Developmental aspects in models of behaviour and education

• Authors: Potočárová Mária

Title variants

PL

Aspekty rozwojowe w modelach behawioralnych a edukacja

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article points out the link between the evolutionary conditioned human personality development and their upbringing. Basing on this theoretical context can be derived the definition of relational bonding, behavioral relationships, especially in the early childhood, as well as other patterns of behavior during individual (human) development. The models of behavioral patterns are demonstrated in both negative and positive forms in the adolescent youth. Although high importance is assigned to the socializing influence in the adolescent age, the innate natural relations of the development and evolutionary determined specific signs of relational bonding play a significant role in this period of the human development. The undesirable formulas and various forms of problem behavior must then be solved through the reeducational upbringing processes, in particular using the interacting in the educational process, communication, "relational" education and cultivating personality formation. The goal of the education is the development and integrity of the personality.

PL

W artykule zwrócono uwagę na powiązanie między ewolucyjnie uwarunkowanym rozwojem osobowości człowieka a jego wychowaniem. Na podstawie tego kontekstu teoretycznego można wyprowadzić definicję więzi relacyjnej, relacji behawioralnych, zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie, a także innych wzorców zachowań w indywidualnym rozwoju człowieka. Modele wzorców behawioralnych są demonstrowane zarówno w formie negatywnej, jak i pozytywnej u dorastającej młodzieży. Chociaż duże znaczenie przypisuje się wpływowi socjalizacji w wieku dorastania, to wrodzone naturalne relacje rozwojowe i ewolucyjnie zdeterminowane specyficzne oznaki więzi relacyjnej odgrywają kluczową rolę w tym okresie rozwoju. Niepożądane formuły i różne formy zachowania problemowego muszą być wyeliminowane poprzez proces reedukacji, szczególnie z wykorzystaniem interakcji w procesie edukacyjnym, komunikacji, edukacji „relacyjnej”, poprzez pracę nad formowaniem osobowości. Celem edukacji jest rozwój i integralność osobowości.

Keywords

EN

evolution; human personality; behavior models; education and upbringing process

PL

ewolucja; osobowość; modele behawioralne; proces edukacji i wychowania

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Kultura – Przemiany – Edukacja
• Year: 2020
• Volume: 8
• Pages: 151-161

Dates

published

2020

Contributors

author

Potočárová Mária

• Comenius University in Bratislava

References

• Allen J.P., The Attachment system in adolescence. In : J. Cassidy & P. Shaver (eds.) Handbook off attachment : Theory, research and clinical applications, New York 2008: Guilford Press, pp. 419–435.
• Allen J.P., Land D., The Attachment system in adolescence. In : J.Cassidy & P. Shaver (eds.) Handbook off attachment : Theory, research and clinical applications, New York 1999: Guilford Press, pp. 319–335).
• Ainsworth M.D.S., Attachment beyond infancy, “American Psychologist“, 1989, 44, pp. 709–716.
• Bowlby J., Childcare and the growth of love, Middlesex 1980: Penguin Books.
• Bowlby J., Vazba : Teorie kvality raných vztahů mezi matkou a dítětem, Praha2010: Portál.
• Brisch K.H., Poruchy vztahové vazby: Od teorie k terapii. Praha 2011: Portál.
• Bronfenbrenner, U. (). The ecology of human development : Experiments by nature and design. New York 1979: Cambridge University Press.
• Čáp J., Rozvíjení osobnosti a způsob výchovy. Praha 1996: ISV nakladatelství
• Erikson, E.H., Dětství a společnost. Praha 2002: Argo
• Erikson, E. H., Childhood and Society. New York 1950, 1963: W.W. Norton
• Erikson E.H., Životní cyklus rozšířený a dokončený, Praha 1999: Nakladatelství Lidové noviny.
• Guardini R., Životní období. Jejich etický a pedagogický význam, Praha 1997: Zvon.
• Hašto J., Vzťahová väzba. Ku koreňom lásky, Trenčín 2005: Vydavateľstvo F.
• Lorenz K., Osm smrtelných hříchů civilizace, Praha 2014: Leda.
• Matějček Z., Langmeier J., Počátky našeho duševního života, Praha 1996: Panorama.
• Matějček Z., Dytrych Z., Krizové situace v rodině očima dítěte, Praha 2002: Grada.
• Perkins D.F., Borden L.M., Positive Behaviors, Problem Behaviors and Resilency in Adolescence. In : I.B. Weiner (ed.) Handbook of Psychology, New Jersey 2003: John Wiley &
• Sons, pp. 373–394.
• Prekopová J., Jak být dobrým rodičem. Praha 2001: Grada.
• Siegel D.J., The developing Mind. New York 1999: The Guilford Press.
• Vavrda V., Otázky soudobé psychoanalýzy. Tradice a současnost. Praha2005: Noviny.