Argument Tarskiego i teorie znaczenia Kazimierza Ajdukiewicza

• Authors: Jerzy Hanusek

Title variants

EN

Tarski’s argument and Kazimierz Ajdukiewicz’s theories of meaning

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W latach 1931-1934 Kazimierz Ajdukiewicz sformułował dwie wersje teorii znaczenia. Tarski wykazał, że druga wersja teorii dopuszcza moż- liwość istnienia równoznacznych nazw o różnej denotacji. Cecha ta zo- stała uznana przez Tarskiego i Ajdukiewicza za dyskwalifikującą teorię. W artykule dokonuję porównania obu wersji teorii, przede wszystkim ze względu na podstawową definicję wzajemnej wymienialności wyrażeń. Pokazuję, że wbrew rozpowszechnionej opinii zarzut Tarskiego dotyczy także pierwszej wersji teorii. Siła argumentu Tarskiego opiera się na założeniu, że żadna adekwatna teoria znaczenia nie może dopuszczać istnienia równoznacznych nazw o różnej denotacji. Podejmuję dyskusję z tym stanowiskiem.

EN

In the years 1931-1934 Kazimierz Ajdukiewicz formulated two versions of the theory of meaning. Tarski showed that the second version of the theory allows for the existence of synonymous names with different denotations. Tarski and Ajdukiewicz believed that this feature disqualified the theory. In the article I briefly present the assumptions of the theory and make a detailed comparison of both versions of the theory, primarily because of the basic definition of the interchangeability of expressions. For this purpose I present a formalization of the basic definitions and show that Tarski's objection also applies to the first version of the theory. The strength of Tarski's argument is based on the assumption that no adequate theory of meaning can permit the existence of synonymous names with different denotations. I undertake a discussion with this standpoint.

Keywords

PL

Tarski; Ajdukiewicz; teoria znaczenia; znaczenie nazw; synonimiczność

EN

Tarski; Ajdukiewicz; directives of meaning; meaning of names; synonymity

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2012
• Issue: 32
• Pages: 160-189

Contributors

author

Jerzy Hanusek

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Ajdukiewicz [1921] - K. Ajdukiewicz, Pojęcie dodowodu w znaczeniu logicznym. Z metodologii nauk dedukcyjnych, t. 10, wyd. Polskie Towarzystwo Filozoficzne, Lwów 1921, s. 9-21. Przedruk w K. Ajdukiewicz, Język i poznanie, PWN, Warszawa 1985.
• Ajdukiewicz [1931] - K. Ajdukiewicz, O znaczeniu wyrażeń . Księga Pamiątkowa Polskiego Towarzystwa Filozoficznego we Lwowie, Lwów 1931, s. 31-37. Przedruk w K. Ajdukiewicz, Język i poznanie, PWN, Warszawa 1985.
• Ajdukiewicz [1934] - K. Ajdukiewicz, Sprache und Sinn, ”Erkenntnis” IV 1934, s. 100-138. Przedruk Język i znaczenie w K. Ajdukiewicz, Język i poznanie, PWN, Warszawa 1985.
• Ajdukiewicz [1935] - K. Ajdukiewicz, Die syntaktische Konnexität, ”Studia Philosophica” I 1935, s. 1-27. Przedruk O spójności syntaktycznej w K. Ajdukiewicz, Język i poznanie, PWN, Warszawa 1985.
• Ajdukiewicz [1964] - K. Ajdukiewicz, Zagadnienie empiryzmu a koncepcja znaczenia, ”Studia Filozoficzne” I(36) 1964, s. 3-14.
• Buszkowski [2008] - W. Buszkowski, Uwagi o Ajdukiewiczowskiej teorii znaczenia, dostępne na: http://www.ifispan.waw.pl/studialogica/s-p-f/forum-files/Buszkowski-uwaajd.pdf (15.03.2011).
• Frege [1970] - G. Frege, Pisma semantyczne, PWN, Warszawa 1970.
• Husserl [2000] - E. Husserl, Badania logiczne, t. II, cz. I, PWN, Warszawa 2000.
• Jedynak [2003] - A. Jedynak, Ajdukiewicz, Wiedza Powszechna, Warszawa 2003.
• Olech [1993] - A. Olech, Język, wyrażenia i znaczenia. Semiotyka Kazimierza Ajdukiewicza,Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Częstochowa 1993.
• Pogorzelski [1981] -W. Pogorzelski, Klasyczny rachunek kwantyfikatorów. Zarys teorii, PWN,Warszawa 1981.
• Tarski [1930/31] - A.Tarski, O pojęciu prawdy w odniesieniu do sformalizowanych nauk dedukcyjnych, ”Ruch Filozoficzny” (12) 1930/1931, s. 210-211. Przedruk w Alfred Tarski, Pisma Logiczno-filozoficzne, t. 1, PWN, Warszawa 1995, s. 3-10.
• Tarski [1933] - A. Tarski, Pojęcie prawdy w językach nauk dedukcyjnych, Prace Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Wydział III Nauk Matematyczno-Fizycznych, nr 34, Warszawa 1933. Przedruk w Alfred Tarski, Pisma Logiczno-filozoficzne, t. 1, PWN, Warszawa 1995, s. 11-172.
• Tarski [1936] - A. Tarski, Głos w dyskusji nad referatem Marii Kokoszyńskiej zatytułowanym “W sprawie względności i bezwzględności prawdy", Księga Pamiątkowa Trzeciego Polskiego Zjazdu Filozoficznego, Kraków 1936. Przedruk w Alfred Tarski, Pisma Logiczno-filozoficzne,t. 1, PWN, Warszawa 1995, s. 202-205.
• Woleński [1985] - J. Woleńsski, Filozoficzna Szkoła Lwowsko-Warszawska, PWN, Warszawa 1985.
• Wójcicki [1999] - R. Wójcicki, Ajdukiewicz. Teoria znaczenia, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999.
• Zalta [2011] - E.N. Zalta, Frege’s Logic, Theorem, and Foundations for Arithmetic, Stanford Encyclopedia of Philosophy, dostępne na: http://plato.stanford.edu/entries/frege-logic (05.04.2011).

Identifiers

DOI

10.13153/diam.32.2012.482