Rola słowa Bożego w modlitwie osobistej i liturgicznej wspólnot cenobickich według Reguły Pachomiusza i Asketikonu Bazylego Wielkiego

• Authors: Ciemała Marianna

Title variants

EN

The Role of the Word of God in the Personal and Liturgical Prayer of Cenobitics Communities’s According to the Rule of Pachomius and the Asketikon of Basil the Great

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Teksty źródłowe dla wczesnego cenobityzmu wskazują, iż codzienny kontakt z Pismem stanowił fundament monastycznej koinônii. Artykuł stanowi próbę ukazania najistotniejszych form obecności słowa Bożego w modlitwie wspólnot pachomiańskich i bazyliańskich oraz ich rolę w formacji mnichów i w rozwoju koinônii. Dla analizy teologicznej wybrane zostały teksty normatywne pierwszych wspólnot cenobickich. W Regule Pachomiusza oraz w Asketikonie Bazylego Wielkiego czytamy o wskazaniach dotyczących nauki modlitwy. Ważnym elementem formacji było pamięciowe opanowanie niektórych ksiąg Pisma Świętego. Praktyka ta umożliwiała braciom czynne zaangażowanie się w modlitwie wspólnotowej i przysposabiała do modlitwy nieustannej (medytacji), polegającej na mówieniu (głośno lub półgłosem) z pamięci słów Pisma lub na czytaniu fragmentów biblijnych z kodeksów i na zgłębianiu ich wewnętrznej treści. W ten sposób słowa Pisma zapamiętane, recytowane i rozważane miały być dla cenobitów pierwszą (niektórzy mówią nawet: jedyną) regułą oraz pokarmem duchowym, koniecznym do życia zgodnym z wolą Boga oraz umacniającym jedność wśród braci.

EN

Numerous studies of ancient monastic rules indicate that community monasticism is rooted in the Bible. The Word of God has played an essential role in the life of cenobites: it was constituting a practical rule of their behavior and it was forming their spirituality. Daily contact with the Scriptures through the prayer was a foundation of monastic koinonia, as the source texts evidence. The Article shows the form of the presence of the word of God in the community prayer (of Pachomius and Basil) and their role in the formation of monks as well as in the development of Koinonia. The Rule of Pachomius and the Asketikon of Basil explains the indications of the teaching of prayer. An important element in the formation was the memorizing the books of Scripture. This practice allowed the brothers to involve actively in a community prayer and prepared them to a constant prayer (meditation), consisting of speaking (aloud or quietly) memorized words of Scripture, or reading passages from the Bible codes and exploring their inner content. In this way the memorized, recited and considered words of Scripture were for cenobites first or even the only rule and the spiritual food – necessary to live accordingly to the will of God, and strengthening the unity among brothers.

Keywords

PL

koinônia; liturgia; medytacja; modlitwa; psalmy; słowo Boże; wspólnota

EN

koinônia; liturgy; meditation; prayer; psalms; word of God; community

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Polonia Sacra
• Year: 2017
• Volume: 21
• Issue: 2(47)
• Pages: 63-77

Contributors

author

Ciemała Marianna

• Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

References

• Bacht H., Koinônia [IV. Dans le monachisme], w: Dictionnaire de spiritualité ascétique et mystique. Doctrine et histoire, t. 8, Paris 1974, s. 1755–1757.
• Basilius Magnus, Regulae brevius tractatae, k. 1052–1306 (Patrologia Greaca, 31); przekł. pol.: Pisma ascetyczne, t. 2: Bazyli Wielki, Reguły dłuższe, Reguły krótsze, przekł. i oprac. J. Naumowicz, Kraków 2011, s. 207–501 (Źródła Monastyczne, 6).
• Basilius Magnus, Regulae fusius tractatae, k. 889–1052 (Patrologia Greaca, 31); przekł. pol.: Pisma ascetyczne, t. 2: Bazyli Wielki, Reguły dłuższe, Reguły krótsze, przekł. i oprac. J. Naumowicz, Kraków 2011, s. 45–203 (Źródła Monastyczne, 6).
• Coquin R. G., Un complément aux vies sahidiques de Pachôme: Le manuscrit IFAO, Copte 3, „Bulletin de l’Institut Français d’Archéologie Orientale” 79 (1979), s. 209–247.
• Częsz B., Słowo Boże jako pokarm duchowy w nauczaniu Ojców Kościoła, „Teologia Patrystyczna” 6 (2009), s. 7–11.
• De Mendieta E. A., Le système cénobitique basilien comparé au système cénobitique pachômien, „Revue de l’Histoire des Religions” 152/1 (1957), s. 31–80.
• Desprez V., Początki monastycyzmu. t. 2, przekł. J. Dembska, Kraków 1999 (Źródła Monastyczne, 2).
• De Vogüé A., Regards sur le monachisme des premiers siècles, Rome 2000 (Studia Anselmiana, 130).
• Kasprzak D., The monastic exegesis and the biblical typology of monasticism in the patristic period, „Theological Research” 1 (2014), s. 85–103.
• Lefort L. T., Œuvres de s. Pachôme et de ses disciples, „Corpus Scriptorum Christianorum Orientalium” 159, Louvain 1956.
• Pachomiana Graeca, przekł. E. Dąbrowska, Kraków 2013 (Źródła Monastyczne, 65).
• Pachomiana Latina, edycja krytyczna: red. A. Boon, Louvain 1932; przekł. pol.: Pachomiana Latina, przekł. zbiorowy, Kraków 1996 (Źródła Monastyczne, 11).
• Schneider M., Ze źródeł pustyni. Znaczenie Ojców Pustyni dla współczesnej duchowości, tłum. E. Krukowska, Kraków 1994.
• Szczur P., Medytacja słowa Bożego pokarmem dla duszy w ujęciu greckich Ojców Kościoła, „Teologia Patrystyczna” 6 (2009), s. 13–29.
• Veilleux A., La liturgie dans le cénobitisme pachômien au quatrième siècle, Rome 1968 (Studia Anselmiana, 57).
• Von Severus E., Solignac A., Méditation [I. De l’Ecriture aux auteurs médiévaux], w: Dictionnaire de spiritualité ascétique et mystique. Doctrine et histoire, t. 10, Paris 1980, s. 908–909.

Identifiers

DOI

10.15633/ps.2133