Poland–Ukraine: a thousand years of reciprocity. The Kyivan Princess Dobroniega-Maria, wife of Kazimierz the Restorer: a new hypothesis of her pedigree

• Authors: Yasynetska Olena

Title variants

PL

Polska-Ukraina: tysiąc lat wzajemnych stosunków. DObroniega Maria księżniczka kijowska, żona Kazimierza Odnowiciela: nowa hipoteza dotycząca jej pochodzenia.

• Languages of publication: EN PL

Abstracts

PL

W artykule przeanalizowano rodowód kijowskiej księżniczki Dobroniegi Marii (ok. 1015/17–1087), żony władcy Polski Kazimierza I Odnowiciela (1016–1058). Omówiono istniejące teorie genealogiczne odnoszone do Dobroniegi Marii i zaproponowano nową hipotezę jej pochodzenia, przeanalizowano także okoliczności dynastycznego małżeństwa Marii i Kazimierza I. Przedstawiona w artykule wersja genealogiczna ukazuje argumenty na korzyść związków rodowodu Dobroniegi Marii z rządzącymi dynastiami Bułgarii, Bizancjum, Niemiec, Anglii i Rusi. W artykule została uzasadniona hipoteza pochodzenia Dobroniegi z rodu św. Borysa, który był synem i spadkobiercą wielkiego księcia kijowskiego Włodzimierza I Wielkiego i jego bułgarskiej żony. Na podstawie średniowiecznych źródeł (Kronika wielkopolska, Genealogia Welfów, Historia Welforum Weingartensis), a także współczesnych badań [Jackman 1997], uzasadniono wersję narodzin Dobroniegi z małżeństwa Borysa syna Włodzimierza z germańską margrabiną, potomkinią rodu Ottona I Wielkiego (912–973), cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego, i angielskiej księżniczki Edyty (910–946). Ślub Dobroniegi i Kazimierza jako jeden z pierwszych polsko-ruskich sojuszy dynastycznych stał się ważnym czynnikiem w stosunkach międzynarodowych Polski i Rusi Kijowskiej w XI wiek u, wzmacniając sojusz polityczny i zapoczątkowując okres przyjaznej współpracy między państwami. Przykłady innych polsko-ruskich małżeństw dynastycznych z tego okresu świadczą o aktywnych związkach matrymonialnych i ścisłej współpracy między Polską a Rusią Kijowską w XI–XII wieku.

Keywords

EN

Poland; Kyivan Rus; Polish-Ruthenian dynastic marriages; Kazimierz I the Restorer; Dobroniega-Maria

PL

Polska; Ruś Kijowska; polsko-ruskie małżeństwa dynastyczne; Kazimierz I Odnowiciel; Dobroniega Maria

• Publisher: Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
• Journal: Studia Lednickie
• Year: 2018
• Volume: 17
• Pages: 11-25

Dates

published

2018

Contributors

author

Yasynetska Olena

• St. Sophia of Kyiv National Conservation Area

References

• Aelred of Rievaulx. 2005. Lament for David, King of the Scots, Aelred of Rievaulx. The historical works, Kalamazoo, p. 1–37.
• Annales Silesiaci. 2012. compilati. Monumenta Germaniae Historica, Nova series, Bd. XIX, Hannover 1866, perevod s lat., kommentarii A. Dosayev.
• Annalista Saxo. 2005. Monumenta Germaniae Historica, Nova series, Bd. VI, Hannover 1844, perevod I.V. D’yakonov.
• Annaly krakovskogo kapitula. 2010. Drevnyaya Rus’ v svete zarubezhnykh istochnikov: Khrestomatiya, red. T.N. Dzhakson, I.G. Konovalova, A.V. Podosinov, t. IV: Zapadnoyevropeyskiye istochniki, sost., per. i komment. A.V. Nazarenko, Moskva.
• Balzer O. 1895. Genealogia Piastów, Kraków.
• Baumgarten N. 1930. Dobroneha Vladymyrovna, koroleva pol’s’kaya, doch’ sv. Vladymyra, „Blahovest”, Paris, No 2–3, p. 102–109.
• Baumgarten N. 1932. Saint Vladimir et la conversion de la Russie, „Orientalia Christiana”, v. XXVII., Roma.
• Bertinskie annaly. 1989. Latinskie istochniki po istorii Drevney Rusi. Germaniya, vyp. I: Seredina IX — pervaya polovina XII w. (Latin sources on history of Old Rus, vol. 1: Middle of IX century — fi rst half of XII century), Moskva.
• Boguphali. 1872. Boguphali II episcopi Posnaniensis Chronicon Poloniae, cum continuation Basconis custodis Posnaniensis [in:] Monumenta Poloniae Historica, t. 2, red. W.A. Maciejowski, A. Bielowski, Lwów, p. 467–598.
• Boguslavs’kyy S. 1928. Ukrayino-rus’ki pam’yatky XI–XVIII vv. pro knyaziv Borysa ta Hliba: rozvidka i teksty, Kyiv.
• Darlington R., McGurk P., Bray J. 1854. The Chronicle of John of Worcester, The Annals from 450 to 1066, London.
• Denisenko D., Kuzyk B. 2005. Borys i Hleb. Zhyzn’, podvyhy, chudesa pervykh russkykh svyatykh, Dnepropetrovsk.
• Drevnyaya Rus. 2013. Drevnyaya Rus v svete zarubezhnykh istochnikov, red. Y. Mel’nikova, Moskva.
• Dróżdż K. 1999. O wykształceniu i rzekomym mnichostwie Kazimierza Odnowiciela, „Średniowiecze Polskie i Powszechne”, t. 1, s. 64–74.
• Gall Anonim. 1961. Khronika i deyaniya knyazey ili praviteley pol’skikh, predisloviye, perevod i primechaniya L.M. Popov, red. V.D. Korolyuk, Moskva.
• Genealogia Welforum. 1881. Monumenta Germaniae Historica, hrsg. v. G. Waitz, Nova series, Bd. XIII, Hannover.
• Golovko A. 1988. Drevnyaya Rus’ i Pol’sha v politicheskikh vzaimootnosheniyakh X — pervoy treti XIII v., Kiyev.
• Gustinskaya letopis’. 1843. Polnoye sobraniye russkikh letopisey, t. 2, Sankt-Pietierburg.
• Historia Welforum. 1868. Weingartensis, hrsg. v. L. Weiland, Monumenta Germaniae Historica, Nova series, Bd. XXI, Hannover.
• Hvan’yini O. 2007. Khronika Yevropeys’koyi Sarmatiyi, upor. ta per. o. Y. Mytsik, Kiev.
• Il’in N. 1957. Letopisnaya stat’ya 6523 goda i yeye istochnik (Opyt analiza), Moskva.
• Jackman D.C. 1997. Criticism and critique: sidelights on the Konradiner, Oxford.
• Jasiński K. 2004. Rodowód pierwszych Piastów, Poznań.
• Kętrzyński S. 2010. Kazimierz Odnowiciel (1034–1058), wstęp i opracowanie Magdalena Biniaś-Szkopek, (reprint z 1899 roku — poprawiony i uzupełniony), Kraków.
• Khristianstvo. 1995. Entsiklopedicheskiy slovar’, t. 3. Moskva.
• Korolyuk V. 1964. Zapadnyye slavyane i Kiyevskaya Rus, Moskva.
• Kotlyar M. 2013. Yaropolk Svyatoslavych [in:] Entsyklopediya istoriyi Ukrayiny, t. 10, Kiev, p. 757–758.
• Kronika Lechitów. 1822 i Polaków napisana przez Godzisława Baszko Kustosza Poznańskiego, w drugiey połowie wieku XIII z dawnego Rękopismu Biblioteki Willanowskiéy, Warszawa.
• Kuczyński S. 1965. Studia z dziejów Europy Wschodniej X–XVII w., Warszawa.
• Lampert Khersfel’dskiy. 2010. Drevnyaya Rus’ v svete zarubezhnykh istochnikov. Khrestomatiya, t. IV: Zapadnoyevropeyskiye istochniki, red. T.N. Dzhakson, I.G. Konovalova, A.V. Podosinov, per. i komment. A.V. Nazarenko, Moskva.
• Linnichenko I.A. 1884. Vzaimnyye otnosheniya Rusi i Pol’shi do pol. XIV stoletiya, vol. I, Kiev.
• Litopys rus’kyy. 1989. pereklad i komentar. L. Makhnovets’, Kiev.
• Łętowski L. 1953. Katalog biskupów, prałatów i kanoników krakowskich, t. IV: Prałaci i kanonicy krakowscy, Kraków.
• Nazarenko A.B. 1993. Nemetskiye latinoyazychnyye istochniki IX–XI vekov, Moskva.
• Nazarenko A.B. 2001. Drevnyaya Rus’ na mezhdunarodnykh putyakh. Mezhdistsiplinarnyye ocherki kul’turnykh, torgovykh, politicheskikh svyazey IX–XII vv., Moskva.
• Nikitenko N.N. 2009. Sem’ya osnovatelya Sofi i Kiyevskoy na knyazheskom portrete v yeyo tsentral’nom nefe, Materíali IV mízhnarodnoí̈ naukovo-praktichnoí̈ konferentsíí̈ „Pamyatki Natsíonal’nogo zapovídnika” Sofíya Kií̈vs’ka: kul’turniy díalog pokolí’, Kiev, p. 63–79.
• Pashuto V. 1968. Vneshnyaya politika Drevney Rusi, Moskva.
• Pietras Z.S. 1979. Kazimierz Odnowiciel. Szkic, wydanie II, poprawione, Katowice.
• Plakhonin A. 2003. Dobronyeha Volodymyrivna [in:] Entsyklopediya istoriyi Ukrayiny, t. 2, Kyiv, p. 422.
• Poczet królów polskich. 1893. Zbiór portretów historycznych, rysunki Jana Matejki, tekstem zaopatrzył Stanisław Smolka, August Sokołowski, Wiedeń.
• Rochnik Krakovskogo kapitula. 1990. Pol’skiye latinoyazychnyye istochniki, red. N. Shchaveleva, Moskva.
• Saga. 1978. ob Eymunde, red. Y. Rydzevskaya, Drevnyaya Rus’ i Skandinaviya, Moskva.
• Sambor B. 2009. Svyati zemli ukrayins’koyi, Kyiv.
• Shchaveleva N. 2004. Drevnyaya Rus’ v Pol’skoy istorii Yana Dlugosha, Moskva.
• Stryykovs’kyy M. 2011. Litopys pol’s’kyy, lytovs’kyy, zhmuds’kyy ta vsiyeyi Rusi, red. O. Kupchyns’kyy, L’viv.
• Szczur S., Ożóg K. (ed. by). 1999. Piastowie. Leksykon Biograficzny, Kraków.
• Tatishchev V. 1963. Istoriya Rossiyskaya, t. 2, Moskva.
• Velikaya khronika. 1987. o Pol’she, Rusi i ikh sosedyakh, Moskva.
• Voytovich L. 2006. Knyazha doba na Rusí: portrety elíty, Bíla Tserkva.
• Wolf A. 1980. Wer war Kuno „von Öhningen“. Überlegungen zum Herzogtum Konrads von Schwaben (†997), „Deutsches Archiv für Erforschung des Mittelalters”, No 36, p. 25–83.
• Yasynetska O. 2013. Yevropeyskoye proshloye Kiyevskoy derzhavy tysyacheletney davnosti. Ot docherey Yaroslava Mudrogo do korolevy Velikobritanii Yelizavety II, „Dessanzh Mag”, No 46, p. 58–60.
• Yasynetska O. 2016. Do pytannya pro Osoblyvosti rodovodu davn’orus’koyi knyazivni Mariyi-Dobronehy, Druzhyna pravytelya Pol’shchi (bl. 1040–1058 rr.), „Krayeznavstvo”, No 1–2, p. 175–193.

Identifiers

ISSN

0860-7893