Terapia przez twórczość plastyczną w procesie wspomagania i wspierania rozwoju dzieci z problemami internalizacyjnymi, czyli o tym, jak można pomóc dziecku być „tym samym”, ale nie „takim samym”?

• Authors: Krauze-Sikorska Hanna

Title variants

EN

Therapy Through Artistic Creativity in the Process of Assisting and Supporting the Development of Children with Internalizing Problems, or About How You Can Help Your Child To Be “The Same”, But Not “The Same”?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Czasami rzeczywistość zmusza dziecko do tłumienia naturalnej potrzeby, jaką jest wyrażanie siebie, kumulują się destruktywne siły mogące przejawiać się obojętnością, agresją, apatią, ucieczką od rzeczywistości. W artykule starałam się pokazać sposób, w jaki terapia przez twórczość plastyczną może pomóc dzieciom z problemami natury internalizacyjnej. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że na efektywność arteterapii składają się zarówno wiedza terapeuty dotycząca istoty problemów dziecka, jak i przemyślany proces arteterapii, wykorzystujący podstawy teoretyczne związane z wybraną orientacją psychoterapeutyczną (decydujące powinny być tu potrzeby, oczekiwania, możliwości, ale i ograniczenia klienta-dziecka), materiały wykorzystywane w tworzeniu, jak i czynniki natury organizacyjnej (przestrzeń, czas, cisza, swoboda ruchu, swoboda wyboru techniki i materiałów), pozwalające dziecku działać z poczuciem bezpieczeństwa, sprawstwa, autonomii. Tak jak we wszystkich interwencjach terapeuta powinien umieć zbudować bliską, opartą na autentyczności, empatii, syntonii i szacunku relację z dzieckiem. Nigdy nie powinna to być relacja, która prowadzi do emocjonalnego uzależnienia dziecka od terapeuty. Dzięki arteterapii wykorzystującej perspektywę interpretacyjną, magii twórczego działania i powstających wytworów dziecko z problemami internalizacyjnymi może przy pomocy terapeuty, ale też członków grupy terapeutycznej, na nowo odczytywać i „oswajać” świat, uczyć się siebie i innych, poszukiwać, odkrywać i stopniowo budować prawidłową strukturę Ja.

EN

Sometimes reality forces the child to lock up their inner life, to suppress natural urges such as self-expression because of the destructive powers that can manifest themselves when indifference, aggression, apathy and an escape from reality accumulate. In the article I try to show the manner in which art therapy can help children with problems of an internalizing nature. However, we should be aware that the effectiveness of art therapy consists of both the therapists knowledge about the essence of the child’s problems, and the considered process of art therapy utilizing the theoretical base associated with the selected psychotherapy orientation (the needs, expectations, capabilities but also the limitations of the customer – child should be critical here), the materials used in creation as well as organizational factors (space, time, silence, freedom of movement, freedom of choosing techniques and materials), allowing the child to act with a sense of safety, cause and autonomy. As with all interventions, the therapist should be able to build a close, empathic, attuned and respectful relationship with the child which is based on authenticity. It should never be a relationship that leads to the emotional dependence of the child on the therapist. Through art therapy that uses the interpretation perspective, magic of creativity and emerging creations, a child with internalizing problems can, with the help not only of a therapist but also members of the therapeutic group, re-read and “tame” the world, teach himself and others, seek, discover and gradually build a proper self-structure.

Keywords

PL

dziecko z problemami internalizacyjnymi; struktura Ja; terapia przez twórczość plastyczną; metoda CMT (Creativity Mobilization Technique); autoekspresja; samopoznanie

EN

children with internalizing problems; self-structure; therapy through art; the CMT (Creativity Mobilization Technique) method; auto-expression; self-knowledge

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2016
• Volume: 11
• Issue: 3(41)
• Pages: 13-30

Contributors

author

Krauze-Sikorska Hanna

References

• Baumrind D., The Influence of Parenting Style on Adolescent Competence and Substance Use, „Journal of Early Adolescence”, (1991)11.
• Blumberger S.R., An overview of the method, theory and outcome of the Creativity Mobilization Technique, „Creative Child & Adult Quarterly”, 3(1978)2.
• Brzezińska A., Wstęp. Jerome S. Bruner: prekursor kształcenia wspomagającego rozwój, [w:] J. Bruner, Kultura i edukacja, UNIVERSITAS, Kraków 2008.
• Case C., Dally T., Art Therapy with children. From Infancy to Adolescence, Routledge, New York 2008.
• Case C., Dally T., The Handbook of Art Therapy, Routledge, New York 2006.
• Erikson J., The Art and Healing, „American Journal Art Therapy”, 18(1979)3.
• Freire P., Pedagogy of the Oppressed, Continuum, New York – London 1993.
• Giroux A.H., Shannon P., Education and Cultural Studies, Routledge, New York – London 1997.
• Hartner S., The Construction of the Self: A Developmental Perspective, Guiliford Press, New York 1999.
• Hartup W.W., Social relationships and their development al significance, „American Psychologist”, (1999)44.
• Hinde R.A., Why do the Sexes Behave Differently in Close Relationships?, „Journal of Social and Personal Relationships”, (1984)1.
• Hinde R.A., Stevenson-Hinde J., Interpersonal Relationships and Child Development, „Developmental Review”, (1987)7.
• Hymel S., Rubin K.H., Bowden R., Le Mare L., Children’s Peer Relationships: Longitudinal Predictions of Internalizing and Externalizing Problems From Middle to Late Childhood, „Child Development”, (1990)67.
• Kapuściński R., Lapidaria I-III, Czytelnik, Warszawa 2002.
• Kelly G., A Theory of Personality, W.W. Norton, New York – London 1963.
• Kendall P.C., Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, GWP, Gdańsk 2004.
• Korczak J., Jak kochać dziecko, Jacek Santorski & CO Agencja Wydawnicza, Warszawa 1992.
• Krauze-Sikorska H., Creo ergo sum – twórczość artystyczna w procesie samopoznania dzieci z zaburzeniami relacji intra- i interpersonalnych, [w:] Arteterapia w wymiarze kreacji… poszukiwania, drogowskazy, refleksje, red. A. Stefańska, Wyd. UAM Wydział Pedagogiczno-Artystyczny, Biblioteka Arteterapeuty, Poznań – Kalisz 2012.
• Krauze-Sikorska H., Edukacja przez sztukę. O edukacyjnych wartościach artystycznej twórczości dziecka, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2006.
• Krauze-Sikorska H., Twórczość artystyczna a rozwój struktury obrazu Ja dziecka (analiza zjawiska w świetle badań własnych), [w:] Dziecko i dzieciństwo. W kręgu pytań i poszukiwań teoretyczno-badawczych, red. K. Segiet, Książka i Wiedza, Warszawa 2007.
• Lusebrink V., Imagery and visual expression in therapy, Plenum Press, New York 1990.
• Luthe W., Creativity mobilization technique, Grune & Stratton, New York 1976.
• May R., O istocie człowieka. Szkice z psychologii egzystencjalnej, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 1995.
• Ortega y Gasset J., Dehumanizacja sztuki i inne eseje, tłum. P. Niklewicz, PWN, Warszawa 1980.
• Postman N., Technopol. Triumf techniki nad kulturą, tłum. A. Tanalska-Dulęba, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1995.
• Rogers C., On Encounter Groups, Harper and Row, London 1971.
• Schaffer H.R., Psychologia dziecka, tłum. A. Wojciechowski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Siek S., Formowanie osobowości, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa 1986.
• Siems M., Ciało zna odpowiedź. Podręcznik focusingu, metody samodzielnego pokonywania stresu i rozwiązywania problemów decyzyjnych, tłum. N. Szymańska, Agencja Wydawnicza Jacek Santorski & CO, Warszawa 1992.
• Winnicott D.W., Dom jest punktem wyjścia. Eseje psychoanalityczne, tłum. A. Czownicka, Wydawnictwo Imago, Gdańsk 2011.
• Winnicott D.W., Therapeutic consultations in child psychiatry, Basic Books, New York 1971.