„Sen o różnoistotności Fortuny i Cnoty” Jana Dantyszka w świetle listu „Somnium de fortuna” Eneasza Sylwiusza Piccolominiego

• Authors: Drzewiecka Ewelina

Title variants

EN

Dantiscus’ “De Virtutis et Fortunae differentia somnium” (“A Dream about the Distinction between Virtue and Fortuna”) in the Light of Enea Silvio Piccolomini’s Letter “Somnium de fortuna” (“A Dream about Fortune”)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł omawia i porównuje wczesny poemat Jana Dantyszka "Sen o różnoistotności Fortuny i Cnoty" (1510) oraz list Eneasza Sylwiusza Piccolominiego do Prokopiusza z Rabenstein "Somnium de fortuna" (1444), który mógł być jego pierwowzorem. Chociaż dzieło polskiego poety nosi znamiona oryginalności, świadczącej o emulacyjnym podejściu do oryginału, wykazuje także duże ogólne podobieństwo do dzieła włoskiego autora. Dotyczy ono nie tylko warstwy fabularnej − tematem obu utworów jest podróż we śnie do królestwa bogini Fortuny – ale przejawia się także na gruncie refleksji filozoficznej. Owe similia każą rozważyć "Somnium de fortuna" jako możliwe źródło inwencyjne dla poematu Dantyszka. Świadczą one również o niesłabnącym zainteresowaniu pismami Piccolominiego w Polsce w XVI wieku.

EN

The article analyses and compares an early poem by Dantiscius “De Virtutis et Fortunae differentia somnium” (“A Dream about the Distinction between Virtue and Fortuna,” 1510) with Enea Silvio Piccolomini’s letter to Procopius of Rabenstein entitled “Somnium de fortuna” (“A Dream about Fortune,” 1444) which could be its prototype. Though the Polish poet’s work has some marks of originality consisting in emulative approach to the original, it also shows a great general similarity to the Italian author’s letter. The similarity refers not only to the fictional layer (the subject of both pieces being a dream journey to the kingdom of goddess Fortuna), but also on the grounds of a philosophical reflection. Such resemblances lead to consider “Somnium de fortuna” as a possible source of Dantiscus’ invention and also provide for a growing interest of Piccolomini’s writings in 16th century Poland.

Keywords

EN

Dantiscus; Dantiscus' "De Virtutis et Fortunae differentia somnium"; Enea Silvio Piccolomini; Piccolomini's "Somnium de fortuna"

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2018
• Volume: 109
• Issue: 4
• Pages: 7-21

Dates

published

2018-12-31

Contributors

author

Drzewiecka Ewelina

Identifiers

DOI

10.18318/pl.2018.4.1