Niezawisłość, niezależność i bezstronność w sądownictwie w świetle regulacji prawnych oraz orzecznictwa

• Authors: Olszak Krzysztof

Title variants

Concepts of independence and impartiality of the judiciary in the light of regulations and case-law

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto próbę analizy pojęć niezawisłości sędziów, niezależności sądów oraz bezstronności sądu. Przedstawiono uregulowania prawne oraz wykładnię sądów i trybunałów na poziomie krajowym i europejskim posiłkując się przy tym poglądami doktryny. Celem opracowania jest zaproponowanie uporządkowania narracji w przedmiocie rozumienia wskazanych terminów – na podstawie dotychczasowej judykatury. Terminy „niezawisłość”, „niezależność” i „bezstronność” są nie tylko doniosłe teoretycznie i praktycznie, ale obecnie żywo dyskutowane i nic nie wskazuje na to, aby w najbliższym czasie uległo to zmianie. Rozważenie znaczenia terminów i zaproponowanie ich rozgraniczenia niesie za sobą konsekwencje dla funkcjonowania całego systemu prawa.

EN

The article deals with an issue of understanding of the concepts indicated in the title which are subject of interpretation of courts and tribunals at a national and European level. The aim of the analysis is to find out how the above phrases are understood and to propose a way to organize them. The proper meaning of the terms: “independence”, and “impartiality” is not only theoretically and practically significant, but is also currently under discussion. The consideration of these terms is therefore of fundamental importance for the functioning of the entire legal system.

Keywords

PL

niezawisłość; niezależność; bezstronność; sądy; sędziowie

EN

independence; impartiality; courts; judges

• Publisher: Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
• Journal: Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
• Year: 2019
• Volume: 2
• Issue: 2(4)
• Pages: 319-344

Contributors

author

Olszak Krzysztof

• Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

References

• Czeszejko-Sochacki Zdzisław, Prawo do sądu w świetle Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 1997, z. 11-12, s. 86-105.
• Dąbrowski Stanisław, Niezależność sędziowska a podział władz, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2014, nr 1, s. 15-19.
• Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87-243, red. Marek Safjan, Leszek Bosek, Legalis 2016.
• Lewandowski Sławomir, Malinowski Andrzej, Petzel Jacek, Logika dla prawników. Słownik encyklopedyczny, Warszawa 2012.
• Masternak-Kubiak Małgorzata, [w:] Konstytucja RP. Komentarz, red. Monika Haczkowska, LEX 2014, komentarz do art. 178.
• Niedźwiecki Władysław, [w:] Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiecki, Słownik Języka Polskiego, tom VIII, Z-Ż, Warszawa 1953.
• Opałek Kazimierz, Wróblewski Jerzy, Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969.
• Półtorak Nina, Wróbel Andrzej, [w:] Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz, red. Andrzej Wróbel, Legalis 2013, komentarz do art. 47.
• Przewodnik do ćwiczeń z logiki dla prawników, red. Andrzej Malinowski, Warszawa 2016.
• Sarnecki Paweł, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, tom II, red. Leszek Garlicki, Marek Zubik, LEX 2016, komentarz do art. 45.
• Sobczak Jacek, Przepisy płacowe sędziów sądów powszechnych a wzorce konstytucyjne, „Państwo i Prawo” 2008, z. 11, s. 84-97.
• Sobczak Jacek, Niezawisłość sędziowska i niezależność sądów. Problem ważny i ciągle aktualny, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2015, nr 4, s. 79-115.
• Tuleja Piotr, Komentarz do art. 45 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. Piotr Tuleja, LEX 2019.
• Wiliński Paweł, Niezależność sądu – standard konstytucyjny i konwencyjny, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2010, nr 1-2, s. 13-41.
• Zajkowski Józef, Wstęp do badań nad pojęciem interesu w prawie i procesie cywilnym, Wilno 1935.
• Zieliński Maciej, Wykładnia prawa. Zasady – reguły – wskazówki, Warszawa 2017.