Postawy przyszłych psychologów wobec rodzin nieheteroseksualnych z dziećmi

• Authors: Jowita Wycisk

Title variants

EN

Psychology Students Attitudes towards Working with the Nonheterosexual Families with Children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł omawia badanie 97 studentów 2 ostatnich lat psychologii na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Zastosowano autorską ankietę, w której pytano studentów o wyobrażone sytuacje zawodowe wymagające kontaktu z rodziną lesbijek, o postawę wobec nich oraz proszono o jej uzasadnienie. Jakościowa analiza 182 komentarzy pozwoliła wyodrębnić 4 kategorie uzasadnień: psychologiczne (oparte zwłaszcza na teorii systemowej i teorii przywiązania społecznego), prawne, biologistyczne oraz światopoglądowo-religijne. Wyjaśnienia psychologiczne towarzyszyły głównie postawie otwartej i akceptującej, a pozostałe zwykle służyły uzasadnieniu większego dystansu do kobiet bądź rezygnacji z interwencji. Ważnym problemem jest mała wiedza studentów na temat funkcjonowania tego typu rodzin, wynikająca z nieobecności tematu w programie studiów psychologicznych. Końcowe sugestie dotyczą możliwości przygotowania psychologów do pracy z tego typu rodzinami poprzez wzbogacenie głównego programu i wymagań etycznych studiów psychologicznych o dwa obszary: najnowsze doniesienia z badań nad rodzicielstwem osób LGB oraz dyskusje i refleksje nad dylematami etycznymi, dzięki czemu studenci mogliby uzyskać większy wgląd we własne przekonania i ich znaczenie dla pracy psychologicznej oraz lepiej radzić sobie z konfliktami wewnętrznymi.

EN

The survey involved 97 psychology students at the Adam Mickiewicz University (Poznań, Poland). The author used a questionnaire in which students imagined professional situations requiring contact with nonheterosexual families, they declared their attitudes, and then commented on it. Qualitative analysis of 182 comments enabled to identify four categories of reasons: 1) psychological (mainly based on the systems theory and the social attachment theory), 2) based on law, 3) biologistic and 4) based on religion or worldview. Psychological explanations accompanied mostly the open, accepting attitude, while remaining reasons were used to justify the distance towards women or the resignment of the intervention. The article discusses the results of the study with reference to the requirements of psychologists’ professional ethics. Tittle knowledge of students about these families, due to the absence of the subject in the curriculum of psychological higher education is an important issue of the research. The final suggestion concerns the possibility of preparing psychologists to work with such families by supplementing the main program of psychological studies with two subject areas. First of all, the introduction of the latest results of researches on LGB parenting into psychological curriculum is essential. Secondly, the university should provide the opportunity for discussion and reflection on ethical dilemmas, so that students could achieve greater insight into their own beliefs, comprehend their implications for psychological work and cope with internal conflicts.

Keywords

PL

rodziny LGBT; rodzicielstwo lesbijek; etyka zawodu psychologa; postawy psychologów; badania jakościowe

EN

LGBT family; lesbian parenting; psychologists’ university education; counselling ethics; qualitative research

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2014
• Issue: 4(215)
• Pages: 141–158

Contributors

author

Jowita Wycisk

• Instytut Psychologii, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. A. Szamarzewskiego 89/AB, 60-568 Poznań

References

• Abramowicz, Marta. 2012a. Rodziny tworzone przez osoby nieheteroseksualne i wychowywanie przez nie dzieci. W: G. Iniewicz, M. Mijas i B. Grabski (red.). Wprowadzenie do psychologii LGB. Wrocław: Wyd. Continuo, s. 244–262.
• Abramowicz, Marta. 2012b. Doświadczanie dyskryminacji ze względu na orientację seksualną – analiza sytuacji społecznej osób LGB w Polsce. W: G. Iniewicz, M. Mijas i B. Grabski (red.). Wprowadzenie do psychologii LGB. Wrocław: Wyd. Continuo, s. 271–243.
• Abramowicz, Marta. 2012c. Sytuacja społeczna osób LGB. Analiza danych z badania ankietowego. W: M. Makuchowska i M. Pawlęga (red.). Sytuacja społeczna osób LGBT. Raport za lata 2010 i 2011. Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii, Stowarzyszenie Lambda Warszawa, Fundacja Trans-Fuzja, s. 11–104.
• Allen, Mike R. i Nancy A. Burrell. 2002. Sexual Orientation of the Parent: The Impact on the Child. W: M. Allen, R.W. Preiss, B.M. Gayle i N.A. Burrell (red.). Interpersonal Communication Research. New Jersey, London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, Mahwah, s. 125–143.
• de Barbaro, Bogdan. 1994. Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Collegium Medicum UJ.
• Balkin, Richard S., Lewis Z. Schlosser i Dana Heller Levitt. 2009. Religious Identity and Cultural Diversity: Exploring the Relationships Between Religious Identity, Sexism, Homophobia, and Multicultural Competence. „Journal of Counseling and Development” 87: 420–427.
• Blair, Irene V. i Mahzarin R. Banaji. 1996. Automatic and Controlled Processes in Stereotype Priming. „Journal of Personality and Social Psychology” 70 (6): 1142–1163.
• Bowers, Randolph, Victor Minichiello i David Plummer. 2010. Religious Attitudes, Homophobia and Professional Counseling. „Journal of LGBT Issues” 4 (2): 70–91.
• Bowlby, John. 2007. Przywiązanie. Warszawa: WN PWN.
• Braun, Virginia i Victoria Clarke. 2006. Using Thematic Analysis in Psychology. „Qualitative Research in Psychology” 3 (2): 77–101.
• Brzeziński, Jerzy, Barbara Chyrowicz, Małgorzata Toeplitz Winiewska i Wojciech Poznaniak. 2008. Etyka zawodu psychologa. Warszawa: WN PWN.
• Crowl, Alicia, Soyeon Ahn i Jean Baker. 2008. A Meta-Analysis of Developmental Outcomes for Children of Same-Sex and Heterosexual Parents. „Journal of GLBT Family Studies” 4: 385–407.
• Evans, Margaret. 2003. Christian Counsellors’ Views on Working with Gay and Lesbian Clients: Integrating Religious Beliefs with Counselling Ethics. „Counselling & Psychotherapy Research” 3(1): 55–60.
• Gibbs, Graham. 2011. Analizowanie danych jakościowych. Warszawa: WN PWN.
• Goldberg, Abbie E. i Katherine R. Allen (red.). 2013. LGBT-Parent Families. Innovations in Research and Implications for Practice. New York: Springer.
• Izdebski, Zbigniew. 2012. Seksualność Polaków na początku XXI wieku. Studium badawcze. Kraków: Wyd. UJ.
• Krzemiński, Ireneusz. 2009. Polacy i „odmieńcy”. Sytuacja osób LGBT w świetle badań empirycznych z 2008 roku. W: I. Krzemiński (red.). Naznaczeni. Mniejszości seksualne w Polsce, raport 2008. Warszawa: Instytut Socjologii UW, s. 7–11.
• Obuchowska, Irena. 2008. Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży – wybrane zagadnienia. W: H. Sęk (red.). Psychologia kliniczna. Tom 2. Warszawa: WN PWN, s. 25–46.
• Patterson, Charlotte J. 2005. Lesbian and Gay Parents and Their Children: Summary of Research Findings. W: Lesbian & Gay Parenting. Washington D.C.: Amerian Psychological Association, s. 5–22. Źródło: http://www.apa.org/pi/lgbt/resources/parenting.aspx (dostęp 05.07.2012).
• Sikora, Katarzyna i Grzegorz Iniewicz. 2012. Kwestie etyczne w psychologii LGB – ogólne normy w szczególnej sytuacji. W: G. Iniewicz, M. Mijas i B. Grabski (red.). Wprowadzenie do psychologii LGB. Wrocław: Wyd. Continuo, s. 289–308.
• Slany, Krystyna. 2002. Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Nomos.
• Stacey, Judith i Timothy J. Biblarz. 2001. (How) Does the Sexual Orientation of Parents Matter?. „American Sociological Review” 66: 159–183.
• Szlendak, Tomasz. 2007. Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Warszawa: WN PWN.
• Śledzińska-Simon, Anna. 2010. Prawne możliwości adopcji przez pary jednopłciowe w Europie. Perspektywa polska. W: M. Zima (red.). Tęczowe rodziny w Polsce. Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii, s. 79–98.
• Śmiecińska, Joanna i Jowita Wycisk. 2012. Strategie ujawniania własnej orientacji seksualnej przez pary lesbijek wychowujące wspólnie dzieci i ich konsekwencje. „Roczniki Socjologii Rodziny” XXII: 121–147.
• Tomalski, Przemysław. 2007. Nietypowe rodziny. O parach lesbijek i gejów oraz ich dzieciach z perspektywy teorii przywiązania. Warszawa: Wyd. UW.
• Wojciszke, Bogdan i Dariusz Doliński. 2008. Psychologia społeczna. W: J. Strelau i D. Doliński (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom 2. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 294–447.
• Wycisk, Jowita i Paweł Kleka. 2014. Postawa przyszłych psychologów wobec lesbijek wychowujących wspólnie dzieci w sytuacji interwencji skoncentrowanej na dziecku. „Psychiatria Polska” 48(4): 727–738.
• Zima, Monika. 2010. Prawo osób homoseksualnych do życia rodzinnego – prawo do wychowywania własnych dzieci. W: M. Zima (red.). Tęczowe rodziny w Polsce. Warszawa: Kampania Przeciw Homofobii, s. 33–56.