ANOMIA I DEWIACJA W PERSPEKTYWIE OCENY WSPÓŁCZESNEJ RZECZYWISTOŚCI SPOŁECZNEJ

• Authors: Jurczyk Marcin B.

Title variants

ANOMY AND DEVIATION IN THE PERSPECTIVE OF THE ASSESSMENT OF CONTEMPORARY SOCIAL REALITY

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu są rozważania na temat różnych sposobów rozumienia dewiacji i anomii w życiu społecznym. Przede wszystkim jako funkcji kontroli społecznej oraz jako funkcji naznacza­nia i stygmatyzacji. Rozważane jest także pojęcie i zjawisko dewiacji pozytywnej w koncepcji Jerzego Kwaśniewskiego. Odwołano się do teorii socjologicznych wyjaśniających teoretyczne podstawy interpretacji zachowań dewiacyjnych, jak również roli środowiska szkolnego oraz rodzinnego w rozwoju zachowań dewiacyjnych. Tu szczególnego znaczenia nabiera odwołanie się do teorii napięcia Roberta Agnew.

EN

The subject of this article is the discussion of various ways of understanding deviation and anomy in the social life. First of all, the article deals with the connection of those notions with the function of social control as well as the function of social labelling and stigimatizing. Also, the article discusses the notion and phenomenon of positive deviation according to Jerzy Kwaśniewski’s concept. A reference has been made to the sociological theories explaining theoretical bases for interpretation of deviant behaviours, as well as the role of school and family environment in the development of deviant behaviours. Here, a reference to Robert Agnew’s General Strain Theory is of a special importance.

Keywords

PL

anomia; dewiacja; polityka społeczna; przestępczość; kontrola społeczna

EN

anomy; deviance; social policy; crime; social control

• Publisher: Institute of Labor and Social Studies, Warsaw
• Journal: Polityka Społeczna
• Year: 2016
• Volume: 43
• Issue: 3(504)
• Pages: 24-28

Contributors

author

Jurczyk Marcin B.

• Polski Uniwersytet na Obczyźnie w Londynie

References

• Agnew R. (1992), Foundation for a general strain theory of crime and delinquency, “Criminology”, Vol. 30, Issue 1, p. 47–87.
• Babbie E. (2004/2013), Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa.
• Bałandynowicz A. (2009), Teoretyczne podstawy probacji. Probacja – wielopasmowa teoria resocjalizacji z udziałem społeczeństwa, „Probacja”, nr 1, s. 11–49.
• Bartkowicz Z. (2013), Agresywność, kompetencje społeczne i samoocena resocjalizowanych nieletnich a ich przestępczość w okresie dorosłości, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Becker H.S. (1966), Outsiders: Studies in the Sociology of Deviance, The Free Press, New York.
• Borzucka-Sitkiewicz K. (2010), Środowiskowe uwarunkowania agresywnych zachowań młodzieży, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Celmer B. (2013), Dewiacja i anomia w ujęciu syste­mowym, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 2, s. 133–154.
• Czerwińska-Jakimiuk E. (2011), Przestępczość młodocianych. Interpretacja zjawiska w świetle ogólnej teorii napięcia Roberta Agnew, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
• Dobieszewski A. (2004), Przyczyny i przejawy patologii społecznej. „Polityka i Społeczeństwo”, nr 1, s. 153–166.
• Durkheim E. (2000), Zasady metody socjologicznej, PWN, Warszawa.
• Filipiak M. (1997), Socjologia zachowań dewiacyjnych, w: M. Filipiak (red.), Przestępczość nieletnich. Źródła. Przejawy. Środki zaradcze, LTN, Lublin
• Goodman N. (2009), Wstęp do Socjologii, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań.
• Huscha D., Mau S. (2005), Social anomie and racial segregation in South Africa, „Social Indicators Research”, Vol. 76, Issue 3, p. 467–498.
• Klingemann J.I. (2010), Horyzonty zmiany zachowania nałogowego w Polsce, w: J. Kwaśniewski (red.), Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji Uniwersytetu Warszawskiego, „Prace Katedry Socjologii Norm, Dewiacji i Kontroli Społecznej”, t. 11, s. 1–215.
• Kojder A. (1980), Co to jest teoria naznaczania społecznego?, „Studia Socjologiczne”, nr 3, s. 45–65.
• Kusion M. (2011), Kryminologiczna analiza filmowych wizji przestępczości zorganizowanej, Zeszyt Naukowy „Apeiron”, Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego, WSBPiI, Kraków, nr 5, s. 65–118.
• Kwaśniewski J. (1976), Pozytywna dewiacja społeczna, „Studia Socjologiczne”, nr 3, s. 250.
• Kwaśniewski J. (2012), Czy istnieje dewiacja społeczna?, „Prace Instytutu Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji”, t. 19, s. 63–88.
• Lambroso C. (1987). Geniusz i obłąkanie, PWN, Warszawa.
• Merton R.K. (2002), Teoria socjologiczna i struktura społeczna, PWN, Warszawa.
• Messner S., Rosenfeld R. (1997), Crime and the American Dream, Ala­bany (N.Y.) Bonn, Wadsworth Publishing Company, Boston.
• Moore S., Aiken D., Chapman S. (2002), Sociology, Collins, London.
• Mościskier A. (2001), Natura ludzka i problem przestępczości, Wydawnictwo „Żak”, Warszawa.
• Nogalski B., Tsen-Tatula E. (2012), Akulturacja w warunkach wrogiego przejęcia. „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 1, s. 66–76.
• Pawnik W. (2004), Anomia jako instrument poszerzania obszaru i zakresu wiedzy, marginalizacji i wykluczenia, „Polityka Społeczno-Ekonomiczna”, nr 4, s. 129–138.
• Pyszczek G. (2012), Jerzego Kwaśniewskiego pochwała dewiacji pozytywnej, „Normy, Dewiacje i Kontrola Społeczna”, t. 13, s. 139–160.
• Sołtysiak T. (1993), Spostrzeganie zjawisk społecznych w poglądach wybranych autorów, w: T. Sołtysiak (red.), Młodzież o patologii społecznej i jej niektórych zjawiskach (alkoholizmie, narkomanii, prostytucji), WSP, Bydgoszcz.
• Szacka B. (2003), Wprowadzenie do socjologii, Wydawnictwo Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Szacki J. (1984), Historia myśli socjologicznej, PWN, Warszawa.
• Szarfenberg R. (2010), Marginalizacja i wykluczenie społeczne – panorama językowo-teoretyczna, IPS UW, Warszawa.
• Szpringer M. (2004), Profilaktyka społeczna. Rodzina, szkoła, środowisko lokalne, Wydawnictwo AŚ, Kielce.
• Urban B. (2000), Zaburzenia w zachowaniu i przestępczość młodzieży, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Urban B. (2005), Zaburzenia dewiacyjne młodzieży w interakcjach rówieśniczych, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Wojtasik W. (2008), Anomia zmiany systemowej a procesy integracji europejskiej w Polsce, w: J. Świeca (red.), De Doctrina Europea, t. V, Sosnowiec.
• Żebrowski J. (1994), Rodzinne uwarunkowania przestępczości nieletnich, w: E. Bielicki, T. Sołtysiak (red.), Patologia społeczna w strukturze przeobrażeń ustrojowych Polski: materiały ogólnopolskiej konferencji zorganizowanej przez Katedrę Pedagogiki Specjalnej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy w dniach 25–26 maja 1993 r., Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy, Bydgoszcz.