O sobie, innym i Rudolfie, czyli Marian Pankowski i jego ulubiona figura biograficzna

• Authors: Górecki Przemysław

Title variants

EN

On oneself, the Other and Rudolf: Marian Pankowski and his favourite biographical figure

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą analizy twórczości Mariana Pankowskiego pod kątem sposobu funkcjonowania w niej zjawiska inności jako figury biograficznej i jej egzemplifikacji. Materiałem badawczym są utwory pochodzące głównie z późniejszego okresu twórczości pisarza – tj. powieści Rudolf, Putto oraz dramat Ksiądz Helena. Główny tok rozważań koncentruje się na genderowych aspektach konstrukcji bohaterów utworów. W ich obrębie dokonuję podziałów i kategoryzacji danych wymiarów inności, m.in. przez wzgląd na sposób ich prezentowania (portretowanie, oswojenie, usprawiedliwienie), oraz analizuję obszary związane z podłożem poczucia wyobcowania. Wykorzystuję liczne konteksty filozoficzne, antropologiczne i estetyczne, analizując materiał badawczy m.in. przy użyciu klucza feministycznego, genderowego oraz opierając się na filozofii inności, cielesności i myśli postsekularnej.

EN

The article is an attempt to analyse the literary output of Marian Pankowski, Polish writer, in terms of the phenomenon of otherness as a biographical figure and its exemplifications. The research material consists of Marian Pankowski’s works mainly from the late period of his literary activity – the novels Rudolf, Putto and the drama Ksiądz Helena. The main course of reflexion concentrates on gender aspects of the literary characters’ construction. It is divided into some minor categories concerning for example the ways of showing the Other (by presenting, familiarizing, justifying) and analyzing areas bound with the essence of sensing own alienation. The analysis of literature was carried out using some cultural, anthropological and esthetic contexts and by the use of feminist, gender or postsecular theory.

Keywords

PL

proza; dramat; gender; feminizm; homoseksualność; inność

EN

prose; drama; gender; feminism; homosexuality; otherness

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
• Year: 2016
• Issue: 1(6)
• Pages: 161–175

Contributors

author

Górecki Przemysław

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Amenta, Alessandro. „Obrzęd ciał i sprawa polskości”. Ha!Art 1 (2004): 97–100. Amenta, Alessandro. „Strategie tożsamościowe i dyskursy homoseksualne w prozie polskiej XX wieku”. Postscriptum 2 (52) (2006): 46–55. Barć, Stanisław. „Mity i stereotypy w prozie Mariana Pankowskiego”. Akcent 4 (1991): 124–135. Badiou, Alain. „Paweł – nam współczesny”. W: Święty Paweł. Ustanowienie uniwersalizmu. Tłum. Julian Kutyła, Paweł Mościcki, 17–26. Kraków: Ha!Art, 2007. Bartoś, Tadeusz. „Religijny język na nowe czasy”. W: Deus otiosus. Nowoczesność w perspektywie postsekularnej, red. Agata Bielik-Robson, Maciej A. Sosnowski, 315–335. Warszawa: Krytyka Polityczna, 2013. Bauman, Zygmunt. Razem, osobno. Tłum. Tomasz Kunz. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2003. Bielecki, Marian. „Wstępnie o inności”. W: Kłopoty z innością, Marian Bielecki, 5–13. Kraków: Universitas, 2012. Bourdieu, Pierre. Męska dominacja. Tłum. Lucyna Kopciewicz. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2004. Całek, Szczepan. „Pankowski – awersja do emigracji”. Ha!Art 1 (2004): 110–111. Chudoba, Ewa. „Homoseksualizm jako projektujące pojęcie modernizmu”. W: Literatura i homoseksualność. Zarys problematyki genderowej w kanonicznych tekstach literatury światowej i polskiej, 18–33. Kraków: Libron, 2012. Gosk, Hanna. „O czym opowiada Inny/Obcy”. Polonistyka 6 (2006): 11–15. Iwasiów, Inga. „Ciało niechciane. Pogranicza identyfikacji seksualnej jako problem literatury i krytyki literackiej”. W: Codzienne, przedmiotowe, cielesne. Języki nowej wrażliwości w literaturze polskiej XX w., red. Hanna Gosk, 291–303. Izabelin: Świat Literacki, 2002. Kochanowski, Jacek. Spektakl i wiedza. Perspektywa społecznej teorii. Łódź: Wschód–Zachód, 2009. Marecki, Piotr. Nam wieczna w polszczyźnie rozróba! Marian Pankowski mówi. Kraków: Ha!Art, 2011. Markowski, Michał Paweł. „Inność i tożsamość”. W: Pragnienie i bałwochwalstwo. Felietony metafizyczne, Michał Paweł Markowski, 101–107. Kraków: Znak, 2004. Momro, Jakub. „Wierność ciału niespokojnemu. Wokół Księdza Heleny Mariana Pankowskiego”. Ha!Art 1 (2004): 112–115. Nasiłowska, Anna. „Posłowie. Marian Pankowski – pisarz do odkrycia”. W: Polak w dwuznacznych sytuacjach, red. Krystyna Ruta-Rutkowska, 143–152. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2000. Nycz, Ryszard. „Każdy z nas jest przybyszem. Wzory tożsamości w literaturze polskiej XX wieku”. Teksty Drugie 5 (1999): 41–51. Pankowski, Marian. Ksiądz Helena. Wybór utworów dramatycznych. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1996. Pankowski, Marian, Na paryskim sztrychu. Fragmenty rękopisu Rudolfa Niemca wybrał i wstępem poprzedził Marian Pankowski, „Ha!Art” 1 (2004): 82–96. Pankowski, Marian. Putto. Poznań: Softpress, 1994. Pankowski, Marian. Rudolf. Kraków: Ha!Art, 2005. Pilarski, Przemysław. „Anarchia (z) ciała. Homoseksualność jako figura kontestacji w Rudolfie Mariana Pankowskiego”. Ha!Art 1 (2004): 101–103. Ritz, German. „Dyskurs płci w ujęciu porównawczym”. Teksty Drugie 5 (1999): 117–123. Ritz, German. „Eros i sublimacja u Jarosława Iwaszkiewicza”. Teksty Drugie 1 (1994): 29–48. Ritz, German. Nić w labiryncie pożądania: gender i płeć w literaturze polskiej od romantyzmu do postmodernizmu. Tłum. Bronisław Drąg. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2002. Ruta-Rutkowska, Krystyna, red. Polak w dwuznacznych sytuacjach. Z Marianem Pankowskim rozmawia Krystyna Ruta-Rutkowska. Warszawa: Instytut Badań Literackich, 2000. Ruta-Rutkowska, Krystyna, Szkice o twórczości Mariana Pankowskiego. Warszawa: Wydział Polonistyki UW, 2008. Śmieja, Wojciech. „Historia pożądan(i)a. Czy homoseksualista potrzebuje historii?”. W: Literatura, której nie ma. Szkice o polskiej „literaturze homoseksualnej”, 137–164. Kraków: Universitas, 2010. Śmieja, Wojciech. „Kanon i kanony, czyli jak rozumieć pojęcie literatura homoseksualna?”. W: Literatura, której nie ma. Szkice o polskiej „literaturze homoseksualnej”, Wojciech Śmieja, 9–36. Kraków: Universitas. Warkocki, Błażej. „Thomas i Tommaso, czyli wywrotowa lekkość symetrii”. W: Różowy język. Literatura i polityka kultury na początku wieku, Błażej Warkocki, 89–99. Warszawa: Krytyka Polityczna, 2013. Wróbel, Łukasz P. „L’amour et la mort. Między retoryką Erosa a erotyką Tanatosa”. W: Maurice Blanchot. Literatura ekstremalna, red. Paweł Mościcki, 163–183. Warszawa: Krytyka Polityczna, 2007. Zdanowicz-Cyganiak, Katarzyna. „Inność w potrzasku. Kilka refleksji o innym ponowoczesnym”. Anthropos? 10–11 (2008). Dostęp: 1.05.2014. http://www.anthropos.us.edu.pl/anthropos6/texty/zdanowicz.htm.

Identifiers

ISSN

2353-8694

DOI

10.18276/au.2016.1.6-11