Miernicze i kartograficzne dowody w sporze o kopalnię w Sierczy

• Authors: Kuc Witold

Title variants

EN

Cartographic and surveying evidence in the dispute regarding the mine in Siercza

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

Most likely the first accurate representation of the workings of the private mine of the magnates performed after its closing was made Borlach with the map of 1719. The situation there depicted was later reproduced on plans published after 1743, and also appeared on the engravings of Nilson. With the passage of time, however, the mine in Siercza has failed to hold the interest of mine cartographers. Its workings are depicted in fragments during preparation of the maps of the Janińskie Mountains, and in collections of maps. Jan Gotfryd Borlach came to the saltworks towards the end of the 1717. The Saxon took the position of the mine surveyor, but quickly gained additional reputation as a gifted mechanic and constructor. His insistence on always preparing the required documentation for each of his undertakings in the mine, i.e. maps, left a lasting impact on the mine operations. The decision of the Saltworks management, following the financial problems of previous decades, to make use of the knowledge and experience of the modern-thinking and well-rounded specialist in surveying and cartography likewise proved to be fruitful. Borlach himself would take measurements in the mine between years 1718-23. From that point onwards, surveying and cartography became an integral and essential part of mine operations. The work of surveyors became more involved than just assemble compilations of maps. One of the last such cartographic works are probably the copperplate engravings of Nilson from 1766/68. With the arrival of J. G. Borlach, partial cartographic expressions start appearing, basing on level maps – i.e. the so-called operation schedules. Such schedules facilitated easier solutions to specific problems related to drainage, ventilation, transportation, etc. Soon after, cartography started to look towards registering geological formations of the deposits.

Keywords

PL

Spór; kopalnia; Siercza; miernictwo; kartografia

EN

Dispute; mine; Siercza; cartography; survey

• Publisher: Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
• Journal: Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce
• Year: 2017
• Volume: 32
• Pages: 70-117
• Physical description: Artykuł naukowy

Contributors

author

Kuc Witold

• Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka

References

• Biblioteka Jagiellońska, nr 5792/IV, k. 9-28v, Kopia mikrofilmowa w Zbiorze Mikrofilmów Działu Historycznego Muzeum Żup Krakowskich. Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, rkps sygn. 241. II, k. 60v-61v. Kopia mikrofilmowa w Zbiorze Mikrofilmów Działu Historycznego Muzeum Żup Krakowskich. Jacobo Bonnelevay: Mappa limitum terrae Wieliczkae ..., Wieliczka (?) 1717, Zbiory Biblioteki Ossolińskich we Wrocławiu, kart. 197 B/II, w Zbiorach Kartograficznych Muzeum Żup Krakowskich (dalej: ZKMŻK) reprodukcja fot. W. Freyseysen, M. Lebzeltern: Lubomirz in Janina Felde, 1830 i 1789 r. ZKMŻK, nr inw. 7/398. M. German, W. Hondius: Wizerunek Żupy Wielickey Pierwszey”, Gdańsk 1645, ZKMŻK, nr inw. 7/459. J. G. Kostowski: Bez tytułu, Wieliczka (?) 1717, Zbiory Muzeum Czartoryskich w Krakowie, ZKMŻK, reprodukcja fot. J. G. Kostowski: Bez tytułu, Wieliczka (?) 1717, Zbiory Muzeum Czartoryskich w Krakowie, Album 41, R. r. 480, ZKMŻK, reprodukcja fot. J. E. Nilson: Delineatio Prima Salisfodinae Wielicensis, Drezno 1766, ZKMŻK, nr in. 7/466. Literatura: J. N. Franke: Jan Brożek (J. Broscius), Akademik krakowski 1585-1652, Kraków 1884. A. Keckowa: Kunegunda – Żupa solna Lubomirskich w Sierczy, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej”, seria D, z. 1, „Z dziejów górnictwa solnego w Polsce”, Warszawa 1958. A. Keckowa: Żupy Krakowskie w XVI-XVIII wieku, „Instytut Historii Kultury Materialnej PAN”, Wrocław-Warszawa-Kraków 1969. K. Maślankiewicz: Z dziejów górnictwa solnego w Polsce, Warszawa, 1965, s. 123–125. M. Milewski, M. Odlanicki–Poczobutt: Opis inwentaryzacyjny i analiza geodezyjno-kartograficzna XVIII – wiecznych planów kopalni wielickiej, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, R. 8, nr 4, Warszawa 1963, s. 547. M. Milewski, M. Odlanicki-Poczobutt: Kartografia górnicza w czasach saskich, „Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce” t. XIX, Wieliczka 1996 , s. 181-82. M. Milewski, M. Odlanicki-Poczobutt: Rozwój kartografii górniczej w Polsce na przykładzie kopalni soli w Wieliczce, „Z dziejów Kartografii” t. II, Wrocław 1980, s.41. J. Piotrowicz, B. Krasnowolski: Siercza. Dach Wieliczki. Monografia Wsi, Siercza 2005. K. Sochaniewicz: Ślad, półśledzie, kwarta, kęs roli. Ze studiów nad miarami w Wielkopolsce w XVI  i XVII wieku, „Roczniki Historyczne”, T. V, Poznań 1929, s. 90-102. E. Stamm: Saropolskie miary, Warszawa 1938.

Identifiers

ISSN

0137-530X

EISSN

2450-792X