy” 1956, nr 1.
• Furmaniak S., Muzyka w filmie, „Muzyka Polska” 1936, nr 5.
• Golachowski S., Film i kompozytorzy, „Film” 1946, nr 2.
• Gwizdalanka D., Meyer K., Lutosławski. Droga do dojrzałości, Kraków 2003.
• Hejmanowa S., Z życia ekranu, „Bluszcz” 1936, nr 5.
• Helman A., Związki kultury muzycznej i filmowej, „Kwartalnik Filmo¬wy” 1964, nr 1–2.
• Historia filmu polskiego, t. 2, 1930–1939, red. B. Armatys, L. Armatys, W. Stradomski, Warszawa 1988; t. 3, 1939–1956, red. J. Toeplitz, Warszawa 1974.
• [online] http://www.luxonline.org.uk/gallery_viewer/iview_gv/the¬mersons/zwarcie/index.html [dostęp: 8.12.2015].
• Instytut spraw społecznych, „Gazeta Lwowska” 1931, nr 51.
• Jabłonkówna L., Kronika Filmowa, „Wiadomości Literackie” 1936, nr 24.
• Jewsiewicki W., Polska kinematografia w okresie filmu dźwiękowego. 1930–1939, Wrocław 1967
• Lemann J., Eugeniusz Cękalski, Łódź 1996.
• Lissa Z., Muzyka filmowa, [w:] Kultura muzyczna Polski Ludowej 1944–1955, red. J.M. Chomiński, Z. Lissa, Kraków 1957.
• Lissa Z., Muzyka i film. Studium z pogranicza ontologii, estetyki i psy¬chologii muzyki filmowej, Lwów 1937.
• Lissa Z., Z zagadnień muzyki w filmach dziesięciolecia, „Kwartalnik Filmowy” 1956, nr 2–3.
• Listy Lutosławskiego do Golachowskiego z dni: 7.01.1946, 30.03.1946, 4.06.1946, 19.05.1947, 27.06.1947, 25.01.1948 roku. Brak sygn. Gabinet Zbiorów Muzycznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie.
• List Lutosławskiego do Rudzińskiego z dnia 10.09.1946 roku. Brak sygn. GZM BUW.
• Lutosławski W., Lutosławska D., Będkowski S., By nie zatarł czas… Witold Lutosławski o sobie, „Res Facta Nova” 1997, nr 2.
• Michalski G., „Zapis” na Lutosławskiego obowiązywał jeszcze 1990 roku – Krzysztof Zanussi wspomina Witolda Lutosławskiego (audycja radiowa), [online] http://www.polskieradio.pl/148/2605/Artykul/7¬62769,Zanussi-zapis-na-Lutoslawskiego-obowiazywal-jeszcze-w- 1990-roku [dostęp: 8.12.2015].
• Nowak-Zaorska I., Polski film oświatowy w okresie międzywojennym, Wrocław 1969.
• [b.a.], Od tego się zaczęło, „Film” 1948, nr 18.
• [b.a.], Parę słów o dodatkach, „Powieść i Nowela” 1935, nr 14.
• Pitera Z., Polski film krótkometrażowy, „Film” 1946, nr 5.
• Prodeus A., Themersonowie. Szkice biograficzne, Warszawa 2009.
• Rae Ch.B., Muzyka Lutosławskiego, Warszawa 1996.
• R[uszkowski] A., Film o bezpieczeństwie pracy, „ABC” 1934, nr 305.
• Sowińska I., Polska muzyka filmowa 1945–68, Katowice 2006.
• Stefan i Franciszka Themerson. Poszukiwania wizualne (Muzeum Sztuki w Łodzi, katalog wystawy), Łódź 1981.
• Toeplitz J., Tradycja i perspektywy. Sztuka filmowa dwudziestolecia Polski Ludowej, „Kwartalnik Filmowy” 1964, nr 1–2.
• Zahorska S., Dwie polskie krótkometrażówki, „Wiadomości Literackie” 1936, nr 3.

Identifiers

ISSN

2353-7094