ŚWIĘCI I POSTACIE BIBLIJNE W HERBACH MIAST W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM

• Authors: Piechocka Maria

Title variants

EN

Saints and biblical figures in the coats of arms of cities in the Province of Warmia and Masuria

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Obecnie w województwie warmińsko-mazurskim aż trzynaście miast spośród czterdziestu dziewięciu w swoim herbie przywołuje świętych, postacie biblijne lub atrybuty i symbole z nimi związane. Wizerunek Matki Bożej widnieje na tarczy herbowej trzech warmińsko-mazurskich miast: Iławy, Fromborka i Pasymia. Jan Chrzciciel patronuje miastu Pisz. W miejskich herbach na terenie Warmii i Mazur swoje miejsce znaleźli także apostołowie: św. Jakub (Olsztyn), święci Piotr i Paweł (Olsztynek, Pieniężno) oraz św. Jan (Zalewo, Kisielice). W omawianym regionie w herbach miast znajdują się nie tylko postacie biblijne, ale również i postacie świętych, tj. św. Katarzyna patronuje miastu Działdowo, św. Rozalia miastu Susz, zaś św. Jerzy identyfikowany jest z miastem Ostróda.

EN

Fourteen cities of the forty-nine evoke currently the saints, biblical figures or symbols and attributes associated with them in their coats of arms in the province of Warmia and Masuria. The image of Our Lady appears on the shield of cities: Iława, Frombork and Pasym. John the Baptist is the patron of Pisz. The apostles find also their place in urban coats of Warmia and Masuria: St. Jacob (Olsztyn), St. Peter and Paul (Olsztynek, Pieniężno) and St. Jan (Zalewo, Kisielice). There are not only biblical figures, but also persons of saints in the coats of the cities, ie. St. Catherine in Działdowo, St. Rozalia in Susz and St. George is identified with the city of Ostróda.

Keywords

PL

herby; święci; postacie biblijne; Warmia i Mazury; miasto; symbol religijny

EN

coats of arms; saints; biblical figures; Warmia and Masuria; city; religious symbol

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Forum Teologiczne
• Year: 2017
• Volume: 18
• Pages: 89-103

Dates

published

2017

Contributors

author

Piechocka Maria

• Wydział Teologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Adamczewski M., Heraldyka miast wielkopolskich do końca XVIII wieku, Warszawa 2000.
• Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Pieniężno [online], dostęp: 18.12.2016, <http://bip.pieniezno.pl/contents/content/168/208>.
• Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Zalewo [online], dostęp: 05.11.2016, <http://zalewo.f117.pl/modules.php?name=Sections&op=viewarticle&artid=2399>
• Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Olsztyna [online], dostęp: 5.11.2016, <http://bip.olsztyn.eu/bip/plik/330964///&id=330964>.
• Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miejskiego w Kisielicach [online], dostęp: 4.11.2016, <http://bip.kisielice.warmia.mazury.pl/akty/1391/w-sprawie-ogloszenia-tekstu-jednolitego-uchwaly-w-sprawie-uchwalenia-statutu-gminy-kisielice.html>.
• Biuletyn Informacji Publicznej. Susz [online], dostęp: <http://bip.susz.pl/zalaczniki/138/Statut_Gminy_Susz_-_akt_2013-10-17_09-12-2014_09-40-29.pdf>, 19.12.2016>.
• Biuletyn Informacji Publicznej. Urząd Miasta i Gminy w Pasymiu [online], dostęp: 18.12.2016, <http://pasym.bip.visacom.pl/component/phocadownload/category/1461-statut-gminy-pasym.html?download=1900:statut-gminy-pasym>.
• Biuletyn Informacji Publicznej. Urząd Miasta i Gminy we Fromborku [online], dostęp: 5.11.2016, <http://frombork.samorzady.pl/art/id/87>.
• Biuletyn Informacji Publicznej. Urząd Miasta Iławy [online], dostęp: 5.11.2016, <http://bip.umilawa.pl/system/obj/3002_XVII-171-11.pdf>.
• Biuletyn Informacji Publicznej. Urząd Miasta Ostróda [online], dostęp: 19.12.2016, <http://bip.ostroda.warmia.mazury.pl/akty/1126/uchwala-nr-ix-72-2003-w-sprawie-uchwalenia-statutu-miasta-ostrody..html>.
• Biuletyn Informacji Publicznej. Urząd Miejski w Olsztynku, w: Urząd Miejski w Olsztynku [online], dostęp: 18.11.2016, <http://bip.olsztynek.pl/component/phocadownload/category/1561-statut-gminy.html?download=2449:statut_6>.
• Bocian M., Leksykon postaci biblijnych, przekł. J. Zychowicz, Kraków 1996.
• Bosak P.C., Kobiety w Biblii. Słownik-Konkordancja, Poznań 1995.
• Bosak P.C., Postacie Biblii. Słownik-Konkordancja, t. 4, Pelplin 2007.
• Codex Diplomaticus Warmiensis oder Regesten und Urkunden zur Geschichte Ermlands, Bd. 1, hrsg. C.P. Woelky, J.M. Saage, Mainz 1860, nr 154.
• Czaja R., Nowak Z.H., Państwo zakonu Krzyżackiego w Prusach- próba charakterystyki, w: Zakon krzyżacki w Prusach i Inflantach. Podziały administracyjne i kościelne w XIII-XVI wieku, red. R. Czaja, A. Radzimiński, Toruń 2013, s. 11-28.
• Dygo M., O kulcie maryjnym w Prusach Krzyżackich w XIV-XV wieku, „Zapiski Historyczne” t. 52, 1987, z. 2, s. 5-38.
• Działdowo [online], dostęp: 1.10.2016, <http://bip.dzialdowo.eu/DocPokaz.aspx?id=5545>.
• Gause F., Dzieje okręgu i miasta Działdowa, przekł. M. Szymańska-Jasińska, Działdowo 2015.
• Głowacki K., Heraldyka historycznych miast regionu sandomiersko-kieleckiego XII-XX w., Kielce 2001.
• Gołdyn P., Maryja w herbach miast polskich, „Salvatoris Mater” 2000, nr 2, s. 247-265.
• Gołdyn P., Symbolika religijna i kościelna w herbach miast polskich do końca XX wieku, Warszawa 2008.
• Gołdyn P., Święty Wojciech w polskiej heraldyce samorządowej, „Studia Gnesnensia” t. 16, 2002, s. 243-251.
• Gumowski M., Herby miast polskich, Warszawa 1960.
• Gumowski M., Kartoteka pieczęci i herbów miejskich u układzie alfabetycznym zawierająca szkic pieczęci, jej opis oraz różne notatki, MNKR, sygn. 1489.
• Gumowski M., Najstarsze pieczęcie miast polskich XIII i XIV wieku, Toruń 1960.
• Hoever H., Żywoty Świętych Pańskich na każdy dzień, tłum. Z. Pniewski. Olsztyn 1999.
• Hupp O., Die Wappen und Siegel der dutschen Städte, Flecken und Dörfer, Königreich Preussen, Bd. 1, H. 1, Ostpreussen, Westpreussen und Branderburg, Bd. 1, H. 2, Pommeren, Posen und Schlesien, Frankfurt a. M. 1896-1998.
• Józef Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, przekł. Z. Kubiak, J. Radożycki, Warszawa 1962.
• Kaufmann K.J., Dzieje Miasta Iławy, tłum. J. Skrobot, W. Skrobot, Iława 2010.
• Kozłowski J.B., Dawna Ostróda. Obrazy z życia wschodniopruskiego miasta, Dąbrówno-Warszawa 2006.
• Kurowski E., Dzieje Fromborka. Historia miasta do 1998 roku, Frombork 2000.
• Kwiatek J., Lijewski T., Leksykon miast polskich, Warszawa 1998.
• Morąg z dziejów miasta i powiatu, red. H. Jaworska, M. Lossman, Olsztyn 1973.
• Morąg. Opis herbu Morąga- odniesienie do historii [online], dostęp: 5.11.2016, <http://www.morag.pl/index.php/pl/historia>.
• Możejko B., Śliwiński B., Herby miast, gmin i powiatów województwa pomorskiego, t. 1, Gdańsk 2000, t. 2, Malbork 2004.
• Müller J., Dzieje Ostródy, tłum. D. Krzywicka-Kaendler, Ostróda 2010.
• Olsztyn 1353-2003, red. S. Achremczyk, W. Ogrodziński, Olsztyn 2003.
• Pisz. Portal Miejski [online], dostęp: 8.12.2016, <http://www.pisz.pl/nasze-miasto/o-piszu/symbole-miasta/>.
• Plewako A., Wanag J., Herbarz miast polskich, Warszawa 1994.
• Rakocy W., Paweł. Apostoł Żydów i pogan, Kraków 1997.
• Seroka H., Herby miast małopolskich XIV-XVIII, Warszawa 2002.
• Stopa Z. i M., Pasym i okolice, Olsztyn, 1970.
• Strzyżewski W., Symbolika religijna w herbach miast nadodrzańskich do końca XVIII w., „Rocznik Lubuski” t. 23, 1997, cz.1, s. 125-149.
• Strzyżewski W., Treści symboliczne herbów miejskich na Śląsku, Ziemi Lubuskiej i Pomorzu Zachodnim do końca XVIII wieku, Zielona Góra 1999.
• Toeppen M., Historia okręgu i miasta Olsztynka, przekł. M. Sacha, Dąbrówno 2004.
• Zaleski W., Święci na każdy dzień, Warszawa 1996.