Gustaw Gizewiusz (1810-1848). Pastor from East Prussian Osterode (Ostróda), defender of polishness, researcher of folklore and prehistory in the times of romanticism

• Authors: Szczepański Seweryn
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Gustaw Gizewiusz urodzony w 1810 roku w Piszu, zmarł w 1848 roku w Ostródzie w wieku 38 lat. Ten młody, ale zdolny pastor ostródzkiego Kościoła Polskiego należał do jednych z najbardziej znanych orędowników praw Polaków i Mazurów do utrzymywania własnej mowy. Zajmował się działalnością polityczną, z której znany był jako autor kilku rozpraw i listów otwartych. Najbardziej popularna w kręgach pruskich postępowców była książeczkajego autorstwa: Die polnische Sprachfrage in Preußen („Polska kwestia językowa w Prusiech”). Gizewiusz dziś bardziej znany jest jako zbieracz pieśni. Jego najważniejsze dzieło to spisane po polsku Pieśni ludu znad Górnej Drwęcy w parafiach ostródzkiej i kraplewskiej zbierane od 1836 do 1840 roku. Zamieścił on w nim 441 różnych pieśni, które podyktowali mu mieszkający wokół Ostródy Mazurzy. Dzieło to nie zostało za jego życia opublikowane. W 1846 roku w Lipsku natomiast opublikował zbiór pod polskim tytułem: Śpiewnik szkolny i domowy dla wesołej i niewinnej młodzieży naszej. Gizewiusz zajmował się także kolekcjonowaniem zabytków archeologicznych. Część przekazał do Warszawy, które później stały się częścią zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego. W niniejszym artykule omówiono kilka z nich, w tym dokładnie zidentyfikowano dwie szpile z okresu Halsztadzkiego (Halstadtzeit), naczynko z okresu wpływów rzymskich (Römische Kaiserzeit) i skarb bransolet z epoki brązu znalezione (Bronzezeit) pod Ostródą.

Keywords

PL

Polish speech in Masuria,; songs of the Masurians, folklore,; prahistory

• Publisher: Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
• Journal: Komunikaty Mazursko-Warmińskie
• Year: 2018
• Issue: 4(302)
• Pages: 627-641

Contributors

author

Szczepański Seweryn