Kompetencje uczniów – teoria i praktyka

• Authors: Zielińska Wiesława

Title variants

EN

Students’ competences – theory and practice

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem artykułu jest sformułowanie refleksji dydaktycznych wynikających z obserwacji wdra-żania postulatu kompetencji jako najistotniejszego elementu kształcenia w szkole, w tym przede wszystkim w szkole ponadpodstawowej w zakresie języka polskiego. Z punktu widzenia nauczyciela za hasłem kompetencje, wzmocnionym określeniem kluczowe, kryje się edukacyjna rzeczywistość, która, jak się okazuje, zdaje się nie uwzględniać, że kształtowanie kompetencji jest procesem długo-trwałym, trudnym do zbadania, ale przede wszystkim takim, który powinien odpowiadać potrzebom młodego człowieka i odnosić się do świata jego doświadczeń i możliwości. Kształcenie poloni-styczne w zakresie kompetencji jest poważnym wyzwaniem, ponieważ wymaga wdrożenia i opano-wania kodu kulturowego. Zdefiniowanie na nowo, co taki kod ma zawierać oraz jakimi metodami powinien być przekazywany, jest kwestią podstawową, by kształcić świadomych i odpowiedzialnych za siebie i środowisko młodych ludzi. Teoria powinna służyć praktyce, a edukacja stwarzać szanse na rozwój w zakresie kształcenia polonistycznego, które włączy się realnie w realizację kompetencji kluczowych.

EN

The purpose of the following article is to formulate didactic reflections that stem from the observation of introducing the postulate of competence as the most fundamental element of teaching at school, among other schools – first of all at a High School, in the field of the Polish language. From the point of view of a teacher, beyond the headword competencies strengthened with the key epithet, educational reality is concealed, which, as it turns out, seems to not take into consideration, that forming competencies is a long-term process, that is also difficult to be examined – but first of all – it is a process, that needs to correspond with the needs of a youngster and a one that should relate to the world of their experience and possibilities. Polonistic teaching in the field of competence is a serious challenge, as it demands putting into practice and mastering the cultural code. Defining anew, what such a cultural code should include and with what kinds of methods it should be transferred, is a primary, fundamental issue aimed at educating and training youngsters who are to become conscious and responsible for both community, environment and themselves. Theory should serve practice, and education should provide students with chances for development in the field of polonistic teaching, that shall realistically join into carrying out the key competencies.

Keywords

PL

kompetencje kluczowe,; dydaktyka,; podstawa programowa,; cele kształcenia,; arkusz maturalny z języka polskiego

EN

key competencies,; didactic,; educational program basis, educational aims,; Polish; language A-levels sheet

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Dydaktyka Polonistyczna
• Year: 2024
• Issue: Dydaktyka Polonistyczna
• Pages: 7-14

Dates

published

2024-12-20

Contributors

author

Zielińska Wiesława

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Jędrychowska M., Najpierw człowiek. Szkolna edukacja kulturowo-literacka a problem kształcenia dydaktycznego polonistów. Refleksja teleologiczna, Kraków 1998.
• Kłakówna Z.A., Kulturowa koncepcja kształcenia w ramach języka polskiego jako przedmiotu edukacji szkolnej, „Podstawy Edukacji. Konteksty dydaktyczne” 2011, t. 4, s. 245–264.
• Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Praktyka edukacyjna, red. J. Uszyńska-Jarmoc i K. Nadachewicz, Warszawa 2015.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia. Załącznik nr 1. Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum, Dz.U. z 2017 r., poz. 59, 949 i 2203.
• Rutyny krytycznego myślenia w edukacji, cz. 2. Wszechstronny rozwój kompetencji 4 K (krytyczne myślenie, kooperacja, komunikacja, kreatywność) w każdej szkole, red. K. i M. Winiarek, Gdańsk 2024.

Identifiers

DOI

10.15584/dyd.pol.19.2024.1