ROLA POLICJI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO W KSZTAŁTOWANIU BEZPIECZEŃSTWA WEWNĘTRZNEGO W OKRESIE II RP

• Authors: Jacek Dworzecki

Title variants

EN

THE ROLE OF POLICE OF SILESIAN PROVINCE IN SHAPING OF PUBLIC SAFETY DURING THE SECOND POLISH REPUBLIC

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia organizację i funkcjonowanie Policji Województwa Śląskiego , formacji o stricte policyjnej proweniencji, która w latach 1922-1939 na terenie autonomii śląskiej dbała o bezpieczeństwo i porządek publiczny. w materiale omówiono (w zarysie) takie zagadnienia jak: geneza powstania PWŚl., liczebność formacji oraz efektywność działań podejmowanych na rzecz zapobiegania i zwalczania przestępczości.

EN

The article presents the organization and functioning of the Police of Silesian Province (PWŚl.), the formation of a strictly police provenance, which in the years 1922-1939 in the autonomy of Silesia was responsible for the security and public order. The paper outlines main issues such as the origin of creation of PWŚL, the number of formations as well as the effectiveness of procedures adopted to prevent and combat crime.

Keywords

PL

Policja Województwa Śląskiego; II Rzeczpospolita; bezpieczeństwo publiczne; autonomia

EN

Police of Silesian Province; the Second Polish Republic; public safety

• Publisher: Wyższa Szkoła Finansów i Prawa w Bielsku-Białej
• Journal: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Finansów i Prawa w Bielsku-Białej
• Year: 2015
• Issue: 3
• Pages: 133-192

Dates

published

2015-10-25

Contributors

author

Jacek Dworzecki

• Wyższa Szkoła Finansów i Prawa w Bielsku-Białej

References

• [1.]Rozporządzenie Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej w sprawie utworzenia Policji Górnego Śląska, „Gazeta Urzędowa Górnego Śląska” 1920, nr 6.
• [2.]Rozporządzenie MKRiP z 17.06.1921 r., „Gazeta Urzędowa Górnego Śląska” 1921, nr 21.
• [3.]Rozkaz Komendanta Głównego Policji Państwowej nr 340 z 10.11.1926 r.
• [4.]Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 4 stycznia 1922 r. o organizacji urzędów śledczych.
• [5.]Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 8 kwietnia 1927 r. o wydziałach i urzędach śledczych.
• [6]Abramski, A., Konieczny, J., Justycjarjusze, hutmani, policjanci, Katowice 1986.
• [7.]Bahlcke J., Śląsk i Ślązacy, Warszawa 2001.
• [8.]Bobek W., Wkroczenie Wojska Polskiego na Górny Śląsk, [w:] Dzieje Pracy Górnego Śląska 1922-1927, Lwów – Katowice 1927.
• [9.]Brzoza Cz., Sowa A., Polska w czasach niepodległości i drugiej wojny światowej (1918-1945). Od Drugiej do Trzeciej Rzeczypospolitej (1945-2001), Warszawa 2003.
• [10.]Ciągwa J., Interpelacje niemieckie w i Sejmie Śląskim (1922-1939), Katowice 2005.
• [11.]Czapliński M., Kaszuba E., Wąs G., Żerelik R., Historia Śląska, Wrocław 2002.
• [12.]Ćwięk H., Przeciw Abwehrze, Warszawa 2001.
• [13.]Dąbrowski W., Górny Śląsk w walce o zjednoczenie z Polską. (Źródła i dokumenty z lat 1918-1922), Katowice 1923.
• [14.]Długajczyk E., Sanacja Śląska 1926-1939. Zarys dziejów politycznych, Katowice 1983.
• [15.]Długajczyk E., Podział Górnego Śląska w 1922 r., Katowice 2002.
• [16.]Encyklopedia Powstań Śląskich, Opole 1982.
• [17.]Gałędek M., Rola samorządu w strukturach państwa polskiego w świetle prac publikowanych na łamach Gazety Administracji i Policji Państwowej w latach 1922-1926, Toruń 2005.
• [18.]Grabowiecki E., Dziesięciolecie Służby Bezpieczeństwa w Polsce Odrodzonej, Warszawa 1925.
• [19.]Grześkowiak G., Policja Województwa Śląskiego 1922-1939, „Do Broni” Warszawa 2007, nr 3-4/2007.
• [20.]Henszel W., Organizacja i taktyka Policji Państwowej a bezpieczeństwo publiczne, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1923, nr 23.
• [21.]Jakubiec J. Służba patrolowa czyli obchody, „Na posterunku” 1922, nr 28, s. 3-4 , nr 29.
• [22.]Jędruszczak T., Plebiscyt i trzecie powstanie śląskie, Warszawa 1984.
• [23.]Juryś R., Kulisy wielkiej prowokacji, Warszawa 1968.
• [24.]Kocur T., Powstańcy w Policji Plebiscytowej, [w:] Pamiętniki powstańców śląskich, t. I, Katowice 1957.
• [25.]Kokot J., Zakres działania województwa śląskiego jako jednostki samorządu terytorialnego, Katowice 1939.
• [26.]Kondratowicz I., Prowokacja ze stanowiska prawnego i społecznego, Warszawa 1930.
• [27.]Konstankiewicz A., Broń strzelecka i sprzęt artyleryjski formacji polskich i Wojska Polskiego w latach 1914-1939, Lublin 2003.
• [28.]Kopczyk H., Pepłoński A., Zwalczanie ruchu komunistycznego przez policję polityczną II Rzeczypospolitej (1918–1926), „Zeszyty Naukowe ASW” 1982, nr 31.
• [29.]Koral I., Policjant w świetle ustawy z dnia 24 lipca 1919 r., „Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1924, nr 12.
• [30.]Laskowski J., Zarys historii trzech powstań śląskich 1919-1920-1921,Warszawa 1973.
• [31.]Leczyk M., Druga Rzeczypospolita 1918-1939, Warszawa 2006.
• [32.]Mączyński M., Policja Państwowa II Rzeczypospolitej. Organizacyjno-prawne podstawy funkcjonowania, Kraków 1997.
• [33.]Mikitin J., Tradycje Policji, Katowice 2004.
• [34.]Misiuk A. Miejsce Policji Państwowej w strukturze aparatu państwowego II Rzeczypospolitej w okresie 1919-1926, „Dzieje Najnowsze”, 1991, nr 2.
• [35.]Misiuk A., Pepłoński A., Organizacja Instytucji Policyjnych w II Rzeczypospolitej 1918-1926, Szczytno 1994.
• [36.]Misiuk A., Policja Państwowa 1919-1939, Warszawa 1996.
• [37.]Misiuk A., Instytucje policyjne w Polsce. Zarys dziejów od X wieku do współczesności, Szczytno 2006.
• [38.]Musialik W., Michał Tadeusz Grażyński 1890-1965, Opole 1989.
• [39.]Musioł, J., Sądy polowe w III Powstaniu Śląskim, Katowice 1978.
• [40.]Nagler L., Policja Państwowa. Dziesięciolecie Polski Odrodzonej. Księga pamiątkowa 1918-1928, Kraków 1929.
• [41.]Neubach H., Die Abstimmung in Oberschlesien, Bonn 1985.
• [42.]Od Zaolzia po Jaworzynę. Rewindykacje graniczne jesienią 1938 r., (red.) R. Kowalski, Nowy Targ 2004.
• [43.]Okęcki S., Walka z pornografią w Polsce, „Przegląd Policyjny”, 1936, nr 3.
• [44.]Piątkiewicz J., Lax G., Jakubiec J., Służba śledcza. Podręcznik dla szkolenia funkcjonariuszów Policji Państwowej, Warszawa 1928.
• [44.Pepłoński A., Policja Państwowa w systemie organów bezpieczeństwa Drugiej Rzeczypospolitej, Szczytno 1991.
• [45.]Ryżewski W., Przyczynki do działalności niemieckich i polskich organizacji oraz wojsk alianckich na Górnym Śląsku przed II powstaniem śląskim, „Zaranie Śląskie”, 1966, nr 1.
• [46.]Ryżewski W., Zaangażowanie Rzeczypospolitej w ruch powstańczy na Górnym Śląsku. Uwarunkowania i rezultaty. Powstania śląskie i plebiscyt w procesie zrastania się Górnego Śląska z Macierzą, Bytom 1993.
• [47.]Stadler K., Formy wystąpienia policjanta oraz zasady stosowania niektórych środków przymusowych, Warszawa 1931.
• [48.]Sprengel B., Policja Państwowa a przestępczość w powiecie włocławskim w latach 1919-1939, Włocławek 2006.
• [49.]Stepek W., Hoffman-Krystyańczyk Z., Służba śledcza. Podręcznik dla organów bezpieczeństwa, Poznań 1923.
• [50.]Wanatowicz M., Historia społeczno-polityczna Górnego Śląska i Śląska Cieszyńskiego w latach 1918-1945, Katowice 1994.
• [51.]Województwo śląskie (1922-1939). Zarys monograficzny, (red.) Serafin F., Katowice 1996.
• [52.]Wrzosek M., Powstania śląskie 1919-1921, Warszawa 1971.
• [53.]Wyglenda J., Plebiscyt i powstania śląskie, Opole 1966.
• [54.]Archiwum Akt Nowych, Zespół: Komenda Główna Policji Państwowej.
• [55.]Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Zespół Okręgowa Komenda Policji Państwowej.
• [56.]Archiwum Państwowe w Katowicach, Zespół: Policja Województwa Śląskiego.
• [57.]Archiwum Państwowe w Kielcach, Zespół: Urząd Wojewódzki w Kielcach.
• [58.]Archiwum Państwowe w Lublinie, Zespół: Komenda Powiatowa Policji Państwowej Lubartów.
• [59.]Centralne Archiwum Wojskowe, Zespół: Naczelna Komenda Wojsk Powstańczych Górnego Śląska.
• [60.]Dziennik Rozporządzeń Naczelnej Władzy na Górnym Śląsku z dn.12.05.1921 r., nr 2, poz. 5.
• [61.]Dziennik Praw Państwa Polskiego, 1920, nr 73, poz. 497
• [62.]Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej, 1921, nr 69, poz. 449.
• [63.]Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej, 1928, nr 27, poz. 243.
• [64.]„Gazeta Administracji i Policji Państwowej” 1925, nr 17.
• [65.]„Na posterunku” 1930, nr 16.
• [66.]„Kalendarzyk Policji Województwa Śląskiego”, [b.m.w.], 1937.
• [67]„Katolik” 1922, nr 122.
• [68.]Pismo okólne MSW z dnia 27 lipca 1928 r. do wojewodów w sprawie poruczenia policji czynności jej niewłaściwych, Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, 1928, nr 4, poz. 46.
• [69.]„Robotnik”, 1932, nr 367.
• [70.]„Wiadomości Statystyczne” 1935, z. 22, 24, 32.