Fieldwork at Risan, Season 2009-2010

• Authors: Kowal Tomasz

Title variants

PL

Badania w Risan, sezon 2009-2010

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

PL

Od 10 lat prowadzimy wykopaliska na obszarze dawnego królestwa iliryjskiego. Jednym z najważniejszych jego centrów było antyczne Rhizon, zwane też Risinium. Jakkolwiek początki Risan sięgają najpewniej VI w. p.n.e., to w IV w. p.n.e. jego ranga rośnie. Istotne znaczenie uzyskuje w III w. p.n.e., kiedy królowa Teuta ustanowiła tutaj swoją stolicę. Prowadziła ona z Republiką Rzymską tzw. pierwszą wojnę iliryjską w latach 229-228 p.n.e., która zakończyła się klęską królowej. W roku 168 p.n.e. kończą się rządy ostatniego króla iliryjskiego Gentiosa, w wyniku czego cała Iliria dostaje się pod władzę Rzymu. Dotychczas najbardziej doniosłymi odkryciami na terenie Risan były dwa kompleksy budynków - „Willa Hypnosa” oraz „Willa z Meandrami” - z charakterystycznymi ozdobnymi mozaikami. Ponadto prowadziliśmy badania na płaskowyżu niedaleko rzeki Spila, na terenie zwanym Carine. Prace te miały na celu odsłonięcie zabudowy miejskiej z okresu antycznego oraz ustalenie - na podstawie pomiarów - całościowego zasięgu antycznego miasta, gdyż nie pokrywał się on ze współczesną zabudową miasteczka. Wykopaliska w 2010 r. rozpoczęliśmy od prac weryfikacyjnych, których celem było ustalenie funkcji pomieszczeń odsłoniętych podczas poprzedniej kampanii. Wtedy to dokonaliśmy sensacyjnego odkrycia skarbu monet na odcinku zwanym Carine VII. Znaleziono je pod podłogą badanego domostwa o rozbudowanym planie greckim, w wymarzonym dla archeologa kontekście: wykopano tu jamę, do której włożono duży dwuuszny garnek wypełnionymonetami. Jama nie była obszerna, dlatego garnek ułożono poziomo, przykrywając wylew miseczką, a całość przysypano ziemią. Bardzo klarowny układ warstw archeologicznych w pomieszczeniu ze skarbem pozwolił stwierdzić, że naczynie zostało przykryte rumowiskiem powstałym po pożarze, związanym najpewniej z działaniami wojennymi. Skarb zawierał 4655 monet iliryjskich oraz jedną o niepewnej identyfikacji, ważył 12 kg.

• Publisher: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
• Journal: Światowit
• Year: 2009-2010
• Volume: Tom VIII (XLIX), fasc. A
• Pages: 199-202

Contributors

author

Kowal Tomasz

References

• ALFÖLDY, G., 1965 Bevölkerung und Gesellschaft der römischen Provinz Dalmatien, Budapest.
• Dyczek P., 2005 Rhizon, 2001-2003. Preliminary Report on the Excavations of the Center for Archaeological Research - Novae, Warsaw University, “Archeologia” (Warsaw) LV (2004), 101-118, pls. XXIV-XXVII.
• Dyczek P., 2008, Unde et quando cippi dalmatini dardanique initium ceperint, (in:) C. Franek et al. (eds.), Thiasos. Festschrift fur Erwin Pochmarski zum 65. Geburtstag, Veröffentlichungen des Instituts für Archäologie der Karls- Franzens-Universität Graz 10, Wien, 197-209.
• Dyczek P., 2009, Rhizon, 2004-2007. Preliminary Report on the Excavations of the Center for Research on the Antiquity of Southeastern Europe, University of Warsaw, “Archeologia” (Warsaw) LVIII (2007), 121-139, pls. XIX-XX.
• Dyczek P., 2009, Rhizon/Risinium. Od iliryjskiej osady do rzymskiego municipium, Xenia Posnaniensia. Series Altera 35, Poznań.
• Dyczek P., 2009, Hypnos from Risinium, “Novensia” 20, 51-63.
• Dyczek P., 20011, O królewskim skarbie z antycznego Rhizon (Risinium),“Kwartalnik Akademicki Ad Rem” 1-2/2011, 5-10.
• GARASANIN, M. 1967,Moenia aecia,“Starinar” XVII (1966), 24-32.
• KOWAL, T., 2010, Skarb monet z Risan,“Archeologia Żywa” 5 (51), 46-48.
• KRAHE, H, 1925, Die alten balkanillyrischen geographischen Namen, Heidelberg.
• MARTIN ović, J., 1967 Neki novi momenti u interpretaciji 24 i 25 poglavlja Pseudo-Skilaksovog Periplusa, “Starinar” XVII (1966), 107-115.
• MARTIN ović, J., 1969 Kupasti cipusi izBoka Kotorskei okoline Budve,“Godiśnjak Pomorskog muzeja u Kotoru” XVII, 167-183. MAYER, A.
• MARTIN ović, J., 1957 Die Sprachen der alten Illyrier, Wien.
• MIJOVIĆ, P., KOVACEVIĆ M., 1975, Gradovi i utvrdenja u Crnoj Gori, Beograd-Ulcinj.
• PAJĄKOWSKI, W., 1981, Ilirowie, Poznań.
• PAROVIĆ-PESKAN, M., 1974, Rimski put Risinium-Salthua, “Starinar” XXIII (1972), 63-71.
• UJES, D., 1993 Novac “kralja”Balajosa i risanske kovnice iz Narodnog muzeja u Beogradu,“Numizmatilar” 16, 5-36.
• UJES, D., KOVACEVIĆ, V., 1992 Novac “kralja"Balajosa sa iskopavanja u Risnu (1988), “Numizmaticar” 15, 9-24.