Nierozwiązany problem nierówności

• Authors: Adam Gwiazda

Title variants

EN

Unresolved Problem of Inequality

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jednym z bardziej kontrowersyjnych problemów współczesnego kapitalizmu jest szybki wzrost nierówności ekonomiczno-społecznych. Nierówności nie są same w sobie złe, dopóki są akceptowane przez społeczeństwo i nie osiągają „ekstremalnych” rozmiarów. Sporym problemem jest ustalenie, kiedy nierówności stają się zbyt duże, a jeszcze większym wyzwaniem jest niwelacja negatywnych efektów wynikających z nierówności majątkowych. Przykładowo w Stanach Zjednoczonych 50% ludności posiada tylko 2% majątku tego kraju. Następne 40% dysponuje 23% tego majątku, a najbogatsze 10% ludności posiada aż 75% tego majątku. Istnieje potrzeba znalezienia sposobów przeciwdziałających nadmiernej koncentracji majątku w rękach nielicznej grupy najbogatszych ludzi. Jednym z nich jest postulowany przez Thomasa Piketty’ego podatek od majątku. Taki podatek byłby jednak skuteczny, gdyby został wprowadzony we wszystkich krajach świata. Chodzi też o to, aby nowy podatek nie osłabił wzrostu gospodarczego oraz aby nie zniechęcał ludzi przedsiębiorczych i bardziej od innych produktywnych od inwestowania i pomnażania swojego majątku. Nowy system sprawiedliwszej redystrybucji owoców wzrostu gospodarczego nie powinien więc polegać na wywłaszczeniu ludzi najbogatszych. Powinien raczej tworzyć warunki do pomnażania bogactwa przez nowe warstwy społeczne.

EN

One of the most controversial issue of the contemporary capitalism is the rapid rise of economic and social inequalities. Inequality is not a bad phenomenon in itself when it is accepted by the society and when it not becomes so extreme and excessive. The main problem is to determine when is it that it becomes excessive? Another challenge for the policy-makers is the need of levelling the negative effects created by the extreme concentration of wealth in the hands of 10 per cent of the richest people. For example in the United States, the share of national wealth going to the bottom 50 percent of the population is only 2%. And the next 40 per cent are possessing about 23%. On the other hand, the top 10 per cent are getting 75%.There is a need to find ways to limit the extreme concentration of wealth, not only in the US, but also in other countries. One of such a way would be taxation of wealth, as postulated by Thomas Piketty. However, the tax on wealth would be effective only if it could be introduced by all states, i.e. on the global scale. It also should not reduce growth and not hinder the most entrepreneurial and productive people from investing and accumulating their wealth. The new system of redistribution of the growth’s fruits should therefore not consist in the expropriation of wealth holders. It should rather allow new people to enter into wealth accumulation.

Keywords

PL

nierówności ekonomiczno-społeczne; sprawiedliwe społeczeństwo; redystrybucja dochodu; ekonomika biedy

EN

economic and social inequality; just society; redistribution of income; economics of poverty

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2015
• Issue: 42
• Pages: 26-44

Contributors

author

Adam Gwiazda

• Zakład Teorii Polityki Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

References

• Baker A., 2014, Shaping the developing world, New York. Cowen T., 2014, Why a Global Tax on Wealth Won't End Inequality, „Foreign Affairs”, nr 3.
• Czekając na furię, rozmowa Romana Leicka z Thomasem Piketty, „Der Spiegel” 2014, nr 9, polski przedruk: „Forum” 2014, nr 11.
• Balcerowicz L., 1995, Wolność i rozwój. Ekonomia wolnego rynku, Wyd. Znak, Kraków.
• Bendyk E., 2014, Widmo krąży nad kapitalizmem, „Polityka” nr 20.
• Beramendi P., 2014, The political geography of inequality. Regions and redistribution, Cambridge, Cambridge University Press.
• Chang H.J., 2007, Bad Samaritans: rich nations, poor policies, and the threat to devel-oping world, London.
• Chang H.J., 2010, 23 Things they don’t tell you about capitalism, London.
• Damhoff G.W., Power in America. Wealth, income, and power, www@.ucsc.edu/whorul esamerica/poer/wealth.html (dostęp: 24.05.2014 r.).
• Devictor X., 2014, Globalizacja: szczęście czy przekleństwo, „Rzeczpospolita” z 10.02.2014 r.
• Eberstadt N., 2014, How the world is becoming more equal, “The Wall Street Journal” z 28.08.2014.
• Fidler S., 2014, Looking at a two-track future, „The Wall Street Journal” z 22.01.2014 r.
• Forget the 1%, 2014, “The Economist” nr 45.
• Foster J., et al, 2013, A unified approach to measuring poverty and inequality, Washing-ton D.C.
• Friedman M., 1984, Kapitalizm i wolność, Wyd. Centrum im. A. Smitha, Warszawa.
• Friedman M., 1996, Wolny wybór, Wyd. Panta, Sosnowiec.
• Galbraith J.K., 2014, Capital for the 21 st century, „Dissent”, Spring nr 1.
• Gwiazda A., 1998, Globalizacja i regionalizacja gospodarki światowej, Wyd. Adam Marszałek, III wyd., Toruń 2000.
• Gwiazda A., 2008, Nierówności między krajami bogatymi i biednymi [w:] Stawiać pytania, szukać odpowiedzi pod red. A. Chodubskiego i E. Polak, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Sopot 2008.
• Harvey D., 2014, Seventeen contradtictions and the end of capitalism, New York, Pro-file Books.
• Harvey D., Afterthoughts on Piketty’s Capital, http://davidharvey.org
• Haughton J., Khandker S.R., 2009, Handbook on poverty and inequality, Washington D.C.
• Humanity divided. Confronting inequality in developing countries, 2014, United Nations Publications, New York.
• Hurst E.C., 2004, Social inequality: forms, causes and consequences, Boston.
• Husson M., 2014, Le capital au XXIe siècle. Richesse des donnees, pauvrete de la theorie, “Contratemps” z 10.02.2014 r.
• Inclusion matters. The Foundation for shared prosperity, 2013, World Bank, Washing-ton D.C.
• Inequality in South Asia, 2014, World Bank Publications, Washington D.C.
• Kaus M., 2014, The other kind of inequality, “The Wall Street Journal” z 28.01.2014 r.
• Keating G. i in., 2012, Global Wealth Report 2011, Zürich.
• Kozieł H., 2014, Rosnące nierówności szkodzą gospodarce, „Rzeczpospolita” z 10.12.2014 r.
• Kozłowski P., 2014, Bogactwo nie skapuje, nierówności same nie znikną, „Gazeta Wyborcza” z 24.04.2014 r.
• Kroll L., 2013, Inside the 2013 Forbes 400: Facts and Figures on Americas Richest, 16.09.2013, www.forbes.com/sites/luisakroll/2013/09/16/inside-the-2013-forbes-400- facts-and-figures-on-americas-richest (dostęp: 11.05.2014 r.).
• Krugman P., 2014, Rentierzy rządzą i niszczą świat, „Gazeta Wyborcza” z 26–27.04.2014 r.
• Kuznets S., 1976, Wzrost gospodarczy narodów. Produkt i struktura produkcji, PWE, Warszawa.
• Lansley S., 2012, The cost of inequality. Why economic equality is essential for recovery, London.
• Leszczyński M., 2014, Państwo „wycofane”. O sankcjonowaniu nierówności społecznych, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy”, z. 38.
• Lichbach M.I., 1989, Does economic inequality breed political conflict?, “World Politics” nr 4.
• Maciejewicz T., 2014, Świat się bogaci a nierówności rosną, „Gazeta Wyborcza” z 28.04.2014 r.
• Mandle J., 2009, Globalna sprawiedliwość, Wyd. Sic!, Warszawa.
• Mc Ardle M., 2014, Koszmary człowieka bogatego, „Bloomberg Businessweek-Polska” nr 23.
• Megier M., 2010, Globalizacja biedy czy globalizacja dostatku. Zarys dyskursu, Wyd. Politechnika Koszalińska, Koszalin.
• Murray G., 2014, We are the 1%. Über globale Finanzeliten, “Aus Politik und Zeitgeschichte” nr 15.
• Piketty T., 2014, Capital in the Twenty-First Century, Harvard, Belknap Press.
• Polak E., 2009, Globalizacja a zróżnicowanie społeczno-ekonomiczne, Wyd. Difin, Warszawa.
• Reynolds A., 2014, Why Piketty’s wealth data are worthless, „The Wall Street Journal” z 11–13.07.2014 r.
• Reynolds A., 2012, The misuse of top 1 percent income shares as a measure of inequality, Cato Institute Paper, Washington D.C.
• Rutkowski W., 2014, Ekonomiczne znaczenie nierówności podziału, „Polityka Społeczna” nr 9.
• Schuman M., 2014, Bridging the wealth gap, “Time” z 19.05.2014 r.
• Sobolewski P., 2014, Bankowość bardzo osobista, „Bloomberg Business Week” z 21.02.2014 r.
• Stasiowski J., 2014, Ryzyko i nierówności dochodowe a zagrożenia legitymizacji systemu społeczno-gospodarczego, „Polityka Społeczna” nr 5–6.
• Stiglitz J.E., 2013, The price of inequality. How today’s divided society endangers our future, New York.
• Stiglitz J.E., 2004, Globalizacja, PWN, Warszawa.
• Thorbecke E., Charumillind C., 2002, Economic inequality and its socioeconomic im-pact, “World Development” nr 9.
• Wade R.H., 2004, Is globalization reducing poverty and inequality?, “World Development” nr 4.
• Wilkinson R., Pickett K., 2009, The spirit level: why more equal societies almost always do better, London.
• Wiśniewski M., 2014, Marks, Piketty i złodzieje tytułów, “Le Monde Diplomatique-Polska”, nr 7.
• Wolf M., 2000, The big lie of global inequality, ”Financial Times” z 8.02.2000 r.
• World Bank, 2014, Inequality in South Asia, Washington D.C.
• Woś R., 2014, Podatek majątkowy na poważnie, “Dziennik Gazeta Prawna” z 4–6.07.2014 r.
• Warwick-Booth L., 2014, Social inequality, New York.
• Worstall T., 2011, Who actually are the One Percent, „Forbes Magazine” z 28.12.2011 r., www.forbes.com/sites/timwortstall/2011/12/28/who-actually-are-the-one-percent (dostęp 19.05.2014).