Obraz małych polskich miast w literaturze z XVI i XVII wieku

• Authors: Żurek Dorota

Title variants

EN

Image of Small Polish Towns in Literary Works of the 16th and 17th Centuries

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The article deals with the issue of the perception of small Polish towns by authors of literary works from the Renaissance and Baroque periods. Due to the fact that this type of settlements prevailed in the urban landscape of our country, it is interesting whether the authors gave them any attention and, if so, what problems of the towns were raised. The analysis shows that this topic was marginally discussed. Towns in general, even the largest ones, did not enjoy any particular interest of artists. Small towns, however, most often appear as a collective entity. What drew artists’ attention were wooden buildings, which often constitute the towns’ weakness. The authors devote a little more attention to urban craftsmen, having the worst opinion about them. However, these are essentially the views of the nobility, thus show its negative attitude towards towns and townspeople.

Keywords

EN

burghers; small towns; craftsmen; literature; Renaissance; Baroque

• Publisher: Towarzystwo Naukowe w Toruniu
• Journal: Zapiski Historyczne
• Year: 2019
• Volume: 84
• Issue: 3
• Pages: 153-167

Dates

published

2019-09-01

Contributors

author

Żurek Dorota

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

References

• Bieńkowski, Tadeusz. “Pisarze staropolscy wobec problemów cywilizacji.” In Problemy literatury staropolskiej. Praca zbiorowa, vol. 3, edited by Jan Pelc, 45–93. Wrocław, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1978.
• Bogucka, Maria. “Das Bild der Stadt im Poem ‘Flösserei’ von Sebastian Fabian Klonowic.” In Literatur und Institutionen der literarischen Kommunikation in nordeuropäischen Städten im Zeitraum vom 16. bis zum 18. Jahrhundert, edited by Edmund Kotarski and Małgorzata Chojnacka, 38–46. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 1996.
• Bogucka, Maria. “Miasto i mieszczanin w społeczeństwie Polski nowożytnej (XVI–XVIII w.).” Czasy Nowożytne 22/2 (2009): 9–49.
• Bogucka, Maria. “Obraz miasta w kulturze staropolskiej.” In Corona scientiarum. Studia z historii literatury i kultury nowożytnej ofiarowane Profesorowi Januszowi Pelcowi. Praca zbiorowa, edited by Juliusz A. Chrościcki, 201–206. Warszawa: Neriton, 2004.
• Bogucka, Maria. “Obraz miasta we ‘Flisie’ Sebastiana Fabiana Klonowica.” Miscellanea Historico-Archivistica 11 (2000): 205–210.
• Bogucka, Maria and Henryk Samsonowicz. Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986.
• Buszewicz, Elwira. Cracovia in litteri. Obraz Krakowa w piśmiennictwie dobry Odrodzenia. Kraków: „Universitas”, 1998.
• Buszewicz, Elwira. “Grzegorz Samborczyk i jego pochwała Przemyśla.” Accessed September 20, 2019. http://staropolska.pl/renesans/opracowania/Grzegorz_Samborczyk.html
• Buszewicz, Elwira. “Literacki wizerunek Krakowa w łacińskiej poezji humanistycznej.” Rocznik Krakowski 58 (1992): 31–39.
• Czaja, Roman. “Średniowieczne miasto jako europejskie miejsce pamięci.” In Fundamenty średniowiecznej Europy, edited by Żaneta Sztylc, Dariusz Zagórski, Andrzej Radzimiński and Radosław Biskup, 27–40. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum, 2013.
• “Dyaryusz legacyi do Polski kardynała Hipolita Aldobrandini, który był potem papieżem pod nazwiskiem Klemensa VIII. Roku 1588–1589.” In Relacye nuncyuszów apostolskich i innych osób o Polsce od roku 1548 do 1690, vol. 2, edited by Edward Rykaczewski, 4–74. Berlin, Poznań: Księgarnia B. Behra, 1864.
• Górnicki, Łukasz. “Rozmowa o elekcji, wolności, prawie i obyczajach polskich.” In Łukasz Górnicki, Droga do zupełnej wolności. Rozmowa o elekcji, prawie i obyczajach polskich. Introduction by Dorota Pietrzyk-Reeves, edited by Agnieszka Kuczkiewicz-Fraś. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej, 2011.
• Grzeszczuk, Stanisław. Cyganeria sowizdrzalska. O staropolskiej literaturze plebejskiej z przełomu XVI i XVII wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980.
• Jan z Kijan. “Nowy Sowizrzał abo raczej Nowyzrzał.” In Literatura mieszczańska w Polsce od końca XVIw. do końca XVIIw., vol. 2, edited by Kazimierz Budzyk, Hanna Budzykowa and Julian Lewański, 13–23. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1954.
• Klonowic, Sebastian F. “Flis to jest spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi Sebastiana Fabiana Klonowica z Sulimierzyc.” In Literatura mieszczańska w Polsce od końca XVI do końca XVII w., vol. 1, edited by Kazimierz Budzyk, Hanna Budzykowa and Julian Lewański, 71–92. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1954.
• Klonowic, Sebastian F. Roxolania, czyli ziemie Czerwonej Rusi. Edited by Mieczysław Mejor. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 1996.
• Krasiński, Jan. Jana Krasińskiego Polska czyli opisanie topograficzno-polityczne Polski w XVI w., oraz Materyały do panowania Henryka Walezyusza. Edited by Stanisław Budziński. Warszawa: Drukarnia Stanisława Strąbskiego, 1852.
• Marchwiński, Roman. “Wstęp.” In Marcin Kromer, Polska czyli O położeniu, ludności, obyczajach, urzędach i sprawach publicznych Królestwa Polskiego księgi dwie, translated by Stefan Kazikowski, V–LV. Olsztyn: Pojezierze, 1984.
• “Minucje sowizdrzalskie.” In Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII w., edited by Stanisław Grzeszczuk, 237–272. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1985.
• Okoń, Jan. “Miasto w poezji Jana Kochanowskiego.” In Corona scientiarum. Studia z historii literatury i kultury nowożytnej ofiarowane Profesorowi Januszowi Pelcowi. Praca zbiorowa, edited by Juliusz A. Chrościcki, 219–231. Warszawa: Neriton, 2004.
• Opaliński, Krzysztof. Satyry albo przestrogi do naprawy rządu i obyczajów w Polszcze należące na pięć ksiąg rozdzielone. Księgi Piątej, satyra I. O sposobach pomnożenia miast i na nierząd w nich. Poznań: Księgarnia i Drukarnia Walentego Stefańskiego, 1840.
• Potocki, Wacław. “Pieśń VI. Żywot ziemiański spokojny i szczęśliwy.” Accessed September 20, 2019. http://staropolska.pl/barok/barok_014_004.html
• Rajman, Jerzy. “W okresie nowożytnym.” In Dębica. Zarys dziejów miasta i regionu, edited by Józef Buszko and Feliks Kiryk, 109–133. Kraków: Secesja, 1995.
• “Satyr albo dziki mąż, Jana Kochanowskiego, Zygmuntowi Augustowi Królowi Polskiemu przypisany.” In Dzieła Jana Kochanowskiego wierszem i prozą, vol. 1. Wrocław: Wilhelm B. Korn, 1825.
• Turowski, Kazimierz J., ed. Kronika Polska Marcina Bielskiego. Sanok: nakł. i dr. Karola Pollaka, 1856.
• Wyrobisz, Andrzej. “Attitude of the polish nobility towards towns in the first half of the 17th century.” Acta Poloniae Historica 48 (1983): 77–94.
• Wyrobisz, Andrzej. “Mieszczanie w opinii staropolskich literatów.” Przegląd Historyczny 82/1 (1991): 51–77.
• Wyrobisz, Andrzej. “Wzory osobowe i stereotypy rzemieślników w literaturze staropolskiej.” Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 31/1 (1983): 53–63.
• Żurek, Dorota. Przestrzeń i społeczeństwo Chrzanowa średniowiecznego i nowożytnego. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2015.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.15762/ZH.2019.30