Prawo pierwokupu przysługujące podmiotom publicznym – rozważania na gruncie Kodeksu cywilnego

• Authors: Lewandowska Ewa

Title variants

EN

Public Pre-Emptive Right – Considerations under Polish Civil Code

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ocena, czy uzasadnione jest szczególne traktowanie podmiotu publicznego na gruncie kodeksowej regulacji prawa pierwokupu. W pracy omówiono charakter prawny przedmiotowej instytucji, w tym potwierdzono jej cywilistyczną konstrukcję, gdy uprawnionym jest Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego lub państwowa jednostka organizacyjna. Podjęte rozważania koncentrują się nad słusznością regulacji art. 599 § 2 k.c., art. 600 § 2 k.c. zd. 2 oraz art. 601 k.c. zd. 2.

EN

This article determines whether there is justification for special treatment of a public entity on the basis of the pre-emptive regulation in Polish Civil Code. The author discusses the legal nature of this institution, and confirms its civil construction when the state treasury, local government unit, or a state organizational unit is authorized. The author focuses on the provisions of art. 599 § 2, art. 600 § 2, and art. 601 of the Polish Civil Code.

Keywords

PL

ustawowe prawo pierwokupu; uprawnienie prawo kształtujące; Skarb Państwa; jednostka samorządu terytorialnego; państwowa jednostka organizacyjna

EN

statutory pre-emptive right; shaping right; state treasury; local government unit; state organizational unit

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Studia Prawno-Ekonomiczne
• Year: 2016
• Volume: C
• Pages: 79-90

Dates

published

2016

Contributors

author

Lewandowska Ewa

• Katedra Prawa Cywilnego, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

References

• Bieniek Gerard, Rudnicki Stanisław, 2013. Nieruchomości. Problematyka prawna, LexisNexis, Warszawa.
• Bołdok Wiktor, 2004. Kilka uwag dotyczących obrotu nieruchomościami położonymi w rejonie parku narodowego, Nowy Przegląd Notarialny 3, s. 80 i n.
• Czarnecki Ryszard, Prawo pierwokupu z uwzględnieniem przepisów szczególnych. Charakterystyka ogólna różnych postaci prawa pierwokupu, Nowe Prawo 1970/6, s. 819–837.
• Gonet Wojciech, Reprezentacja stron umów w obrocie nieruchomościami, LexisNexis, Warszawa 2014.
• Górecki Jacek, Prawo pierwokupu. Komentarz do art. 596–602 k.c. i innych przepisów regulujących prawo pierwokupu, Zakamycze, Kraków 2002.
• Górecki Jacek, Umowne prawo pierwokupu, Zakamycze, Kraków 2000.
• Gutowski Maciej, Glosa do Wyroku Sądu Najwyższego z 15 listopada 2002 r., V CKN 1374/00, Palestra 2005/3–4, s. 275–279.
• Habdas Magdalena, Publiczna własność nieruchomości, LexisNexis, Warszawa 2012.
• Haładyj Krzysztof, Komentarz do art. 596 k.c., w: K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Tom II. Zobowiązania (art. 353 –92116 KC), C.H. Beck, Warszawa 2013, s. 1135.
• Jezioro Julian, w: E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2008, s. 1056.
• Katner Wojciech J., Stahl Małgorzata, Nykiel Włodzimierz, Umowa sprzedaży w obrocie gospodarczym, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1996.
• Katner Wojciech J., w: J. Rajski (red.), System prawa prywatnego – część szczegółowa, t. 7, C.H. Beck, Warszawa 2004.
• Klein Alfred, Ewolucja instytucji osobowości prawnej, w: E. Łętowska (red.), Tendencje rozwoju prawa cywilnego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź 1983.
• Kudła Jarosław, Nieruchomości rolne – wybrane zagadnienia, Nowy Przegląd Notarialny 2000/5–6, s. 47 i n.
• Kunicki Aleksander, Zakres skuteczności prawa pierwokupu, Nowe Prawo 1966/12, s. 1527–1538.
• Machnikowski Piotr, Komentarz do art. 353 k.c., w: E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2008.
• Malarewicz-Jakubów Agnieszka, Pierwszeństwo nabycia udziałów i akcji a prawo pierwokupu w świetle kodeksu cywilnego, w: T. Mróz (red.), Instytucje prawa handlowego w przyszłym kodeksie cywilnym, Wolters Kluwer SA, Warszawa 2012, s. 592.
• Mularski Krzysztof, Olejniczak Adam, Ochrona uprawnionego z tytułu prawa pierwokupu przed pozornymi oświadczeniami woli, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2013/1, s. 29–42.
• Mularski Krzysztof, W sprawie charakteru nieważności bezwarunkowej umowy sprzedaży naruszającej ustawowe prawo pierwokupu, Ius Novum 2013/3, s. 108–125.
• Olejniczak Adam, Protection against the frustration of the rights of the first refusal (article 600 § 1 of the Civil Code), Ius Novum 2014/2, s. 142 i n.
• Opalski Adam, Pojęcie organu osoby prawnej, Państwo i Prawo 2009/1, s. 18–31.
• Pazdan Maksymilian, Bezwarunkowa sprzedaż nieruchomości wbrew umownemu prawu pierwokupu, w: Obrót nieruchomościami w praktyce notarialnej, Zakamycze, Kraków 1997.
• Pyziak-Szafnicka Małgorzata, Prawo podmiotowe, w: M. Safjan (red.), System Prawa Prywatnego, t. 1., Prawo cywilne – część ogólna, C.H. Beck, Warszawa 2007.
• Radomska Ewa, Ustawowe prawo pierwokupu nieruchomości, Wydawnictwo UMK, Toruń 1979.
• Safjan Marek, w: K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny Tom II, Komentarz do artykułów 450–1088, C.H. Beck, Warszawa 2011.
• Safjan Marek, Pojęcie i systematyka prawa prywatnego, w: M. Safjan (red.), System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, C.H. Beck, Warszawa 2007.
• Sobolewski Przemysław, Komentarz do art. 58 k.c., w: K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Tom I przepisy wprowadzające. Część ogólna. Własność i inne prawa rzeczowe, C.H. Beck, Warszawa 2013.
• Strzelczyk Ryszard, Prawo obrotu nieruchomościami, C.H. Beck, Warszawa 2010.
• Szlęzak Andrzej S., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna, z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1374/00, OSP 2004/7–8, s. 427–429.
• Sztyk Romuald, Obrót nieruchomościami w świetle prawa o ochronie środowiska, Rejent 2003/10, s. 227.
• Turecka Bożena, Prawo pierwszeństwa i prawo pierwokupu praw udziałowych w spółce kapitałowej, Przegląd Prawa Handlowego 2015/3, s. 48.
• Wilczyńska Aleksandra, Interes publiczny w prawie stanowionym i orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Przegląd Prawa Handlowego 2009/6, s. 48–55.
• Wolanin Marian, Prawo pierwokupu nieruchomości, cz. III – ustawowe prawo przysługujące gminie, Nieruchomości 2003/1, s. 4–8.
• Zawadzka Julita, Warunkowość oświadczeń woli składanych w wykonaniu uprawnień prawokształtujących, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2014/4, s. 897 i n.
• Zoll Fryderyk, Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1374/00, Glosa, OSP 2003/11, s. 598–601.
• Żurawik Artur, „Interes publiczny”, „interes społeczny” i „interes społecznie uzasadniony”. Próba dookreślenia pojęć, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2013/2, s. 57–69.
• Akty prawne:
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r., Kodeks cywilny, tekst jednolity, Dz.U. z 2016 r., poz. 380.
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, Dz.U. z 2015 r., poz. 1774.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, Dz.U. z 2016 r., poz. 486.
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, Dz.U. z 2015 r., poz. 1651.
• Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach, Dz.U. z 2015 r., poz. 2100.
• Orzeczenia sądów:
• Postanowienie SN z dnia 11 października 1974 r., III CRN 235/74, OSN 1975/10-11/151.
• Postanowienie SN z dnia 14 stycznia 2009 r., IV CSK 344/08, Lex nr 487530.
• Uchwała SN z dnia 16 lutego 1996 r., III CZP 10/96, OSNC 1996/4/59.
• Uchwała SN z dnia 21 kwietnia 1971 r., III CZP 17/71 OSNC 1971/11/194, Lex nr 1261.
• Uchwała z dnia 24 lutego 1995 r., III CZP 161/94, OSNC 1995/5/71.
• Uchwała z dnia 27 października 1975 r., III CZP 35/75, OSNC 1976/4/65.
• Wyrok SA w Szczecinie z dnia 5 marca 2014 r., I ACa 870/13, Lex nr 1459066.
• Wyrok SN z dnia 12 grudnia 2001 r., III CKN 453/99, Lex nr 488993.
• Wyrok SN z dnia 14 października 1999 r., I CKN 155/98, Lex nr 488998.
• Wyrok SN z dnia 21 stycznia 2010 r., I CSK 239/09, Lex nr 602192.
• Wyrok SN z dnia 25 kwietnia 1989 r., I CR 137/89, Lex nr 8957.

Identifiers

ISSN

0081-6841