Konsumpcja kulturowa jako manifestacja statusu. Od determinizmu klasowego do wszystkożerności

• Authors: Iwasiński Łukasz

Title variants

EN

Cultural Consumption as a Status Manifestation. From Class Determinism to Omnivorousness

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł analizuje konsumpcję (zwłaszcza konsumpcję kulturową) jako sposób manifestowania społecznego statusu. Punktem wyjście autor czyni rozważania Pierre’a Bourdieu. Omówione zostały podstawowe pojęcia teorii francuskiego socjologa, w tym habitus i prezentowana przez niego idea klasowej determinacji konsumpcji. Koncepcja ta we współczesnej socjologii jest podważana, a w każdym razie istotnie rewidowana. Jej oponenci wyrażają pogląd o „wszystkożerności” kulturowej konsumentów o wysokim statusie, w opozycji do stanowiska francuskiego socjologa, wyłożonego zwłaszcza w książce Dystynkcja, które podkreśla ekskluzywny charakter ich konsumpcji. Teza o „wszystkożerności” wyrosła z polemiki z Bourdieu. Jej pierwsi propagatorzy, z Richardem Petersonem na czele, w latach 90. XX wieku poddali empirycznej weryfikacji jego ustalenia. Wyniki tych badań doprowadziły do istotnej rewizji tez zawartych w słynnej książce francuskiego socjologa. Autor niniejszego artykułu podaje kolejne argumenty na rzecz „wszystkożerności” wysoko sytuowanych konsumentów, ilustrując ów pogląd zaczerpniętymi ze źródeł zastanych oraz własnych obserwacji przykładami.

EN

The paper examines consumption (especially cultural consumption) as a way of manifesting social status. The author derives from ideas of Pierre Bourdieu. He discusses the basic notions of his theory, including habitus, and presents his idea of class determination of consumption. This concept is contested or at least revised in contemporary sociology. His opponents claim that consumers of high status are culturally “omnivore”, in opposition to the position of the French sociologist expressed in his book “Distinction”, which emphasized the exclusive nature of their consumption. The thesis of the “omnivorousness” grew from the critical review of Bourdieu. Its early proponents, like Richard Peterson, in the 90s of the twentieth century have given empirical verification of findings of Bourdieu. The results of the research led to the substantial revision of theses stated in the famous book by French sociologist. The author of this paper provides further arguments in favor of “omnivorousness” of high status consumers, illustrating this concept with observed examples or cases obtained from desk research.

Keywords

PL

Konsumpcja kulturowa; status; wszystkożerność; kapitał kulturowy

EN

Cultural consumption; status, omnivorousness; cultural capital

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2015
• Volume: LXIV (64)
• Issue: 3
• Pages: 9-25

Dates

published

2015

Contributors

author

Iwasiński Łukasz

• Uniwersytet Warszawski

References

• Aldridge A., 2006, Konsumpcja, Warszawa: Sic
• Bauman Z., 2007a, Konsumenci w społeczeństwie konsumentów, (w:) Cykl wykładów dziekańskich: Gospodarka i społeczeństwo, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Bauman Z., 2007b, Płynne życie, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Biskupski Ł., 2010, Banksy’ego gry z instytucjami sztuki, (w:) Koczanowicz D., Skrzeczkowski M. (red.), Praktyki artystyczne w przestrzeni publicznej: pomiędzy estetyzacją a emancypacją, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
• Bourdieu P., 2005, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Warszawa: Scholar.
• Bryson B., 1997, What about the Univores? Musical Dislikes and Group-Based Identity Construction among Americans with Low Levels of Education, “Poetics”, 25.
• Fiedorowicz A., 2010, Gra w klasy, „Przekrój” 12/2010.
• http://www.przekroj.pl/wydarzenia_kraj_artykul,6541,0.html
• Hałas E., 1999, Polityka symbolizacji w ujęciu Pierre’a Bourdieu a interakcjonizm symboliczny, „Studia Socjologiczne”, nr 4.
• Klein N., 2004, No Logo, Izabelin: Świat Literacki.
• Kłoskowska A., 2006, Teoria socjologiczna Pierre’a Bourdieu. Wstęp do wydania polskiego, (w:) Bourdieu P., Passeron J.-C., Reprodukcja, Warszawa: PWN.
• Krajewski M., 2005, Kultury kultury popularnej, Poznań: Wydawnictwa Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza.
• Matuchniak-Krasuska A., 1988, Gust i kompetencja, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Matuchniak-Krasuska A., 2010, Zarys socjologii sztuki Pierre’a Bourdieu, Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Michniewicz T., 2007, Drespolodisco, „Polityka”, nr 12 (2597).
• Peterson R., Kern R., 1996, Changing Highbrow Taste: From Snob to Omnivore, “American Sociological Review”, no. 5.
• Peterson R., 1992, Understanding Audience Segmentation: From Elite and Mass to Omnivore and Univore, “Poetics”, no. 21.
• Rusak P., 2006, Studenci kochają disco polo! „Dlaczego”, nr 84: http://www.dlaczego.com.pl/news/show/655/
• Shusterman R., 1998, Estetyka pragmatyczna. Żywe piękno i refleksja nad sztuką, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Shusterman R., 2007, O sztuce i życiu. Od poetyki hip-hopu do filozofii somatycznej, Wrocław: Atla 2.
• Szlendak T., 2004, Supermarketyzacja. Religia i obyczaje seksualne młodzieży w kulturze konsumpcyjnej, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Veblen T., 2008, Teoria klasy próżniaczej, Warszawa: Muza.
• Wojdas J., 2007, Szaleństwo to odtrutka na normalność, „Polityka”, 31.08.2007: http://www.polityka.pl/kultura/227630,1,szalenstwo-to-odtrutka-na-normalnosc.read
• Wojdas J., 2006, Tekstylia bis – słownik młodej polskiej kultury, Kraków: Ha!art.
• Życie, sztuka i filozofia – wywiad Adama Chmielewskiego z Richardem Shustermanem: http://www.fau.edu/humanitieschair/pdf/int-Polish.pdf
• Strony internetowe
• http://chopin2010.pl/pl.html (dostęp 09.11.2014).
• http://natablicy.pl/lady-gaga-przedmiotem-studiow-socjologicznych,artykul.html?material_id=4ccfd7cb5a0abacd65010000 (dostęp 09.11.2014).
• http://www.facebook.com/unsoundbieber (dostęp 09.11.2014).
• http://www.gagacourse.net/ (dostęp 09.11.2014).
• http://www.heraldsun.com.au/news/special-reports/prince-william-is-our-prince-of-hearts/story-fn4uhtvc-1225821385891 (dostęp 09.11.2014).
• http://www.we-dwoje.pl/lady;gaga;obiektem;debaty;akademickiej,artykul,21760.html (dostęp 09.11.2014).

Identifiers

ISSN

0033-2356