Kierunki zmian procesowych w systemie zarządzania zmęczeniem pracowników

• Authors: Butlewski Marcin , Misztal Agnieszka

Title variants

EN

The concept of process changes in the worker fatigue management system

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono założenia zmian procesowych dla systemu zarządzania zmęczeniem pracowników na przykładzie górników węgla kamiennego. Zidentyfikowano podstawowe czynniki wpływające na zmęczenie podczas robót wykonywanych w podziemnych wyrobiskach węgla kamiennego, które mogą zostać zaklasyfikowane do następujących grup: mikroklimat, hałas i jego składowe, drgania, skład powietrza i ruchy powietrza (przepływ), zmiany ciśnień, oświetlenie, promieniowanie, zapylenie, maszyny i środki techniczne, czynniki psychospołeczne, w tym stres wynikający z poczucia zagrożenia życia, inne, jak np. organizacja pracy, stresory życia prywatnego, czynniki osobnicze. Wśród czynników wywołujących zmęczenie szczególnie ważny okazał się czas dojazdu do i z pracy. Zaproponowane działania w ramach zarządzania zmęczeniem oparto na analizie zależności między parami zmiennych, gdzie dla każdej pary wyznaczono kierunek oddziaływania połączenia danych dwóch czynników na zmęczenie oraz jego siły. W ten sposób uzyskano macierz czynników wpływających na zmęczenie wśród pracowników, co z kolei pozwoliło na zbudowanie założeń dla systemu zarządzania zmęczeniem pracowników. W ramach koncepcji systemu zaproponowano rozpoznawanie stanów psychomotorycznych wskazujących na poziom zmęczenia.

EN

The article presents the assumptions of process changes for a worker fatigue management system on the example of coal miners. The main factors influencing fatigue during works performed in underground coal mines are identified and can be categorised into the following groups: microclimate, noise and its components, vibration, air composition and air movement (flow), pressure changes, lighting, radiation, dust, machinery and technical measures, psychosocial factors including stress arising from a feeling of own life being threatened and others, such as work organisation, private life stressors, individual factors. Among the factors causing fatigue the travel time to and from work was particularly important. The proposed measures regarding fatigue management are based on an analysis of the relationship between pairs of variables, where for each pair the direction of the impact of connecting two given factors on fatigue and its strengths is set. This resulted in the matrix of factors influencing fatigue among employees, which in turn allowed to make assumptions for the worker fatigue management system. Within the concept of the fatigue management system a subdomain of the recognition of psychomotor states of workers as indicators of the fatigue levels was proposed.

Keywords

PL

zmęczenie pracowników; zarządzanie zmęczeniem pracowników; zarządzanie bezpieczeństwem pracy; praca w górnictwie

EN

fatigue at work; fatigue risk management; occupational safety and health; mining

• Publisher: Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna
• Journal: Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
• Year: 2016
• Issue: 3(31)
• Pages: 71-82

Dates

published

2016-09

Contributors

author

Butlewski Marcin

• Politechnika Poznańska. Wydział Inżynierii Zarządzania

author

Misztal Agnieszka

• Politechnika Poznańska. Wydział Inżynierii Zarządzania

References

• Braver, E.R., Preusser, C.W., Preusser, D.F., Baum, H.M., Beilock, R., Ulmer, R.G. (1992). Long hours and fatigue: A survey of tractor-trailer drivers. Journal of Public Health Policy, 13(3), 341–366.
• Butlewski, M., Dahlke, G., Drzewiecka, M., Pacholski, L. (2015). Fatigue of miners as a key factor in the work safety system. Procedia Manufacturing, 3, 4732–4739.
• Butlewski, M., Hankiewicz, K. (2015). Psychomotor Performance Monitoring System in the Context of Fatigue and Accident Prevention. Procedia Manufacturing, 3, 4860–4867.
• Butlewski, M., Jasiulewicz-Kaczmarek, M., Misztal, A., Sławińska, M. (2015). Design methods of reducing human error in practice. W: T. Nowakowski, M. Młyńczak, A. Jodejko-Pietruczuk, S. Werbińska-Wojciechowska (eds.). Safety and Reliability: Methodology and Applications (s. 11011–1106). Proceedings of the European Safety and Reliability Conference ESREL 2014 Wrocław. London: CRC Press. ISBN 978-113802681-0.
• Gierlotka, S. (2002). Klimatyczne warunki pracy w kopalniach węgla i ich wpływ na możliwość rażenia prądem elektrycznym pracownika dołowego kopalni. Bezpieczeństwo Pracy, 3, 26–28.
• Grzesik, J. (2011). Problemy ochrony zdrowia górników. Referaty wygłoszone na górniczych konferencjach. Sosnowiec: Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego. ISBN 978-83-931504-2-7.
• Hamrol, A. (2008). Zarządzanie jakością z przykładami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 978-83-011537-4-8.
• ISO/DIS 6385. (2016). Ergonomic principles in the design of work systems.
• ISO/TC 176. (2015). Quality Management Principles. Geneva: International Organization for Standardization.
• ISO/TR 22100-3. (2016). Safety of machinery – Relationship with ISO 12100. Part 3: Implementation of ergonomic principles in safety standards.
• Jonsson, B. (1984). Muscular fatigue and endurance: Basic research and ergonomic applications. W: M. Kumamoto (ed.). Neural and Mechanical Control of Movement (s. 64–76). Kyoto: Yamaguchi Shoten.
• Jørgensen, K., Fallentin, N., Kroch-lund, C., Jensen, B. (1988). Electromyography and fatigue during prolonged, low level static contractions. European Journal of Applied Physiology, 57(3), 316–321.
• Kleniewski, A. (2003). Osiem zasad zarządzania jakością. Problemy Jakości, 35(1), 18–21.
• Konopko, W. (red.). (2013). Bezpieczeństwo pracy w kopalniach węgla kamiennego. T. 1: Górnictwo i środowisko. Katowice: Główny Instytut Górnictwa. ISBN 9788361126607.
• Koźmiński, A.K., Piotrowski, W. (1995). Zarządzanie. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 8301118431.
• Macek, D. (2011). Przepisy prawne i zagrożenia w górnictwie. Katowice: Wydawnictwo Śląsk. ISBN 9788371646317.
• Pietrasiński, Z. (1971). Psychologia wprowadzania zmiany. Wektory, 1.
• Reynolds, B., Martinez, S., Van Latum, L. (2011). Current best practices approach to operator fatigue risk management. White PaPer. Modular Mining Systems, Inc.
• Rosiek, F., Sikora, M., Urbański, J. (2000). Wyznaczanie ciśnienia powietrza w kopalniach LGOM. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej, 87, 93–101.
• Słota, Z. (2011). Określenie wpływu wydatku energetycznego, aklimatyzacji i ubioru na obciążenie termiczne organizmu pracowników w wyrobiskach kopalń podziemnych. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. ISBN 9788373358836.
• Staniec, K., Butlewski, M., Nowicki, M., Kowal, M., Kubal, S., Piotrowski, P. (2014). System zarządzania zmęczeniem u pracowników zatrudnionych w wyrobiskach podziemnych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny. W: D. Musioł, P. Perzyna (red.). Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach: teoria i praktyka. Praca zbiorowa. Gliwice: Politechnika Śląska. Instytut Eksploatacji Złóż. ISBN 9788392625582.
• Szlązak, N., Obracaj, D. (2004). Stan zapylenia powietrza w wyrobiskach ślepych drążonych kombajnami. Przegląd Górniczy, 11, 27–33.
• Szparaga, B. (1998). Znowelizowana norma oświetlenia podziemi kopalń. Omówienie zmian i niektórych wymagań. WUG: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, 3, 40–43.
• Trenczek, S. (2007). Głębokość prowadzenia robót górniczych a zagrożenia aerologiczne. Przegląd Górniczy, 63(6), 1–8.
• Trzcieniecki, J. (1979). Projektowanie systemów zarządzania. Warszawa: PWN.
• Turek, M. (2009). Eksploatacja podziemna pokładów węgla kamiennego – współczesne wyzwania. Część 5: Maszynowe urabianie skał. Wiadomości Górnicze, 60(7–8), 475–485.
• Więcek-Janka, E. (2006). Zmiany i konflikty w organizacji. Poznań: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej. ISBN 8371433700.
• Wyrwicka, M., Jaźwińska, D. (2014). Percepcja uwarunkowań rozwoju przedsiębiorstw. Economics and Management, 2, 259–275.