Nieheteronormatywna tożsamość seksualna a konteksty społeczne i andragogiczne – w świetle doświadczeń starszych gejów w średnim i senioralnym wieku

• Authors: Majka-Rostek Dorota

Title variants

EN

Non-heteronormative sexual identity and social and andragogical contexts – in the light of the experiences of middle-aged and senior gay men

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zasadniczym celem artykułu jest prezentacja wyników badań dotyczących tożsamości seksualnej gejów przeżywających dzieciństwo i młodość w czasach PRL. Wprowadzeniem do artykułu jest przedstawienie podstawowych definicji i koncepcji związanych z tożsamością seksualną i orientacją seksualną. Kreowanie tożsamości seksualnej związanej z wymiarem orientacji ukazane zostało w odniesieniu do osób nieheteroseksualnych. W badaniach zastosowano metodę wywiadów biograficznych. Przeprowadzone one zostały z dwudziestoma trzema mężczyznami w wieku wyższym niż 50 lat, identyfikującymi się jako geje. Na potrzeby artykułu wzięto pod uwagę jedynie te kategorie badawcze, które dotyczyły procesów kreowania tożsamości seksualnej. W artykule przedstawiono ilustracje badawcze specyfiki kreowania nieheteronormatywnej tożsamości w sytuacji tabuizacji i braku wiedzy na temat homoseksualności. Wnioski z badań potwierdzają adekwatność stosowania klasycznych tożsamościowych modeli sekwencyjnych do analizy doświadczeń homoseksualnych mężczyzn będących obecnie w dojrzałym i starszym wieku. Ilustrują, jak kluczowe znaczenie dla procesów kreowania nieheteronormatywnych tożsamości seksualnych mają warunki społeczno-kulturowe. Wskazują też na zasadność wprowadzania kwestii związanych z nienormatywną tożsamością seksualną w obszar andragogiki.

EN

The main aim of the article is to present the results of research on the sexual identity of gays and their experiences of childhood and youth in the period of the Polish People’s Republic. The article begins with a presentation of fundamental definitions and ideas related to sexual identity and sexual orientation. Construction of sexual identity in relation to the dimension of orientation is presented in reference to non-heterosexual persons. The research employed the biographical interview method. The interviews were conducted with 23 males aged over 50 who identified themselves as gay. For the needs of this paper only those categories which affected processes of constructing sexual identity were considered. The paper presents illustrations of the specific nature of constructing nonheteronormative identities in a situation of tabooisation and lack of knowledge about homosexuality. The conclusions from the research confirm the adequacy of classical sequential models of identity in analysis of experiences of homosexual men in mature and advanced age. They illustrate how socio-cultural conditions are central to the processes of constructing non-heteronormative sexual identities. They also indicate the legitimacy of introducing issues related to non-normative sexual identity into the area of andragogy.

Keywords

PL

tożsamość seksualna.; orientacja seksualna; modele kreowania tożsamości; andragogika; geje w PRL

EN

sexual identity; sexual orientation; identity construction models; andragogy; gays in PRL

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
• Journal: Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
• Year: 2024
• Volume: 25
• Pages: 263-279

Dates

published

2024

Contributors

author

Majka-Rostek Dorota

• Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Socjologii, Zakład Socjologii Płci i Rodziny

• https://orcid.org/https%3A//+orcid.org/0000-0002-1175-6028

References

• Baumeister, R.F. (1997) Identity, self-concept, and self-esteem: The self lost and found. W: R. Hogan, J.A. Johnson i S.R. Briggs (red.) Handbook of personality psychology. San Diego: Academic Press, 681-710.
• Blakely, R.S. (1967) Adult Education in a Free Society. Toronto: Guardian Bird.
• Cass, V.C. (1979) Homosexual Identity Formation. Journal of Homosexuality, 4(3), 219-235.
• Castells, M. (2008) Siła tożsamości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• D’Augelli, A. (1994) Lesbian and gay male development. W: B. Greene i G. Herek (red.) Lesbian and Gay Psychology: Theory, Research, and Clinical Applications. Thousand Oaks: Sage, 118-132.
• Devlin, A. (2020) Adult Learning and Gender. EAEA Background Paper [online]. Dostępny na: https://eaea.org/wp-content/uploads/2020/08/ALE-and-Gender-EAEA-background-paper-July-2020_final.pdf [1.07.2023].
• Dillon, F.R., Worthington, R.L. i Moradi, B. (2011) Sexual identity as a universal process. W: S.J. Schwartz, K. Luyckx, i V.L. Vignoles (red.) Handbook of identity theory and research. New York: Springer, 649-670.
• Dube, E.M. (2000) The role of sexual behavior in the identification process of gay and bisexual males- Statistical data included. Journal of Sex Research, 37(2), 123-132.
• Dyga, K. (2018) Self i tożsamość: próba określenia znaczeń oraz wzajemnych związków między pojęciami. Polskie Forum Psychologiczne, 23(2), 413-429.
• Eichsteller, M. (2019) There is more than one way – a study of mixed analytical methods in biographical narrative research. Contemporary Social Science, 14(3-4), 447-462.
• Fausto-Sterling, A. (2019) Gender/sex, sexual orientation, and identity are in the body: How did they get there?. Journal of Sex Research, 56(4-5), 529-555.
• Floyd, F. i Bakeman, R. (2006) Coming-Out Across the Life Course: Implications of Age and Historical Context. Archives of Sexual Behavior, 35(3), 287-96.
• Frable, D.E.S. (1997) Gender, racial, ethnic, sexual, and class identities. Annual Review of Psychology, 48, 139-162.
• Fredriksen-Goldsen, K.I. (2016) The Future of LGBT+ Aging: A blueprint for action in services, policies and research. Generations, 40, 6-13.
• Grace, A.P. i Hill, R.J. (2004) Positioning queer in adult education: Intervening in politics and praxis in North America. Studies in the Education of Adults, 36(2), 167-189.
• Grzegorek, T. (2000) Tożsamość a poczucie tożsamości. Próba uporządkowania problematyki. W: A. Gałdowa (red.) Tożsamość człowieka. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 53-70.
• Guasp, A. (2011) Lesbian, Gay and Bisexual People Later in Life. London: Stonewall.
• Halkitis, P.N. (2019) Out in time: The public lives of gay men from Stonewall to the Queer generation. New York: Oxford University Press.
• Heckathorn, D. (1997), Respondent-driven sampling: A new approach to the study of hidden populations. Social Problems, 44(2), 174-199.
• Hill, R.J. (1996) Learning to transgress: a social-historical conspectus of the American gay lifeworld a site of struggle and resistence. Studies in the Education of Adults, 28(2), 253-79.
• Hill, R.J, Grace, A.P. i Associates (2009) Adult and Higher Education in Queer Contexts: Power, Politics, and Pedagogy. Chicago, IL: Discovery Association.
• Hill, P.L., Reesor, N. i Collict, D. (2017) Sexual Identity. W: K.L. Nadal (red.) The SAGE Encyclopedia of Psychology and Gender. Thousand Oaks: Sage, 1521-1523.
• Iniewicz, G. (2012) Osoby LGB w biegu życia. W: G. Iniewicz, M. Mijas i B. Grabski (red.) Wprowadzenie do psychologii LGB. Wrocław: Continuo, 139-152.
• Kaźmierska, K. (2016) Wywiad narracyjny – technika i pojęcia analityczne. W: R. Dopierała i K. Waniek (red.) Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Wybór tekstów. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 61-72.
• Kaźmierska, K. i Waniek, K. (2020) Autobiograficzny wywiad narracyjny: metoda – technika – analiza. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kinsey, A.C, Pomeroy, W.B. i Martin, C.E. (1948) Sexual Behavior in the Human Male. Philadelphia: W.B. Saunders.
• Konecki, K. (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kubera, J. (2013) Po postmodernizmie, czyli silne identyfikacje i słabe tożsamości. Nauka, 1, 97-108.
• Kvale, S. (2012) Prowadzenie wywiadów. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Larson, P.C. (1981) Sexual Identity and Self-Concept. Journal of Homosexuality, 7(1), 15-32.
• Machaj, I. (2017) Walory poznawcze kategorii tożsamości społecznej jednostki. Człowiek i Społeczeństwo, 44, 17-31.
• Miluska, J. (1996) Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Nowak-Dziemianowicz, M. (2006) Doświadczenia rodzinne w narracjach. Interpretacja sensów i znaczeń. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
• Paleczny, T. (2008) Socjologia tożsamości. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
• Pilarska, A. (2016) Wokół pojęcia poczucia tożsamości: przegląd problemów i propozycja konceptualizacji. Nauka, 2, 123-141.
• Reiter, L. (1989) Sexual orientation, sexual identity, and the question of choice. Clinical Social Work Journal, 17, 138-150.
• Rosario, M., Schrimshaw, E., Hunter, J. i Braun, L. (2006) Sexual identity development among lesbian, gay, and bisexual youths: Consistency and change over time. Journal of Sex Research, 43(1), 46-58.
• Rosenfeld, D. (1990) Identity work among lesbian and gay elders. Journal of Aging Studies, 13(2), 121-144.
• Ross, M.W. (1979) Heterosexual marriage of homosexual males: Some associated factors. Journal of Sex & Marital Therapy, 5(2), 142-151.
• Savin-Williams, R.C. (1995) Lesbian, gay male and bisexual adolescents. W: A. D’Augelli i C. Patterson (red.) Lesbian, gay and bisexual identities over the lifespan. New York: OUP, 165-189.
• Savin-Williams, R.C. (2014) The New Sexual Minority Teenager: Freedom from Traditional Notions of Sexual Identity. W: J.S. Kaufman, D.A. Powell (red.) The Meaning of Sexual Identity in the Twenty-First Century. Newcastle: Cambridge Scholars Publishing, 5-20.
• Schütze, F. (2012) Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne. W: K. Kaźmierska (red.) Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Nomos, 141-278.
• Szczygieł, P. (2019) Protest, uczenie się i konstruowanie tożsamości feministycznej. Dyskursy Młodych Andragogów, 20, 63-76.
• Titkow, A. (2007) Tożsamość polskich kobiet: ciągłość, zmiana, konteksty. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
• Troiden, R.R. (1988) Homosexual identity development. Journal of Adolescent Health Care, 9(2), 105-113.
• Van de Ven, P., Rodden, P., Crawford, J. i Kippax, S.A. (1997) Comparative Demographic and Sexual Profile of Older Homosexually Active Men. The Journal of Sex Research, 34(4), 349-360.
• Walker, W. (2009) Adult Learning in the Queer Nation: A Foucauldian Analysis of Educational Strategies for Social Change. New Horizons in Adult Education & Human Resource Development, 23(3), 10-17.
• Woźnicka, E. (2011) Tożsamość człowieka dorosłego a zadania andragogiki. Rocznik Andragogiczny, 18, 53-63.

Identifiers

ISSN

2084-2740

DOI

doi.org/10.61824/dma.vi25.718