Polska i jej miejsce w Europie. Europa jako konstrukt dyskursywny

• Authors: Wilk Przemysław

Title variants

EN

Poland and its place in Europe. Europe as a discursive construct

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor analizuje wizerunki Europy pojawiające się w prasowym dyskursie brytyjskiego dziennika „Guardian” w kontekście wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. W oparciu o materiał badawczy, który stanowią 44 artykuły prasowe, opublikowane pomiędzy rokiem 2002 a 2006, autor pokazuje, iż Europa i jej kreowany w prasie wizerunek to dynamicznie zmieniający się konstrukt dyskursywny. Wydaje się, że data 1 maja 2004 roku, a więc dzień przystąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej, stanowi swoistą cezurę w postrzeganiu i prezentowaniu Polski, a w efekcie również Europy, przez ten dziennik. Autor pokazuje, w jaki sposób wartościujące kategorie Wschodniej i Zachodniej Europy (gdzie Europa Zachodnia utożsamiana jest z Unią Europejską) ujawniają silną polaryzację wśród krajów europejskich. Widziana z perspektywy kraju kandydującego do Unii Europejskiej, Europa przybiera różne metaforyczne postaci. W artykule omawia się cztery najwyraźniej manifestujące się metaforyczne obrazy Europy: Europa jako twierdza, Europa jako elitarny klub, Europa dominująca oraz Europa wykluczenia. Autor dochodzi do wniosku, iż trudno mówić o jednolitym i monolitycznym wizerunku Europy, widzianym nawet z jednej konkretnej perspektywy – uwidacznia się to na przykład w tym, iż pomimo zmniejszenia dyskursywnego dystansu między Polską a Europą w sensie geograficznym w wyniku akcesji Polski do Unii, stosunek Europy do Polski w dalszym ciągu cechuje sceptycyzm, nieufność i chęć dominacji. Mamy tu więc do czynienia raczej z kilkoma odrębnymi wizerunkami Europy, które wspólnie tworzą jej dynamicznie rozwijający się dyskursywny obraz.

EN

The author analyzes images of Europe in the press discourse of the „Guardian”, against the background of Poland’s accession to the European Union. In an analysis of 44 press articles published between 2002 and 2006, the author shows that Europe and its image in the press is a dynamic discourse construct. The date of May 1, 2004 (the date of the accession) appears to be a turning point in perceiving and construing Poland and hence also Europe by the British newspaper. The author shows how the evaluative categories of Eastern and Western Europe (the latter being equivalent to the European Union) polarize European countries. Seen from the perspective of an EU applicant country, Europe is construed in terms of various metaphors. The article focuses on four most conspicuous of those, namely Europe as a stronghold, Europe as an elite club, a dominant Europe and a Europe of exclusion. The author concludes that it is difficult to talk about one monolithic image of Europe, constructed from one perspective. This is visible, for example, in the fact that although the discursive distance between Poland and Europe has shortened after Polish accession to the EU, Europe’s attitude towards Poland is still skeptical and distrustful. Hence, one rather deals with several images of Europe, which make up its dynamic image in discourse.

Keywords

PL

Europa; Polska; brytyjski dyskurs prasowy; dyskurs medialny; krytyczna analiza dyskursu

EN

Europe; Polish; British press discourse; media discourse; critical discourse analysis

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2012
• Volume: 24
• Pages: 57-69

Contributors

author

Wilk Przemysław

• Uniwersytet Opolski

References

• Bartmiński Jerzy, 2010, Pojęcie językowego obrazu świata i sposoby jego operacjonalizacji, [w:] Jaka antropologia literatury jest dzisiaj możliwa, red. Przemysław Czapliński, Anna Legeżyńska, Marcin Telicki, Poznań, s. 155–178.
• Bloor Meriel, Bloor Thomas, 2007, The practice of Critical Discourse Analysis, London.
• Fairclough Norman, 2001, Language and Power, London.
• Foucault Michel, Archeologia wiedzy, Warszawa.
• Horolets Anna, Obrazy Europy w polskim dyskursie publicznym, Kraków.
• Lisowska-Magdziarz Małgorzata, 2006, Analiza tekstu w dyskursie medialnym, Kraków.
• Wodak Ruth, 2001, What CDA is about – a summary of its history, important concepts and its developments, [w:] Methods of critical discourse analysis, red. Ruth Wodak, Michael Meyer, London, s. 1–13.
• Wodak Ruth, Meyer Michael (red.), 2001, Methods of Critical Discourse Analysis, London.
• Żuk Grzegorz, 2010, Twierdza czy Europa? Europa w polskim dyskursie publicznym, Lublin.