Uwarunkowania prawne europejskiej inicjatywy obywatelskiej – od pierwotnych założeń do postulowanych zmian

• Authors: Doliwa-Klepacka Anna

Title variants

EN

Legal status of the European Citizens’ Initiative – from the original principles to suggested amendments

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza regulacji prawnych w odniesieniu do warunków przedłożenia europejskiej inicjatywy obywatelskiej. Z jednej strony rozważaniom poddano wymogi prawne w zakresie zgłoszenia inicjatywy, zbierania niezbędnych deklaracji poparcia oraz przedłożenia inicjatywy Komisji. Z drugiej zaś – zakres obowiązków (i uznaniowości) Komisji w odniesieniu do przedłożonych inicjatyw. W artykule postawiono tezę, że europejska inicjatywa obywatelska jest ważnym instrumentem wspierania demokratyzacji w Unii Europejskiej, jednak możliwości realnego wpływu obywateli Unii Europejskiej na Komisję Europejską w obszarze przedłożenia wniosku legislacyjnego wydają się niewystarczające. Dla zwiększenia efektywności europejskiej inicjatywy obywatelskiej jej obecne ramy prawne wymagają istotnych modyfikacji.

EN

The aim of the article is to analyse legal regulations on the conditions for pursuing the European Citizens' Initiative. First, the requirements for pursuing the initiative and collecting the necessary statements of support and submitting an initiative to the Commission are presented. Afterwards, the scope of responsibilities (and discretion) of the Commission in relation to the pursued initiatives is discussed. In addition, the article proposes a thesis that the European Citizens' Initiative is an important instrument to support democratisation in the European Union, but the possibilities of real impact of European Union’s citizens on the European Commission in the area of submitting a legislative proposal seem insufficient. Finally, some modifications of the European Citizens’ Initiative are recommended, which could increase its effectiveness significantly.

Keywords

PL

obywatelstwo Unii Europejskiej; europejska inicjatywa obywatelska; demokracja uczestnicząca; Komisja Europejska

EN

citizenship of the European Union; a European Citizens' Initiative; participatory democracy; European Commission

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2018
• Issue: 2(48)
• Pages: 87-103

Dates

published

2018

Contributors

author

Doliwa-Klepacka Anna

• Uniwersytet w Białymstoku

References

• ASHIAGBOR Diamond, COUNTOURIS Nicola, LIANOS Ioannis (2012), The European Union after the Treaty of Lisbon, Cambridge.
• BALTHASAR Alexander (2011), The European Citizens’ Initiative – an Instrument Rather of Deliberative than of Participatory Democracy?, w: Johannes W. Pichler, Bruno Kaufmann (red.), Modern Transnational Democracy. How the 2012 Launch of the European Citizens’ Initiative Can Change the World, Wien–Graz.
• BARCZ Jan (2012), Traktat z Lizbony. Wybrane aspekty prawne działań implementacyjnych, Warszawa.
• BEIER Bengt (2011), The European Citizens’ Initiative in the context of the European democratic deficit, w: Johannes W. Pichler, Bruno Kaufmann, (red.) The Next Big Thing. Making Europe ready for the Citizen’s Initiative, Wien–Graz.
• DEKLARACJA z Laeken (2001) w sprawie przyszłości Unii Europejskiej, Annexes to the Presidency conclusions – Laeken, 14 and 15 December 2001, SN 300/1/01 REV 1, http://www.consilium.europa.eu/media/20950/68827.pdf (11.04.2018).
• DOLIWA-KLEPACKA Anna (2014a), Stanowienie aktów ustawodawczych w Unii Europejskiej, Warszawa–Białystok.
• DOLIWA-KLEPACKA Anna (2014b), Kształtowanie warunków prawnych europejskiej inicjatywy obywatelskiej, w: Barbara Mikołajczyk, Joanna Nowakowska-Małusecka (red.), Prawo organizacji międzynarodowych wobec problemów współczesnego świata. Księga Jubileuszowa dedykowana Pani Profesor Genowefie Grabowskiej, Bydgoszcz–Katowice.
• GARCIA Luis Bouza (2012), How Could the New Article 11 TEU Contribute to Reduce the EU’s Democratic Malaise?, w: Michael Dougan, Niamh Nic Shuibhne, Eleanor Spaventa (red.), Empowerment and Disempowerment of the European Citizen, Oxford–Portland.
• GÓRA Magdalena, BUREK Wojciech, FILIPEK Paweł (2011), Europejska inicjatywa obywatelska, Warszawa.
• KACZYŃSKI Piotr Maciej (2010), The European Citizen’s Initiative. A Proper Response from the Commission, „CEPS Commentary” 8 January 2010, s. 2, http://www.ceps.eu/book/european-citizens%E2%80%99-initiative-proper-response-commission (11.04.2018).
• KAMMEL Arnold H. (2011), Bridging the Gap: the European Citizens’ Initiative, w: Johannes W. Pichler, Bruno Kaufmann, (red.) The Next Big Thing. Making Europe ready for the Citizen’s Initiative, Wien–Graz.
• KAUFMANN Bruno (2011), Into the Practice, Steps and Structures to Make the European Citizens' Initiative a democratic success story, w: Johannes W. Pichler, Bruno Kaufmann, (red.) The Next Big Thing. Making Europe ready for the Citizen’s Initiative, Wien–Graz.
• KOMISJA EUROPEJSKA (2015), Sprawozdanie komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady na temat stosowania rozporządzenia (UE) nr 211/2011 w sprawie inicjatywy obywatelskiej, COM(2015) 145 final, Bruksela, 31.03.2015.
• KOMISJA EUROPEJSKA (2017), Streszczenie sprawozdania na temat konsultacji z zainteresowanymi stronami dotyczących europejskiej inicjatywy obywatelskiej, http://ec.europa.eu/citizens-initiative/files/SG_2017_Synopsis_Report_pl.pdf (11.04.2018).
• KONOPACKI Stanisław (2012), Demokracja w Unii Europejskiej, w: Piotr Tosiek (red.) Unia Europejska po Traktacie z Lizbony. Pierwsze doświadczenia i nowe wyzwania, Lublin.
• KUŻELEWSKA Elżbieta (2015a), European citizens’ initiative. A promise for participatory democracy?, w: Participatory Democracy in the 21st Century, Bratislava Legal Forum.
• KUŻELEWSKA Elżbieta (2015b), Europejska inicjatywa obywatelska skutecznym narzędziem legitymizacji władzy w Unii Europejskiej?, w: Marta Andruszkiewicz, Anetta Breczko, Sławomir Oliwniak (red.), Filozoficzne i teoretyczne zagadnienia demokratycznego państwa prawa, Białystok.
• PARLAMENT EUROPEJSKI (2015), Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 28.10.2015r. w sprawie europejskiej inicjatywy obywatelskiej (2014/2257(INI)), P8_TA(2015)0382, http://www.europarl.europa.eu/oeil/popups/ficheprocedure.do?lang=pl&reference=2014/2257(INI) (11.04.2018).
• PICHLER Johannes W., KAUFMANN Bruno (2011), It’s the practice, stupid!, w: Johannes W. Pichler, Bruno Kaufmann, (red.) The Next Big Thing. Making Europe ready for the Citizen’s Initiative, Wien–Graz.
• Rejestr on-line inicjatyw obywatelskich UE: http://ec.europa.eu/citizens-initiative.
• RADA UNII EUROPEJSKIEJ (2015), Nota prezydencji Rady dot. Sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady na temat stosowania rozporządzenia (UE) nr 211/2011 w sprawie inicjatywy obywatelskiej, Bruksela, 11.06.2015, http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-9832-2015-INIT/pl/pdf (11.04.2018).
• ROZPORZĄDZENIE 268/2012 delegowane Komisji (UE) z 25 stycznia 2012 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 211/2011 w sprawie inicjatywy obywatelskiej, Dz.U. L 89 z 27.03.2012 r., s. 1.
• ROZPORZĄDZENIE 887/2013 delegowane Komisji (UE) z dnia 11 lipca 2013 r. zastępujące załączniki II i III do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 211/2011 w sprawie inicjatywy obywatelskiej, Dz.U. L 247 z 18.09.2013 r., s. 11.
• ROZPORZĄDZENIE 1179/2011 wykonawcze Komisji Europejskiej z dnia 17 listopada 2011 r. ustanawiające specyfikacje techniczne w odniesieniu do systemów zbierania deklaracji on–Line, Dz. U. L 301, 18.11.2011, p. 3–9.
• ROZPORZĄDZENIE 211/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 16 lutego 2011 r. w sprawie inicjatywy obywatelskiej, Dz.U. L 65 z 11.3.2011 r., s. 1–22.
• SKOMERSKA-MUCHOWSKA Izabela, WYROZUMSKA Anna (2010), Obywatel Unii, [w:] Jan Barcz (red.), Ustrój Unii Europejskiej, Warszawa.
• STRUELENS Jochem (2011), Effective Participation, Public Deliberation and Active European Citizenship, w: Johannes W. Pichler, Bruno Kaufmann, (red.) The Next Big Thing. Making Europe ready for the Citizen’s Initiative, Wien–Graz.
• TRAKTAT (2007) z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, Lizbona, 13.12.2007, Dz. Urz. UE 2007 C 306, s. 1.
• TFUE, Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE C 326 z 26.10.2012.
• TUE, Traktat o Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE C 326 z 26.10.2012.
• WITKOWSKA Marta (2013), Regulacja europejskiej inicjatywy obywatelskiej przykładem oddziaływania społeczeństwa obywatelskiego w Unii Europejskiej [w:] Anna Olejniczak, Łukasz Zamęcki (red.) Europa dla młodych – szansa ou d’illusion, Warszawa.
• VOGIATZIS Nikos (2017), Between discretion and control: Reflections on the institutional position of the Commission within the European citizens’ initiative process, „European Law Journal” vol. 23.
• ZEEGERS Nicolle (2016), Civil Society Organizations’ Participation in the EU and Its Challenges for democratic Representation, „Politics and Governance”, vol. 4, Issue 4.