Duszpasterstwo rolników diecezji lubelskiej lat 80. XX wieku

• Authors: Wilkowski Eugeniusz

Title variants

EN

Pastoral care of farmers in the Lublin diocese in the 1980s

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W okresie PRL Kościół pozostawał jedyną niezależną przestrzenią życia publicznego. Wypełniał swoją pod-stawową misję, sprowadzającą się do przekazywania depozytu wiary, a równocześnie stał się siłą wspierającą i skupiającą dążenia wolnościowe Polaków. Z pełną otwartością, przed tym zadaniem, stanął w dekadzie lat 80. ubiegłego wieku. Znakiem czasu stawały się wówczas nowe formy duszpasterstwa. Jednym z nich było się duszpasterstwo rolników, skierowane ku wszystkim mieszkańcom wsi, ale najpełniej podjęte przez osoby związane z Solidarnością. Dzięki temu wsparciu Kościoła na wsi utrzymane zostały obszary niezależne, w tym Solidarność Rolników Indywidualnych. To historyczne wyzwanie w znakomitym zakresie zostało podjęte na terenie diecezji lubelskiej.

EN

In the times of the Polish People’s Republic, the Church was the only independent area of public life. It was carrying out its basic mission, the aim of which was to hand over the deposit of faith and at the same time it became the power supporting and focusing the freedom aspirations of the Polish people. With full openness, the Church faced this task in the 80s of the last century. The new forms of pastoral ministry were becoming the sign of the times then. One of them was the pastoral care for individual farmers directed to all the inhab-itants of villages but it was undertaken most fully by the people connected with Solidarity. Thanks to the sup-port of the Church, the independent areas were maintained in the villages, including the Solidarity of Individu-al Farmers. This historic challenge, to a large extent, was taken within the Lublin Diocese.

Keywords

PL

Lublin; Kościół; naród; duszpasterstwo; rolnicy; Solidarność; formacja

EN

Church; nation; the pastoral care; farmers; Solidarity; formation

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Radzyński Rocznik Humanistyczny
• Year: 2021
• Volume: 19
• Pages: 181-203

Dates

published

2021

Contributors

author

Wilkowski Eugeniusz

References

• Bownik K., 100 lat służby Bożej w Kłodnicy, Chełm 2018.
• Bownik K., Kalendarium życia Ks. Piotra Kurowskiego, [w:] Ks. Piotr Kurowski (1929–1990). Kapłan zawierze-nia i czynu, red. E. Wilkowski, Chełm 2019.
• Bownik K., Kościół Świętego Ducha w Kraśniku i jego duszpasterze, Chełm 2017.
• Bownik K., W służbie Chełmskiej Bogarodzicy, Chełm 2015.
• Bownik K., Zwyczajne świadectwo, Lublin 2008.
• Chróścikowski J., Ksiądz Prałat Jan Zdzisław Ciżmiński „tajny” kapelan Solidarności rolniczej na Zamojsz-czyźnie, [w:] Kapłańska droga Księdza Prałata Jana Zdzisława Ciżmińskiego, red. E. Król, Zamość 2018.
• Dąbrowski M., Józef Wroński, http://www.encysol.pl/wiki/J%C3%B3zef_Wro%C5%84ski
• Dąbrowski M., Winiarski Janusz Andrzej, [w:] Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1956–1989, t. I, Warszawa 2010.
• Dąbrowski M., Zygmunt Łupina, [w:] Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1956–1989, t. II, Warszawa 2012.
• Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2003.
• Hałas T., „Tajny” kapelan, [w:] Kapłańska droga Księdza Prałata Jana Zdzisława Ciżmińskiego, red. E. Król, Zamość 2018.
• Kapłańska droga Księdza Prałata Jana Zdzisława Ciżmińskiego, red. E. Król, Zamość 2018.
• Król M., Pożegnanie kolegi, „Czas Solidarności”, nr 11(20), 2017.
• Leszczyński M., Słowo wstępne, [w:] Ks. Piotr Kurowski (1929–1990). Kapłan zawierzenia i czynu, red. E. Wil-kowski, Chełm 2019.
• Łupina Z., Solidarność nauczycielska Regionu Środkowowschodniego w latach 1980–1989, Lublin 2009.
• Majdański S., Dom Rekolekcyjny — Łabunie, [w:] Kapłańska droga Księdza Prałata Jana Zdzisława Ciżmiń-skiego, red. E. Król, Zamość 2018.
• Niewęgłowski W., Nowe przymierze Kościoła i środowisk twórczych w Polsce w latach 1964–1996, Warszawa 1997.
• Piłat J., Dni Skupienia rolników w parafiach Ziemi Chełmskiej w latach 80-tych, „Wszechnicowy Zasiew. Pi-smo Katolickiej Wszechnicy Ludowej w Chełmie”, nr 3 i 4 (14/15), 1996.
• Podemski S., Lex Wroński, „Polityka”, nr 52(1443), z 29.12.1984 r.
• Polski A., Kryptonim „Powtórka”. Materiały i dokumenty z powtórzonych wyborów do Gromadzkiej Rady narodowej w okręgu wyborczym Boniewo gmina Fajsławice w 1984/1985 roku, Lublin—Fajsławice 2009.
• Pylak B., Wypowiedź w sprawie zarzutów Macieja Sobieraja, zawartych w artykule „Działania operacyjne SB wobec kurii lubelskiej w latach 1975-1989”, zamieszczonym w pracy zbiorowej „Aparat bezpieczeństwa wo-bec kurii biskupich w Polsce”. Pod redakcją Adama Dziuroka. Warszawa 2009, s. 128-154, „Memoranda. Wiadomości Archidiecezji Lubelskiej”, rok 85, kwiecień-czerwiec, nr 2, 2011.
• Sieczka S., Duszpasterstwo rolników. Katolickie Wszechnice Ludowe, [w:] W służbie Kościołowi Lubelskiemu 1975–1997. Księga upamiętniająca posługę Pasterza Diecezji Arcybiskupa Bolesława Pylaka, red. ks. D. Pie-trusiński, Lublin 1998.
• Stanowski A., Uniwersytet ludowy i młode pokolenie chłopów, Lublin 1981.
• Syska Z., Henryk Janusz S., Encyklopedia Solidarności, http://www.encysol.pl/wiki/Henryk_Janusz_St%C4%99pniak.
• Wilkowski E., Dzieje chóru na tle życia parafii Rozesłania Świętych Apostołów w Chełmie, Chełm 2018.
• Wilkowski E., Gorliwy kapłan, gorący patriota, „Czas Solidarności”, nr 1(46), styczeń 2020.
• Wilkowski E., Katolicka Wszechnica Ludowa w Chełmie, [w:] Encyklopedia Chełma, t. II, cz. I, Chełm 2017.
• Wilkowski E., Kapłańska i narodowa postawa śp. ks. kan. Piotra Kurowskiego, „Powinność. Pismo kulturalno-społeczne Ziemi Chełmskiej,”, nr 6(48), grudzień 2018.
• Wilkowski E., Obywatelska i narodowa postawa Księdza Prałata Zdzisława Ciżmińskiego, [w:] Kapłańska droga Księdza Prałata Jana Zdzisława Ciżmińskiego, red. E. Król, Zamość 2018.
• Wilkowski E., Solidarność na terenie gminy Grabowiec w latach 1980–1989, Chełm 2012.
• Wilkowski E., Solidarność na ziemi zamojskiej w latach 1980–1989, Chełm 2009.
• Wilkowski E., Solidarność w Chełmskiem w latach 1980–1989, Chełm 2010.
• Wilkowski E., Solidarność rolnicza na terenie województwa lubelskiego w latach 1980–1989, Chełm 2013.
• Wilkowski E., Katolicka Wszechnica Ludowa w Chełmie (1993–1998) na tle dziejów uniwersytetów ludowych, „Rocznik Chełmski”, t. 17, 2013.
• Wilkowski E., Solidarność Rolników Indywidualnych w Chełmskiem w latach 1980–1992, Chełm 2018.
• Wilkowski E., Spotkania rolników w Diecezjalnym Domu Rekolekcyjnym w Łabuniach k/Zamościa 1984–1988, „Nasza Ziemia”, nr 5/2011, maj 2011.
• Wilkowski E., Spotkania rolników w Diecezjalnym Domu Rekolekcyjnym w Łabuniach w latach 1984–1988, [w:] Rola świeckich w Kościele w świetle spuścizny duchowej Wacława Lipińskiego, Bogdana Jańskiego i współczesnych wyzwań. Materiały z polsko-ukraińskiej konferencji naukowej z 15 maja 2007, red. E. Wilkow-ski, Chełm 2007.
• Wilkowski E., Spotkania w Łabuniach 1984–1988, „Wszechnicowy Zasiew. Pismo Katolickiej Wszechnicy Ludowej w Chełmie”, nr 3 i 4 (14) 1996.
• Wilkowski E., Spotkania w Łabuniach 1984–88, „Czas Solidarności”, nr 6(51), czerwiec 2020
• Wilkowski E., Zanim powstanie biografia. Potrzeba świadectwa o dr. Zygmuncie Łupinie, „Powinność. Pismo kulturalno-społeczne Ziemi Chełmskiej”, nr 1(25), luty 2015.
• Wilkowski E., Zapisy z kronik parafialnych jako wyrazy pracy i poszukiwań śp. ks. kan. Piotra Kurowskiego, [w:] Ks. Piotr Kurowski (1929–1990). Kapłan zawierzenia i czynu, red. E. Wilkowski, Chełm 2019.
• Wicenty D., Zgniłe jabłka, zepsute skrzynki i złe powietrze. Dysfunkcje w SB w latach 70. i 80. XX w., War-szawa-Gdańsk 2018.
• Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944–2002, Radom 2003.
• Zygmunt Łupina, [w:] Nasi w Sejmie i Senacie, Warszawa 1990.
• Żaryn Jan, Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.

Identifiers

DOI

10.26121/RRH.WILKOWSKI.19.2021