Historyczno-biblijne podłoże prośby „i nie wódź nas na pokuszenie”w modlitwie “Ojcze nasz”

• Authors: Pierzchała Kazimierz

Title variants

EN

The Historical and Biblical Background of the Request “and lead us not into temptation”in “Our Father”

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Znaczenie „trudnej prośby” w modlitwie Ojcze nasz autor ukazuje w kontekście historycznym, analizując dwie wersje tej modlitwy i uwydatniając ich specyficzne cechy, by następnie przejść do analizy jej oryginalnego tekstu greckiego oraz jego tłumaczenia łacińskiego. Okazuje się, że obydwie te wersje w pierwszym znaczeniu nie wskazują na kuszenie, tylko na próbę, doświadczanie podobne do tego, jakiego doznawał Izrael w wędrówce przez pustynię do Ziemi Obiecanej. Ten starotestamentowy kontekst historyczny znajduje swoje uzupełnienie w scenie Kuszenia Jezusa na pustyni, symbolicznie przeżywającego te same pokusy i je odrzucającego. W „trudnej” więc prośbie Ojcze nasz „słychać” wprawdzie znaczenie również „pokusy”, powinna ona być jednak rozumiana jako skłonność „zaciągnięta” przez grzech pierworodny, a nie sytuacja, w jaką miałby wprowadzać Bóg. Dlatego znaczenie przyczynowe tej czynności współczesne tłumaczenia Biblii oddają znaczeniem wolitywnym. Do właściwego więc rozumienia tej „trudnej” prośby potrzebna jest nie tylko dokładna znajomość całego Pisma Świętego, lecz także przeżywanie jego treści w życiu.

EN

The author presents the meaning of the “difficult request” in Our Father in a historical context analyzing two versions of the prayer and highlighting their specific features and then proceeding to the analysis of its original Greek text and its Latin translation. It proves that both versions in the first sense do not mean “temptation”, but “trial, affliction” similar to what Israel experienced on its way through the desert to the Promised Land. This Old Testament historical context finds its complement in the scene of the Temptation of Jesus in the desert, where He symbolically experiences the same temptations and rejects them. Therefore, in the “difficult request” in Our Father the meaning of “temptation” is also “heard” but it should be understood as an inclination “drawn” by original sin more than as a situation that would be introduced by God. For this reason modern translations of the Bible render the causal meaning of this action with a volitional meaning. In order to understand this “difficult request” properly it is necessary not only to have a thorough knowledge of the whole of Sacred Scripture but to live its content in life as well.

Keywords

PL

doświadczenie; Izrael; Jezus Chrystus; kuszenie; modlitwa; Ojcze nasz; próba; wiara

EN

prayer; Our Father; temptation; trial; affliction; Israel; Jesus Christ; faith

• Publisher: Verbinum / Wydawnictwo Księży Werbistów
• Journal: Nurt SVD
• Year: 2022
• Issue: 1
• Pages: 109-127

Dates

published

2022-06-30

Contributors

author

Pierzchała Kazimierz

References

• Abramowiczówna Z. (red.), 1960, Słownik grecko-polski, t. 2, PWN, Warszawa, s. 48.
• Achtemeier P.J. (red.), 1999, Encyklopedia biblijna, Vocatio, Warszawa.
• Bartnik Cz.S., 1987, Historia ludzka i Chrystus, Księgarnia św. Jacka, Katowice.
• Biblia Jerozolimska, 2006, Pallottinum, Poznań.
• Biblia Poznańska, 1999, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań.
• Biblia Tysiąclecia, 1991, Pallottinum, Poznań.
• Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
• Bovati P., 2018, „Non metterci alla prova”. A proposito di una difficile richiesta del Padre Nostro, La Civiltà Cattolica, nr 3, s. 214.
• Briks P., 1999, Podręczny słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, Vocatio, Warszawa, s. 200-210.
• Chrostowski W., 2013, Przedmowa redaktora naukowego „Prymasowskiej Serii Biblijnej”, w: Septuaginta czyli Biblia Starego Testamentu wraz z księgami deuterokanonicznymi i apokryfami, tłum. Popowski R., Vocatio, Warszawa, s. XII.
• Chrostowski W., 2015, Między Synagogą a Kościołem. Dzieje św. Pawła, Wydawnictwo M, Kraków.
• Denzinger H., Schönmetzer A., 1965, Enchiridion Symbolorum. Definitionum et declarationum de rebus fidei et morum, Herder, Fryburg Bryzgowijski.
• Doroszewski W. (red.), 1967, Słownik języka polskiego, t. IX, PWN, Warszawa.
• Forstner D., 2001, Świat symboliki chrześcijańskiej, Pax, Warszawa.
• Jeremias J., 1969, Abba, w: Kudasiewicz J. (red.), Biblia dzisiaj, Znak, Kraków, s. 324-325.
• Jougan A., 1958, Słownik kościelny łacińsko-polski, Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań, s. 676-677.
• Katechizm Kościoła katolickiego, 1994, Pallottinum, Poznań.
• Kochanowski J., 1982, Dzieła wszystkie. Psałterz Dawidów, Woronczak J. (red.), PAN, Warszawa.
• Kogler F. (red.), 2011, Nowy leksykon biblijny, tłum. Siemieniec Ł., Kielce.
• Komentarz żydowski do Nowego Testamentu, 2004, tłum. i opr. Stern D.H., Vocatio, Warszawa.
• Kowalczyk A., 2004, Wpływ typologii oraz tekstów Starego Testamentu na redakcję Ewangelii Mateusza, Bernardinum, Pelplin.
• Kudasiewicz J., 1986, Ewangelie synoptyczne dzisiaj, Więź, Warszawa.
• Léon-Dufour X. (red.), 1973, Słownik teologii biblijnej, tłum. Romaniuk K., Poznań-Warszawa, s. 793-794.
• Michalski M. (red.), 1975, Antologia literatury patrystycznej, t. 1, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawa, s. 14-15.
• Mszał z czytaniami, 1993, Wydawnictwo św. Jacka, Katowice.
• Nowy Testament w przekładzie Ks. Dr Jakuba Wujka T.J. z roku 1593, 1966, Polskie Towarzystwo Teologiczne, wyd. 1 fototypiczne, Kraków, s. 24.
• Pierzchała K., 2019, Chrystologia starotestamentowa w ujęciu Corpus Paulinum i Listu do Hebrajczyków, TN KUL, Lublin.
• Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy, 2001, przekład ekumeniczny, Towarzystwo Biblijne w Polsce, Warszawa.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie polskim W. O. Jakuba Wujka S.J., 1962, Kraków.
• Popowski R., 1997, Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu, Vocatio, Warszawa.
• Rahner K. i Vorgrimler H., 1987, Mały słownik teologiczny, tłum. Mieszkowski T. i Pachciarek P., Pax, Warszawa, nr 341.
• Rosik M., 2016, Kościół a Synagoga (30-313 po Chr.). Na rozdrożu, Chronicon, Wrocław.
• Septuaginta czyli Biblia Starego Testamentu wraz z księgami deuterokanonicznymi i apokryfami, tłum. Popowski R., Vocatio, Warszawa 2013.
• Sobór Watykański II, Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym (18 XI 1965) [on-line], http://ptm.rel.pl/czytelnia/dokumenty/dokumenty-soborowe/sobor-watykanski-ii/142-konstytucjadogmatyczna-o-objawieniu-bozym-dei-verbum.html [dostęp: 10.04.2022].
• Sobór Watykański II, Konstytucja o liturgii świętej (4 XII 1963) [on-line], https://www.liturgia.krakow.pl/wp-content/uploads/2020/11/Konstytucja-o-Liturgii-%C5%9Awi%C4%99tej-Sacrosanctum-Concilium.pdf [dostęp: 10.04.2022].
• Św. Augustyn, 1991, Listy, tłum. Eborowicz W., Mała Poligrafia WSD w Pelplinie, Pelplin.
• Św. Tomasz z Akwinu, Summa theologiae, II-II, 83, 9 [on-line], https://www.katedra.uksw.edu.pl/suma/suma_1.pdf [dostęp: 10.04.2022].
• Tertulian, 2001, De oratione, Ed. by Roger Pearse [on-line], https://www.thelatinlibrary.com/tertullian/tertullian.oratione.shtml [dostęp: 11.04.2022].
• Traktat Berachoth, w: Talmud Babylonian Jerusalem, The William Davidson Edition [on-line], https://www.sefaria.org/texts/Talmud [dostęp: 10.04.2022].
• Traktat Sanhedryn, w: Talmud Babylonian Jerusalem, The William Davidson Edition [on-line], https://www.sefaria.org/texts/Talmud [dostęp: 10.04.2022].
• Zerwick M., 1966, Analysis philologica Novi Testamenti graeci, Pontificii Instituti Biblici, Roma.

Identifiers

ISSN

1233-9717