Konstruktywizm jako metodologia badań współczesności

• Authors: Kostyszak Jan

Title variants

EN

Constructivism as a methodology of contemporary studies

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje wpływ koncepcji filozoficznych i socjologicznych na powstanie konstruktywizmu oraz jego rozwój prowadzący do stworzenia teorii aktora-sieci (ANT) Bruno Latoura. Rozważania dotyczące koncepcji ANT koncentrują się na problemie statusu zjawisk społecznych ujmowanych w perspektywie „antydualistycznej” oraz wartości eksplanacyjnej jej kategorii poznawczych. Stanowią próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób koncepcja ANT wyjaśnia zjawiska opisywane z perspektywy różnych dyscyplin naukowych. Zarysowuje pole problemowe ewentualnych możliwości zastosowania konstruktywizmu w badaniach nad współczesnością.

EN

The article presents the influence of philosophical and sociological concepts on the emergence of constructivism. Then it reviews the constructivist theories, assuming that they provide to the Bruno Latour's Actor-Network Theory. Considerations regarding the concept of ANT focus on the problem of the status of social phenomena. The problem was presented in the perspective of the anti-dualistic "ANT ontology" and the value of the explanatory cognitive categories, particulary "networks" and "actors". This is an attempt to answer the question how the concept of ANT explains the phenomena so far addressed from the perspective of various scientific disciplines. The article describe possibilities of using constructivism in research on modernity.

Keywords

PL

nieklasyczna socjologia wiedzy; konstruktywizm; teoria aktora-sieci (ANT); studia nad technologią i nauką

EN

non-classical sociology of knowledge; constructivism; Actor-Network Theory (ANT); technology and science studies

• Publisher: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne w Zielonej Górze
• Journal: Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze
• Year: 2019
• Issue: 10
• Pages: 109 - 116

Dates

published

2019

Contributors

author

Kostyszak Jan

• Uniwersytet Zielonogórski

References

• Abriszewski, K. (2007). Teoria Aktora-Sieci Bruno Latoura. Teksty Drugie, 1-2, s.113-126.
• Abriszewski, K. (2012). Poznanie, zbiorowość, polityka. Analiza teorii Aktora-sieci Bruno Latoura. Universitas, Kraków.
• Abriszewski, K. (2015). Teoria aktora-sieci jako teoria kultury. Acta Universitas Wratislaviensis, No. 3664, Prace Kulturoznawcze, XVIII, s. 99-116.
• Afeltowicz, Ł. i Wachowski, W. (2013). Posłuszne klucze, chodliwe aparaty, Avant, wol. IV, nr 1, s. 13-16. doi:10.12849/40102013.0106.0001
• Bauman, Z. (2012). Kultura jako praxis, przeł. J. Konieczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bińczyk, E. (2006). Program badawczy Bruno Latoura i jego zalety w kontekście badań nad światem współczesnym. W: P. Bytniewski, M. Chałubiński (red.), Teoretyczne podstawy socjologii wiedzy, tom I (s. 303-313). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Bloor, D. (1993), Wittgenstein i Mannheim o socjologii matematyki. W: B. Barnes, D. Bloor (red.), Mocny program socjologii wiedzy (s. 38-65). Warszawa: IFiS PAN.
• Flejterski, S. i Urchs, M. (2015). Elementy filozofii i metodologii nauk ekonomicznych. Perspektywa kryzysowa. Kraków – Legionowo: edu-Libri.
• Kołtun, A. (2015). „Nauka rozszerzona” – agory, laboratoria, maszyny społeczne. Filozofia i Nauka. Studia Filozoficzne i Interdyscyplinarne, Vol. 3, s. 301-316.
• Latour, B. (2009). Dajcie mi laboratorium, a poruszę świat. Teksty Drugie, nr 1-2, s. 163-192.
• Latour, B. (2010). Splatając na nowo to co społeczne, tłum. A. Derra, K. Abriszewski. Kraków: Universitas.
• Mrozek, J. (2014). Matematyka w ujęciu Mocnego Programu Socjologii Wiedzy. Filozofia i Nauka. Studia Filozoficzne i Interdyscyplinarne, tom 2, 2014, s. 311-322.
• Sojak, R. (2004). Paradoks antropologiczny. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Sojak, R. (2015). Pozwólcie jej latać wysoko. O przyczynach rozbratu miedzy socjologią i społecznymi studiami nad nauką. Filozofia i Nauka. Studia Filozoficzne i Interdyscyplinarne, tom 3, 2015, s. 219-222.
• Wróblewski, M. (2013). Sieci, wiązania i wyzwania technonauki – Bruno Latour, Ernesto Laclau i Chantal Mouffe w poszukiwaniu nowej filozofii społecznej i politycznej. Studia Philosophica Wratislaviensia, vol. VIII, fasc. 4, s. 63-77.
• Zboroń, H. (2016). Czy ekonomia jest w stanie przyjąć konstruktywistyczna perspektywę badawczą? W: E. Bińczyk, A. Derra, J. Grygieńć (red.), Horyzonty konstruktywizmu (s. 261-277). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Zuber, M. (2006). Współczesna nieklasyczna socjologia wiedzy. W: P. Bytniewski, M. Chałubiński (red.), Teoretyczne podstawy socjologii wiedzy, tom 1 (s. 240-264). Lublin: Wydawnictwo UMCS
• Zybertowicz, A. (1994). Poznanie i przemoc. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Identifiers

DOI

10.26366/PTE.ZG.2019.152