Kreacja i sprawozdawczość w dziecięcych wyobrażeniach emocji – na podstawie wypowiedzi dzieci w normie intelektualnej i dzieci z zespołem Downa

• Authors: Jęczeń Urszula

Title variants

EN

Creation and reporting in children’s images of emotions – based on the utterances of intellectually normal children and children with Down syndrome

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jak namalować np. radość, strach, smutek i złość? Takie pytanie otrzymały dzieci 6-letnie, 10-letnie oraz dzieci z zespołem Downa. O ile wypowiedzi dzieci w normie intelektualnej cechują się swoistą oryginalnością, ekspresywnością oraz autentycznością, ponieważ są efektem myślenia kreatywnego, tak wypowiedzi dzieci z zespołem Downa cechuje: dialogowość, sytuacyjność i sprawozdawczość. Niemniej jednak mają one wartość poznawczą, gdyż w swoisty sposób porządkują wiedzę tych dzieci o świecie emocji.

EN

How to paint for example joy, fear, sadness, and anger? This question was asked to children aged 6 and 10 years, and children with Down syndrome. While the utterances of intellectually normal children are characterized by specific originality, expressiveness and genuineness because they are the outcome of creative thinking, the utterances of children with Down syndrome show dialogic, situational, and reporting character. Nevertheless, they have a cognitive value because they organize these children’s knowledge of the world of emotions.

Keywords

PL

kreacja; oryginalność; sprawozdawczość; sytuacyjność; dialogowość; zespół Downa

EN

creation; originality; reporting; situationality; dialogicality; Down syndrome

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2013
• Volume: 42
• Pages: 167-177

Dates

published

2013-01-01

Contributors

author

Jęczeń Urszula

• Uniwersytet Mari Curie-Skłodowskiej, Lublin Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

References

• Bettelheim B., 1985, Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach i wartościach baśni, Warszawa.
• Boniecka B., 1999, Lingwistyka tekstu. Teoria i praktyka, Lublin.
• Brown R., 1980, oryg. 1973, Rozwój języka ojczystego u przedstawicieli gatunku ludzkiego, [w:] Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór pism, red. G. V. Shugar, M. Smoczyńska, Warszawa, s. 371–397.
• Cieszyńska J., 2005, Od kompetencji niewerbalnej do językowych realizacji intencji u małych dzieci niesłyszących, „Logopedia”, 34, s. 97–114.
• Gloton R., Clero C., 1988, Twórcza aktywność dziecka, Warszawa.
• Guzik B., 1995, Diagnozowanie językowego obrazu świata (na przykładzie wypowiedzi uczniów klasy IV szkoły podstawowej) [w:] Językowy obraz świata dzieci i młodzieży, red. J. Ożdżyński, Kraków, s. 327–337.
• Jęczeń U., 2007, Językowa projekcja emocji. Emocje w zachowaniach dzieci upośledzonych umysłowo i dzieci w normie intelektualnej [w:] Język – Interakcja – Zaburzenia mowy. Metodologia badań, red. T. Woźniak, A. Domagała, t. 2, Lublin, s. 133–171.
• Kaczmarek B. B., 2008, Wykorzystywanie gestów w procesie porozumiewania się osób z zespołem Downa [w:] Wspomaganie rozwoju dzieci z zespołem Downa – teoria i praktyka, red. B. B. Kaczmarek, s. 103–132.
• Krakowiak K., 2005, Problem kreatywności i poprawności w rozwoju języka niesłyszących, „Logopedia”, 34, s. 85–96.
• Krzeszowski T., 1998, Aksjologiczne aspekty metafor [w:] Językoznawstwo kognitywne. Wybór tekstów, red. W. Kubiński, R. Kalisz, E. Modrzejewska, Gdańsk, s. 80–103.
• Kurcz I., 1987, Język a reprezentacja świata w umyśle, Warszawa.
• Kwaśnica R., 1991, Rzeczywistość jako sens bytu. Teza o językowym tworzeniu rzeczywistości, [w:] Język a kultura, t. 1, Podstawowe pojęcia i problemy, red. J. Anusiewicz, J. Bartmiński, Wrocław, s. 31–60.
• Michalik M., 2005, Peryferyjna prototypowość w postrzeganiu rzeczywistości przez osoby dotknięte oligofazją, „Logopedia”, 34, s.167–186.
• Minczakiewicz E. 1995, Język jako narzędzie aktywności twórczej dzieci upośledzonych umysłowo [w:] Językowy obraz świata dzieci i młodzieży red. J. Ożdżyński, Kraków, s. 410–426.
• Maćkiewicz J., 1987, Świat widziany poprzez język, „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne”, XXVI, nr 30, s. 131–150.
• McNeill D., 1980, oryg. 1971, Rozwój gramatyki w ontogenezie jako przejaw wrodzonej zdolności językowej, [w:] Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór pism, red. G.V. Shugar, M. Smoczyńska, Warszawa, s. 172–202.
• Ożdżyński J., 1995, Kreatywne aspekty profilowania pojęć w wypowiedziach dzieci [w:] Językowy obraz świata dzieci i młodzieży, red. J. Ożdżyński, Kraków, s. 169–184.
• Ożdżyński J., Odżyński G., 2013, Dysonans poznawczy czy naturalne poczucie bliskości ? – w wypowiedziach dzieci w wieku przedszkolnym [w:] Język – Człowiek – Społeczeństwo. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Grabiasowi, red. J. Panasiuk, T. Woźniak, Lublin, s. 157–165.
• Piaget J., 1926, Jak sobie dziecko świat przedstawia, (wyd. polskie 1969, tłum. D. Ziembińska) [w:] Materiały do nauczania psychologii, seria 2, t. 3, Warszawa.
• Piotrowicz R., 2014, Małe dziecko, dużo pomysłów, wczesna interwencja [w:] Zespół Downa w XXI wieku, red. A. Suchcicki, Warszawa, s. 23–55.
• Przetacznikowa M., 1978, Podstawy rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży, Warszawa.
• Śliwa D., 1993, „Twórczość”[w:] Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne, red. J. Bartmiński, M. Mazurkiewicz-Brzozowska, Lublin, s. 117–132.
• Szuman S., 1985, Język i mowa [w:] Studia nad rozwojem psychicznym dziecka. Dzieła wybrane. Wybór i oprac. M. Przetacznikowa, G. Makiełło-Jarza, t. 1, Warszawa.
• Szuman S., 1968, O rozwoju języka i myślenia dziecka, Warszawa.
• Zasępa E., 2008, Przebieg procesów pamięci u osób z zespołem Downa [w:] Wspomaganie rozwoju dzieci z zespołem Downa – teoria i praktyka, red. B. B. Kaczmarek, s. 155–167.