Językoznawstwo polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim dawniej i dziś (w 10 rocznicę powstania Wydziału Polonistyki UJ)

• Authors: Rak Maciej

Title variants

EN

Polish linguistics at the Jagiellonian University then and now (on the tenth anniversary of the creation of the Faculty of Polish Studies

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper presents a synthesis of the history and achievements of Polish linguistics cultivated at the Jagiellonian University since the second half of the 19th century till this day. The beginnings are the first lectures which discussed the Polish language, followed by the creation of chairs, then the institute, and finally a separate Faculty of Polish Studies. The author interweaves the institutional and personal threads, and indicates the most important figures of old professors whose works were central to the development of Polish linguistics and its various fields.

Keywords

EN

history of linguistics; Polish linguistics; Jagiellonian University; Jagiellonian University’s Faculty of Polish Studies

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Year: 2016
• Issue: 22
• Pages: 7-21

Contributors

author

Rak Maciej

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków

References

• Antas J., 1991, O mechanizmach negowania. Wybrane semantyczne i pragmatyczne aspekty negacji, Kraków.
• Antas J., 1999, O kłamstwie i kłamaniu. Studium semantyczno-pragmatyczne, Kraków.
• Antas J., 2013, Semantyczność ciała. Gesty jako znaki myśli, Łódź.
• Batko-Tokarz B., 2008, Perswazja w dyskursie sejmowym, Kraków.
• Baudouin de Courtenay J., 2007, Miejcie odwagę myślenia… Wybór pism publicystycznych z lat 1898–1927. Opracował, wstępem i przypisami opatrzył M. Skarżyński, „Biblioteka Klasyki Polskiej Myśli Politycznej”, t. XVIII, Kraków.
• Borowicz S., Hobot J., Przybylska R., 2010, Stara rebeliantka. Studia nad semantyką obrazu, Kraków.
• Bubak J., 1970–1971, Nazwiska ludności dawnego powiatu nowotarskiego, cz. 1, Warszawa – Kraków, cz. 2, Wrocław.
• Bubak J., 1992, Słownik nazw osobowych i elementów identyfikacyjnych Sądecczyzny – XV–XVII w. (imiona, nazwiska, przezwiska), cz. 1–2, Kraków.
• Chudzik A., 2002, Mowne zachowania magiczne w ujęciu pragmatyczno-kognitywnym, Kraków.
• Cockiewicz W., 1988, Komentarz transmisji sportowej w telewizji (charakterystyka składniowa). Studium z zakresu składni języka mówionego, Kraków.
• Cockiewicz W., Śliwiński W., 1989, Właściwości składniowo-stylistyczne języka telewizji polskiej (na materiale list frekwencyjnych), Warszawa – Kraków.
• Cygal-Krupa Z., 1979, Szesnastowieczne edycje „Dictionarii Ioannis Murmellii variarum rerum…”, cz. 1: Uwagi ogólne, ortografia, fonetyka, cechy dialektyczne, Kraków.
• Cygal-Krupa Z., 1986, Słownictwo tematyczne języka polskiego. Zbiór wyrazów w układzie rangowym, alfabetycznym i tematycznym, Kraków.
• Cygal-Krupa Z., 1990, Podstawowe słownictwo tematyczne języka polskiego (na wybranych przykładach), Kraków.
• Czelakowska A., Skarżyński M., 2011, Materiały do dziejów polskiego językoznawstwa. Listy Jana Niecisława Baudouina de Courtenay, Jana Łosia, Kazimierza Nitscha, Jana Michała Rozwadowskiego, Henryka Ułaszyna, „Biblioteka LingVariów”, t. 8, Kraków. Drabik B., 2004, Komplement i komplementowanie jako akt mowy i komunikacyjna strategia,
• Kraków.
• Drabik B., 2010, Językowe rytuały tworzenia więzi interpersonalnej, Kraków.
• Dunaj B., 1975, Język polski najstarszej doby piśmiennej (XII–XIII w.), „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Językoznawcze” nr 45.
• Dunaj B. (red.), 1981, Studia nad polszczyzną mówioną Krakowa 1, „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Językoznawcze” nr 70.Antas J., 1991, O mechanizmach negowania. Wybrane semantyczne i pragmatyczne aspekty negacji, Kraków.
• Dunaj B. (red.), 1984, Studia nad polszczyzną mówioną Krakowa 2, „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Językoznawcze” nr 79.
• Dunaj B. (red.), 1996, Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa.
• Dunaj B., Ożóg K. (red.), 1991, Studia nad polszczyzną mówioną Krakowa 3, „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Językoznawcze” nr 107.
• GJP 1923: T. Benni, J. Łoś, K. Nitsch, J. Rozwadowski, H. Ułaszyn, Gramatyka języka polskiego, Kraków 1923.
• Godyń J., 2009, Studia historycznojęzykowe, edytorskie, kulturalnojęzykowe, „Biblioteka LingVariów”, t. 4, Kraków.
• Jodłowski S., Taszycki W., 1951, Słownik ortograficzny i prawidła pisowni polskiej, Wrocław.
• Karaś M., 1955, Nazwy miejscowe typu „Podgóra”, „Zalas” w języku polskim i w innych językach słowiańskich, Wrocław.
• Karaś M., 1968, Toponimia Wysp Elafickich na Adriatyku, Wrocław.
• Karaś M., 1974, Językoznawstwo w krakowskim środowisku naukowym, „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Historyczne” nr 47, s. 191–222.
• Karaś M., Madejowa M. (red.), 1977, Słownik wymowy polskiej, Warszawa – Kraków.
• Kąś J., 1994, Interferencja leksykalna słownictwa gwarowego i ogólnopolskiego (na przykładzie gwar orawskich), Kraków.
• Kąś J., 2003, Słownik gwary orawskiej, Kraków.
• Kąś J., 2015–2016, Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, Bukowina Tatrzańska – Nowy Sącz.
• Klemensiewicz Z., 1937, Składnia współczesnej polszczyzny kulturalnej, Kraków.
• Klemensiewicz Z., 1939, Gramatyka współczesnej polszczyzny kulturalnej w zarysie, Lwów – Warszawa.
• Klemensiewicz Z., 1961–1972, Historia języka polskiego, cz. 1: 1961, cz. 2: 1965, cz. 3: 1972, Warszawa.
• Klemensiewicz Z., 1967–1969, Studia syntaktyczne, t. 1: 1967, t. 2: 1969, Wrocław.
• Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S., 1955, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa.
• Kurdyła T., 2011, Funkcje formantów rzeczownikowych w polszczyźnie ludowej (na przykładzie trzech wsi podkarpackich), „Biblioteka LingVariów”, t. 12, Kraków.
• Kurek H., 1990, Metodologia socjolingwistycznego badania fonetyki języka mówionego środowisk wiejskich (na przykładzie kilku wsi Beskidu Niskiego), Kraków.
• Kurek H., 1995, Przemiany językowe wsi regionu krośnieńskiego. Studium socjolingwistyczne, Kraków.
• Kurek H., 2003, Przemiany leksyki gwarowej na Podkarpaciu, Kraków.
• Kurek H., 2008, Polszczyzna mówiona inteligencji, Kraków.
• Kurzowa Z., 1970, Polskie rzeczowniki męskie na -o na tle słowiańskim, Wrocław.
• Kurzowa Z., 1976, Złożenia imienne we współczesnym języku polskim, Warszawa – Kraków.
• Kurzowa Z., 1983, Polszczyzna Lwowa i kresów południowo-wschodnich do 1939 roku, Warszawa – Kraków.
• Kurzowa Z., 1993, Język polski Wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich XVI–XX w.,
• Warszawa – Kraków.
• Kurzowa Z. (red.), 1998, eadem, Z. Kubiszyn-Mędrala, M. Skarżyński, J. Winiarska, Słownik synonimów polskich, Warszawa.
• Kurzowa Z., 1999, Ilustrowany słownik podstawowy języka polskiego wraz z indeksem pojęciowym wyrazów i ich znaczeń, Kraków.
• Kurzowa Z., Śliwiński W. (red.), 1994, Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), Kraków.
• Kwaśnicka-Janowicz A., 2005, Polsko-ukraińskie związki leksykalne w zakresie obrzędowości weselnej w gwarach okolic Przemyśla, Kraków.
• Labocha J., 1990, Opowiadania ludowe ze Śląska Cieszyńskiego w Czechosłowacji w świetle pragmalingwistyki tekstu, Kraków.
• Labocha J., 1995, Gramatyka polska, cz. III: Składnia, Kraków.
• Labocha J., 1997, Polsko-czeskie pogranicze na Śląsku Cieszyńskim. Zagadnienia językowe, Kraków.
• Labocha J., 2008, Tekst, wypowiedź, dyskurs w procesie komunikacji językowej, Kraków.
• Labocha J., Tutak K., 2005, Podstawy analizy składniowej wypowiedzeń, Kraków.
• Lehr-Spławiński T., 1946, O pochodzeniu i praojczyźnie Słowian, Poznań.
• Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S., 1964, Przegląd dziejów słowianoznawstwa w Uniwersytecie Jagiellońskim, [w:] W. Taszycki, A. Zaręba (red.), Wydział Filologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Historia katedr, Kraków, s. 163–214.
• Ligara B., 1987, Galicyzmy leksykalne w listach Zygmunta Krasińskiego na tle wpływów francuskich w polszczyźnie XIX w. Studium bilingwizmu polsko-francuskiego, „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Językoznawcze” nr 86.
• Ligara B., Szupelak W., 2012, Lingwistyka i glottodydaktyka języków specjalistycznych. Na przykładzie języka biznesu. Podejście porównawcze, „Biblioteka LingVariów. Glottodydaktyka”, t. 3, Kraków.
• Malinowski L., 1873, Beiträge zur slavischen Dialektologie. Ueber die Oppelnsche Mundart, Leipzig.
• Małecki M., Nitsch K., 1934, Atlas językowy polskiego Podkarpacia, cz. 1–2, Kraków.
• Mały atlas gwar polskich, t. 1–2, red. K. Nitsch, t. 3–13, red. M. Karaś, Wrocław 1957–1970.
• Milewski T., 1927, Dwie bulle wrocławskie z lat 1155 i 1245, „Prace Filologiczne” XI, s. 439–461.
• Miodunka W., 1980, Teoria pól językowych: społeczne i indywidualne ich uwarunkowania, „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Językoznawcze” nr 67.
• Miodunka W., 2003, Bilingwizm polsko-portugalski w Brazylii. W stronę lingwistyki humanistycznej, Kraków.
• Mycawka M., 2012, Język polski XIV wieku. Wybrane zagadnienia, Kraków.
• Nitsch K., 1911, Mowa ludu polskiego, Kraków.
• Nitsch K., 1915, Dialekty języka polskiego, [w:] Encyklopedia polska, t. 3, dział 3, cz. 2: H. Ułaszyn i in. (oprac.), Język polski i jego historia, z uwzględnieniem innych języków na ziemiach polskich, Kraków, s. 238–343.
• Ochmann D., 2004, Nowe wyrazy złożone o podstawie zdezintegrowanej w języku polskim, Kraków.
• Ostrowska E., 1967, O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych (Bogurodzica, Kazania świętokrzyskie, „Posłuchajcie bracia miła”), „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Językoznawcze” nr 20.
• Pałka P., 2009, Strategie dyskursywne w rozmowie handlowej, Katowice.
• Piechnik A., 2009, Wizerunek kobiety i mężczyzny w językowym obrazie świata ludności wiejskiej (na przykładzie gminy Zakliczyn nad Dunajcem), Kraków.
• Przęczek-Kisielak S., 2012, Właściwości fonetyczne małopolskich rot sądowych, Kraków.
• Przybylska R., 2002, Polisemia przyimków polskich w świetle semantyki kognitywnej, Kraków.
• Przybylska R., 2006, Schematy wyobrażeniowe a semantyka polskich prefiksów czasownikowych do-, od-, prze-, roz-, u-, Kraków.
• Rak M., 2005, Słownik frazeologiczny gwary Dębna w Górach Świętokrzyskich, Kraków.
• Rak M., 2007, Językowo-kulturowy obraz zwierząt utrwalony w animalistycznej frazeologii gwar Gór Świętokrzyskich i Podtatrza (na tle porównawczym), Kraków.
• Rak M., 2015, Kulturemy podhalańskie, „Biblioteka LingVariów”, t. 19, Kraków.
• Rak M., Sikora K. (red.), 2016, Słowiańska frazeologia gwarowa, „Biblioteka LingVariów”, t. 23, Kraków.
• Rozwadowski J., 1915, Historyczna fonetyka, czyli głosownia języka polskiego, [w:] Encyklopedia polska, t. 2, dział 3, cz. 1: J. Łoś i in. (oprac.), Język polski i jego historia, z uwzględnieniem innych języków na ziemiach polskich, Kraków, s. 288–422.
• Rozwadowski J., 1948, Studia nad nazwami wód słowiańskich. Dzieło pośmiertne, Kraków.
• Sagan-Bielawa M., 2014, Dziedzictwo pozaborowe. Społeczna świadomość językowa Polaków w Drugiej Rzeczypospolitej, „Biblioteka LingVariów”, t. 18, Kraków.
• Słownik gwar polskich, red. M. Karaś (Źródła, t. 1), J. Reichan (t. 2–9, z. 2), S. Urbańczyk (t. 2–5), J. Okoniowa (t. 6–9, z. 2), B. Grabka (t. 7–9, z. 2), R. Kucharzyk (t. 9, z. 2), t. 1–3, Wrocław – Warszawa – Kraków 1977–1991, t. 4–9, z. 2, Kraków 1992–2015.
• Sieradzka-Mruk A., 2003, Odbiorca jako czynnik kształtujący wypowiedź (na przykładzie kazań dla dzieci), Kraków.
• Sieradzka-Mruk A., 2016, „Radość i nadzieja, smutek i trwoga” w nabożeństwie drogi krzyżowej. Wybrane aspekty ewolucji dyskursu religijnego w XX wieku na przykładzie leksyki dotyczącej uczuć, „Biblioteka LingVariów”, t. 20, Kraków.
• Sikora K., 2010, Grzeczność językowa wsi, cz. I: System adresatywny, Kraków.
• Skarżyński M., 1989, Mały słownik słowotwórczy języka polskiego dla cudzoziemców, Kraków.
• Skarżyński M., 1999, Powstanie i rozwój polskiego słowotwórstwa opisowego, Kraków.
• Skarżyński M., 2000, Liczebniki w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny (studium gniazd słowotwórczych), Kraków.
• Skarżyński M. (red. i współaut.), 2004a, Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego, t. 3: Gniazda odczasownikowe, Kraków.
• Skarżyński M., 2004b, Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego, t. 4: Gniazda motywowane przez liczebniki, przysłówki, zaimki, przyimki, modulanty, onomatopeje, wykrzykniki, Kraków.
• Skarżyński M., 2011, W kręgu gramatyk polskich XIX i XX w., Kraków.
• Skarżyński M. (wyb., przekł. i oprac.), 2016, Materiały do dziejów polskiego językoznawstwa, II: Jan Baudouin de Courtenay, Teksty mniej znane, „Biblioteka LingVariów”, t. 21, Kraków.
• Skarżyński M., Smoczyńska M. (oprac.), 2007, Listy Jana Baudouina de Courtenay do Henryka Ułaszyna z lat 1898–1927, „Biblioteka LingVariów”, t. 1, Kraków.
• SStp: S. Urbańczyk (red.), Słownik staropolski, t. I–XI, Kraków 1953–2002.
• Strutyński J. (red.), 1981–1990, Bibliografia dialektologii polskiej, t. 1: 1981, t. 2: 1986, t. 3: 1990, Kraków.
• Strutyński J., 1996, Urbozoonimia polska, Kraków.
• Szpiczakowska M., 2001, Fonetyczne i fleksyjne cechy języka „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza na tle normy językowej XIX wieku, Kraków.
• Śliwiński W., 1993, Słownik semantyczno-syntaktyczny przymiotników polskich, Kraków.
• Śliwiński W., 2000, Poetyckie konstrukcje nominalne w dziejach polskiego wiersza. Kategorie i subkategorie połączeniowe, Kraków.
• Śliwiński W. (red.), 2012, Język – styl – tekst w teorii i praktyce badawczej, Kraków.
• Śliwiński W., 2014, Produktywność syntaktyczna leksemów w poetyckich konstrukcjach nominalnych od XVI do XX wieku, Kraków.
• Taszycki W., 1924, Polskie nazwy osobowe, Kraków.
• Taszycki W., 1926, Najdawniejsze polskie imiona osobowe, Kraków.
• Taszycki W., 1933, Nasza mowa ojczysta, Lwów.
• Taszycki W., 1934, Gwary ludu polskiego, Lwów.
• Taszycki W., 1964, Historia Katedry Języka Polskiego w Uniwersytecie Jagiellońskim, [w:] idem, A. Zaręba (red.), Wydział Filologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Historia Katedr, Kraków, s. 145–162.
• Taszycki W. (red.), 1965–1987, Słownik staropolskich nazw osobowych, t. 1–7, Wrocław – Warszawa – Kraków.
• Tutak K., 2003, Leksykalne nieczasownikowe wykładniki modalności epistemicznej w autobiografiach, Kraków.
• Tutak K., 2013, O dedykacjach w drukach polskich XVI i XVII wieku (grafia i interpunkcja), „Biblioteka LingVariów”, t. 16, Kraków.
• Ułaszyn H., 2009, Studia onomastyczne i socjolingwistyczne, Wstęp i dobór tekstów B. Walczak i M. Skarżyński, Poznań.
• Ułaszyn H., 2010, Z Kopiowatej na katedry uniwersyteckie. Wspomnienia, Z rękopisu opracował M. Skarżyński, „Biblioteka LingVariów”, t. 9, Kraków.
• Urban W., Zajda A. (oprac.), 2004, 1543. Zapisy polskojęzyczne w księgach sądów szlacheckich województwa krakowskiego, Kraków.
• Urbańczyk S., 1953, Zarys dialektologii polskiej, Warszawa.
• Urbańczyk S., 1974, Katedra Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego, „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Historyczne” nr 47, s. 223–236.
• Urbańczyk S., 1993, Dwieście lat polskiego językoznawstwa (1751–1950), Kraków.
• Wesołowska D., 1978, Neosemantyzmy współczesnego języka polskiego, Kraków.
• Winiarska J., 2001, Operatory metatekstowe w dialogu telewizyjnym, Kraków.
• Zajda A., 1970, Nazwy urzędników staropolskich (do 1600 r.), „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Językoznawcze” nr 31.
• Zajda A., 1979, Nazwy staropolskich powinności feudalnych danin i opłat (do 1600 r.), „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Językoznawcze” nr 60.
• Zajda A., 1990, Staropolska terminologia prawnicza (do 1500 r.), Kraków.
• Zajda A., 2001, Studia z historii polskiego słownictwa prawniczego i frazeologii, Kraków.
• Załazińska A., 2000, Schematy myśli wyrażane w gestach. Gesty metaforyczne obrazujące abstrakcyjne relacje i zasoby podmiotu mówiącego, Kraków.
• Załazińska A., 2006, Niewerbalna struktura dialogu. W poszukiwaniu polskich wzorów narracyjnych i interakcyjnych zachowań komunikacyjnych, Kraków.
• Załazińska A., 2016, Obraz, słowo, gest, Kraków.
• Zaręba A., 1960, Słownik Starych Siołkowic w powiecie opolskim, Kraków.
• Zaręba A., 1969–1996, Atlas językowy Śląska, t. 1–8, Kraków.
• Złota księga: J. Michalik, W. Walecki (red.), Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Filologicznego, Kraków 2000.

Identifiers

DOI

10.12797/LV.11.2016.22.01