Skutki wprowadzenia okręgów jednomandatowych w wyborach lokalnych

• Authors: Gendźwiłł Adam , Żółtak Tomasz

Title variants

EN

The consequences of the introduction of single-member districts in local elections

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Autorzy przedstawiają podstawowe skutki wprowadzenia reguły większościowej w okręgach jednomandatowych (systemu FPTP) w wyborach do rad gmin w Polsce. Analizują wyniki wyborów lokalnych z 2010 i 2014 r. (przed i po zmianie reguł). Wykorzystując schemat quasi-eksperymentalny (metoda diffrence-in-diffrences), skupiają się na zmianach, jakie zaszły w gminach, w których wcześniej obowiązywał system głosowania blokowego, a także w gminach, w których wcześniej stosowany był system proporcjonalny. Analizy empiryczne pokazują, że zmiana systemu głosowania blokowego na system FPTP przyniosła jedynie marginalne konsekwencje. Zastąpienie systemu proporcjonalnego systemem FPTP, dość paradoksalnie, zwiększyło liczbę komitetów ubiegających się o mandaty. Wzrosła jednak dysproporcjonalność, a także odsetek głosów oddanych na komitety pozbawione reprezentacji, zmniejszyło się natomiast rozdrobnienie rad gmin. Tam, gdzie przestał obowiązywać system proporcjonalny, spadła znacznie liczba kandydatów; wbrew przypuszczeniom nie zmniejszył się jednak odsetek kobiet wybieranych na radnych. JOW-y przyniosły natomiast dalszą marginalizację ogólnokrajowych partii politycznych na szczeblu lokalnym.

EN

The paper presents the basic consequences of the introduction of single-member districts (the FPTP system) in municipal elections in Poland. The authors analyze the results of the 2010 and 2014 elections (before and after the electoral reform). Basing on the difference-in-differences research scheme, the paper presents changes in the municipalities where either block- -voting or proportional representation systems were replaced by the FPTP. The empirical analyses demonstrate that the change from the BV to the FPTP system brought only marginal effects. The replacement of the PR system by the FPTP was more visible. Quite paradoxically, it increased the number of committees competing in the elections. However, the disproportionality and the share of wasted votes increased significantly, while the fragmentation of local councils decreased. In the municipalities previously using a proportional representation system, the number of candidates decreased visibly; contrary to the initial assumptions, its impact was neutral to the share of elected female councillors. The introduction of the FPTP system significantly limited the already weak presence of nation-wide political parties in local councils.

Keywords

PL

wybory samorządowe; system wyborczy; jednomandatowe okręgi wyborcze; demokracja lokalna

EN

local elections; electoral system; single-member districts; local democracy

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2016
• Issue: 3(65)
• Pages: 94-116

Contributors

author

Gendźwiłł Adam

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Zakład Rozwoju i Polityki Lokalnej

author

Żółtak Tomasz

• Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii

References

• Amorim Neto O., Cox G.W., 1997, „Electoral institutions, cleavage structures, and the number ofparties”, American Journal of Political Science, t. 41, nr 1, s. 149–174.
• Anckar C., 1997, „Determinants of disproportionality and wasted votes”, Electoral Studies, t. 16, nr 4, s. 501–515.
• Angrist J.D., Pischke J.S., 2008, Mostly Harmless Econometrics: An Empiricist’s Companion, Princeton: Princeton University Press.
• Banducci S.A., Donovan T., Karp J.A., 1999, „Proportional representation and attitudes about politics: Evidence from New Zealand”, Electoral Studies, t. 18, nr 4, s. 533–555.
• Benoit K., 2001, „District magnitude, electoral formula, and the number of parties”, European Journal of Political Research, t. 39, nr 2, s. 203–224.
• Binder D.A., 1983, „On the variances ofasymptotically normal estimators from complex surveys”, International Statistical Review, t. 51, nr 3, s. 279–292.
• Blais A., Carty R.K., 1991, „The psychological impact of electoral laws: Measuring Duverger’s Elusive Factor”, British Journal of Political Science, t. 21, nr 1, s. 79–93.
• Blais A., Dobrzynska A., Indridason I.H., 2005, „To adopt or not to adopt proportional representation: The politics of institutional choice”, British Journal of Political Science, t. 35, nr 1, s. 182–190.
• Blais, A., Dobrzynska, A., 1998, „Turnout in electoral democracies”, European Journal of Political Research, t. 33, nr 2, s. 239–261.
• Bukowski M., Flis J., Hess A., SzymańskaA., 2012, Opcja czy osoba? Upartyjnienie versus personalizacja w wyborach samorządowych, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Carey J.M, Shugart M.S., 1995, „Incentives to cultivate a personal vote: A rank ordering ofelectoral formulas”, Electoral Studies, t. 14, nr 4, s. 417–439.
• CBOS, 2014, Jakiego systemu wyborczego chcą Polacy? Komunikat z badań, 94/2015.
• Copus C., Wingfild M., Steyvers K., Reynaert H., 2012, „A place to party? Parties and nonpartisanship in local government”, w: K. Mossberger, S.E. Clarke, P. John (red.), The Oxford Handbook of Urban Politics, Oxford: Oxford University Press, s. 210–230.
• Drzonek M., 2013, „Zdobywanie władzy w mieście – efektywność strategii ‘wiecznego prezydenta’”, Management and Business Administration. Central Europe, t. 21, nr 1(120), s. 145–160.
• Duverger M., 1954, Les partis politiques, Paris: Libraire Armand Colin.
• Eggers A.C., Fouirnaies A.B., 2014, „Representation and district magnitude in pluralisty systems”, Electoral Studies, t. 33, nr 2, s. 267–277.
• Fallend F., Ignits G., Swianiewicz P., 2006, „Divided loyalties? Mayors between party representation and local community interests”, w: H. Bäck, H. Heinelt, A. Magnier (red.), The European Mayor: Political Leaders in the Changing Context of Local Democracy, Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, s. 245–270.
• Flis J., 2014, Złudzenia wyboru. Społeczne wyobrażenia i instytucjonalne ramy w wybo rach Sejmu i Senatu, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• GallagherM., 1991, „Proportionality, disproportionality, and electoral systems”, Electoral Studies, t. 10, nr 1, s. 33–51.
• Gendźwiłł A., 2012, „Independent mayors and local lists in large Polish cities: Towards a non-partisan model of local government?”, Local Government Studies, t. 38, nr 4, s. 501–518.
• Gendźwiłł A., 2015, „Zmiany niezauważone? O tym, jak zadziałały jednomandatowe okręgi wyborcze w wyborach do rad gmin w 2014 roku”, w: J. Załuska (red.), Co się stało 16 listopada? Wybory samorządowe 2014, Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego, s. 67–80.
• Gendźwiłł A., Żółtak T., 2014, „Why do non-partisans challenge parties in local politics? The (extreme) case ofPoland”, Europe-Asia Studies, t. 66, nr 7, s. 1122–1145.
• Hajnal Z.L., Lewis P.G., 2003, „Municipal institutions and voter turnout in local elections”, Urban Affirs Review, s. 38, nr 5, s. 645–668.
• Haman J., 2003, Demokracja, decyzje, wybory, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Haman J., 2014, Gry wokół nas. Socjolog i teoria gier, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Katz R., 1999, „Electoral reform is not as simple as it looks”, w: H. Milner (red.), Making Every Vote Count: Reassessing Canada’s Electoral System, Peterborough: Broadview Press, s. 101–108.
• Kjaer U., 2007, „The decreasing number of candidates at Danish local elections: Local democracy in crisis?”, Local Government Studies, t. 33, nr 2, s. 195–213.
• Krook M.L., 2009, Quotas for Women in Politics: Gender and Candidate Selection Reform Worldwide, Oxford: Oxford University Press.
• Laakso M., Taagepera R., 1979, „Effctive number of parties: A measure with applications to West Europe”, Comparative Political Studies, t. 12, nr 1, s. 3–27.
• Ladner A., Milner H., 1999, „Do voters turn out more under proportional than majoritarian systems? The evidence from Swiss communal elections”, Electoral Studies, t. 18, nr 2, s. 235–250.
• Leal D., Martinez-Ebers V., Meier K.J., 2004, „The politics of Latino education: The biases ofat-large elections”, Journal of Politics, t. 66, nr 4, s. 1224–1244.
• Lijphart A., 1999, Patterns of Democracy: Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries. New Haven: Yale University Press.
• Marcinkiewicz K., 2014, „Electoral contexts that assist voter coordination: Ballot position effcts in Poland”, Electoral Studies, t. 33, nr 3, s. 322–334.
• Matland R.E., 1995, „How the electoral system structure has helped women close the representation gap”, w: L. Karvonen, P. Selle (red.), Closing the Gap: Women in Nordic Politics, London: Dartmouth, s. 281–312.
• Matland R.E., Brown D.D., 1992, „District magnitude’s effct on female representation in U.S. State legislatures”, Legislative Studies Quarterly, t. 17, nr 4, s. 469–492.
• Matland R.E., Studlar D.T., 1996, „The contagion ofwomen candidates in SMD and PR electoral systems: Canada and Norway”, Journal of Politics, t. 58, nr 3, s. 707–733.
• Moser R.G., 1999, „Electoral systems and the number ofparties in postcommunist states”, World Politics, t. 51, nr 3, s. 359–384.
• Nohlen D., 2013, Wahlrecht und Parteiensystem. Zur Theorie der Wahlsysteme, Opladen: Leske+Budrich.
• Norris P., 2006, „The impact of electoral reform on women’s representation”, Acta Politica, t. 41, nr 2, s. 197–213.
• Ordeshook P.C., Shvetsova O.V., 1994, „Ethnic heterogeneity, district magnitude, and the number ofparties”, American Journal of Political Science, t. 38, nr 1, s. 100–123.
• Piasecki A.K., 2012, Wybory w Polsce 1989–2011, Kraków: Wydawnictwo Arcana.
• Powell G.B., 1986, „American voter turnout in comparative perspective”, American Political Science Review, t. 80, nr 1, s. 17–43.
• Raciborski J. (red.), 2008, Studia nad wyborami. Polska 2005–2006, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar
• Rae D.W., 1967, The Political Consequences of Electoral Laws, New Haven: Yale University Press.
• Rafałowski W., 2013, „Politologiczne i socjologiczne teorie fragmentacji systemów partyjnych: od izolacji do interakcji”, Studia Socjologiczne, nr 3(210), s. 53–74.
• ReiserM., HoltmannE. (red.), 2008, Farewell to the Party Model? Independent Local Lists in East and West European Countries, Wiesbaden: VS Verlag fur Sozialwissenschaften.
• Schwindt-Bayer L.A., 2009, „Making quotas work: The effct of gender quota laws on the election ofwomen”, Legislative Studies Quarterly, t. 34, nr 1, s. 5–28.
• Sokala A., Michalak B., Uziębło P., 2013, Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Sokół W., 2012, „Ewolucja systemów wyborczych w wyborach samorządowych i ich polityczne konsekwencje”, w: K. Mieczkowska-Czerniak, K. Radzik-Maruszak (red.), 20 lat samorządu terytorialnego w Polsce. Sukcesy, porażki, perspektywy, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 555–578.
• Swianiewicz P., 2010, „Bezpartyjni radni w samorządach gminnych”, Samorząd Terytorialny, nr 11, s. 18–43.
• Taagepera R., Shugart M.S., 1989, Seats and Votes: The Effcts and Determinants of Electoral Systems, New Heaven: Yale University Press.
• Taagepera R., Shugart M.S., 1993, „Predicting the number of parties: A quantitative model of Duverger’s mechanical effct”, American Political Science Review, t. 87, nr 2, s. 455–464.
• Trounstine J., Valdini M.E., 2008, „The context matters: The effcts of single-member versus at-large districts on city council diversity”, American Journal of Political Science, t. 52, nr 3, s. 554–569.
• Van der Kolk H., 2007, „Local electoral systems in Western Europe”, Local Government Studies, t. 33, nr 2, s. 159–180.
• Ware L., Railings C.,Thrasher M., 2001, „District magnitude and third party representation in local government”, British Elections & Parties Yearbook, t. 11, nr 1, s. 192–210.

Identifiers

DOI

10.7366/1509499536505