Zmiana pola znaczeń pojęcia "edukacja osób starych"

• Authors: Muszyński Marcin

Title variants

EN

The semantic change of the notion of "senior education"

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rosnące zainteresowanie naukowców zagadnieniem starzenia się i starością zdynamizowało w ostatnich latach pole badań gerontologicznych, w tym badania nad uczeniem się i edukacją osób starych. Wielość wątków, jakie podejmowane są w ramach gerontologii edukacyjnej, świadczy o żywiołowości rozwoju tej subdyscypliny, a bogactwo dorobku, zwłaszcza empirycznego, wskazuje na społeczną ważność poruszanej problematyki. Natomiast istnieje stosunkowo niewielka liczba opracowań teoretycznych z tego zakresu. Potrzeba ich tworzenia jest niezwykle ważna, prace takie pozwalają bowiem na krytyczny wgląd w praktykę edukacyjną. Celem artykułu jest zaprezentowanie zmiany pola znaczenia pojęcia edukacja osób starych. Zmiany te dokonały się na przestrzeni ostatnich kilku dekad i związane są z paradygmatycznymi przejściami jakie miały miejsce w naukach społecznych – od modernizmu przez teorię krytyczną aż do postmodernizmu. Te trzy podejścia wykorzystane zostaną do przyjrzenia się zmianom jakie nastąpiły w rozumieniu pojęcia edukacja osób starych.

EN

During the last years the increase of interest in old age and aging has dynamized the gerontological field of study including education and learning in later life. The multiplicity of issues concerning educational gerontology indicates the development of this subdiscipline and the social importance of learning in late adulthood. There is a small number of theoretical research papers raising this issue, on the other hand. So, there is a proven need for such research which provides a critical analysis of educational practice. The purpose of this article is to present the semantic change of the notion of senior education. Such a change has occurred within the last several decades and is related with paradigm shift in the social sciences – from modernism, through critical theory, towards postmodernism. This three approaches can be used to understand these changes.

Keywords

PL

edukacja osób starych; uczenie się w starości

EN

senior education; learning in later life

• Publisher: Zielona Góra University Press
• Journal: Dyskursy Młodych Andragogów / Adult Education Discourses
• Year: 2016
• Volume: 17
• Pages: 79-96

Dates

issued

2016

Contributors

author

Muszyński Marcin

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu, Zakład Andragogiki i Gerontologii Społecznej

References

• Allman P., Self-help learning and its relevance for learning and development in later life, [w:] Mutual aid universities, red. E. Midwinter, Kent 1984.
• Battersby D., Education in later life. What does it mean?, “Convergence” 1985 18(1/2).
• Czerniawska O., Edukacja osób „Trzeciego Wieku” [w:] Wprowadzenie do andragogiki, red. T. Wujek, Radom 1996.
• Czerniawska O., Wokół edukacji osób starszych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Paedagogica” 2003 (5).
• Dubas E., Starość w perspektywie rozwoju, duchowości i edukacji. Geragogiczny przyczynek do refleksji nad starością i starzeniem się człowieka, [w:] Człowiek i edukacja. Studia ofiarowane Profesorowi Józefowi Póturzyckiemu, red. E.A. Wesołowska, Płock 2004.
• Dubas E., Geragogika – dyscyplina pedagogiczna, o edukacji w starości i do starości, [w:] Seniorzy w rodzinie, instytucji i społeczeństwie. Wybrane zagadnienia współczesnej gerontologii, red. A. Fabiś, Sosnowiec 2005.
• Dubas E., Edukacyjny paradygmat badawczy w geragogice, [w:] Edukacja do i w starości, red. M. Kuchcińska, Bydgoszcz 2008.
• Formosa M., Critical gerogogy. Developing practical possibilities for critical educational gerontology, “Education and Aging” 2002 17(1).
• Formosa M., A Bourdieusian Interpretation of the University of the Third Age in Malta, “Journal of Maltese education Research” 2007 4(2).
• Jarvis P., Learning in later life. An introduction for educators and carers, Londyn 2001.
• Glendenning F., Battersby D., Why we need educational gerontology and education for older adults. A statement of first principles, [w:] Ageing, education, society. Readings in educational gerontology, red. F. Glendenning, K. Percy, The University of Keele 1990.
• Glendenning F., What is the future of educational gerontology?, “Ageing and Society” 1991 (11).
• Groombridge P., Learning, education and later life, “Adult Education” 1982 54(4).
• John M.T., Geragogy. A theory for teaching the elderly, Haworth Press, Binghampton NY 1988.
• Kamiński A., Studia i szkice pedagogiczne, Warszawa 1978.
• Kargul J., O stereotypach i mitach we współczesnej polskiej andragogice, [w:] Edukacja dorosłych jako czynnik rozwoju społecznego, red. T. Aleksander, Tom1, Radom 2010.
• R. Konieczna-Woźniak, Uniwersytety Trzeciego Wieku w Polsce. Profilaktyczne aspekty edukacji seniorów, 2001.
• Lemieux A., M Sanchez Martinez M., Gerontagogy beyond words. A reality, “Educational Gerontology” 2000, 26 (5).
• Leszczyńska-Rajchert A., Człowiek starszy i jego wspomaganie – w stronę pedagogiki starości, Olsztyn 2005.
• Lowy L. O’Connor D., Why education in the later years?, Lexington MA 1986.
• Malec M., Czy osoby starsze potrzebują nauczyciela? W poszukiwaniu geragoga, [w:] Aktywność społeczna, kulturalna i oświatowa seniorów, red. A. Fabiś, Bielsko-Biała 2008.
• Malec M., Poszukiwanie recepty na starość – wyzwaniem dla edukacji dorosłych. Refleksje nad uczeniem się starości przez całe życie, [w:] Edukacyjne, kulturowe i społeczne konteksty starości, red. M. Malec, Wrocław 2011.
• Malewski M., Modele pracy edukacyjnej z ludźmi dorosłymi, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja” 2000 1(9).
• Malewski M., Od nauczania do uczenia się. O paradygmatycznej zmianie w andragogice, Wrocław 2010.
• Moore K. M., Lenker L.T., Redefining aging and identity. Reinvention through education as a postmodern dynamic, [w:] Aging identity. A dialogue with postmodernism, red. J.L. Powell, T. Gilbert, Nowy Jork NY 2009.
• Muszyński M., Edukacja i uczenie się – wokół pojęć, „Rocznik Andragogiczny” 2014 (21).
• Muszyński M., Przegląd wybranych stanowisk dotyczących teorii gerotranscendencji, [w:] Refleksje nad starością. Obiektywny i subiektywny wymiar starości, red. E. Dubas, M. Muszyński, Łódź 2016.
• Olszewski H., Witaukt psychologiczny. Atrybucja rozwoju, Gdańsk 2003.
• Peterson D., Educational gerontology. The State of the art, “Educational Gerontology” 1976 1(1).
• Phillipson Ch., Reconstructing old age. New agenda in social theory and practice, London 1998.
• Rosalska M., Empowerment w kształceniu ustawicznym, „E-mentor” 2006 3(15).
• Szukalski P., Osoby bardzo stare w Polsce i w krajach Unii Europejskiej – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, „Prace Instytutu Ekonometrii i Statystyki UŁ” 2004 (142).
• Rosset E., Proces starzenia się ludności. Studium demograficzne, Warszawa 1959.
• Rubacha K., Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin, [w:] Pedagogika, T.1, Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa 2006.
• Skibińska E., Proces kształcenia seniorów, [w:] Aktywność społeczna, kulturalna i oświatowa seniorów, red. A. Fabiś, Bielsko-Biała 2008.
• Szarota Z., Wielofunkcyjna działalność domów pomocy społecznej dla osób starszych, Kraków 1998.
• Szarota Z., Gerontologia społeczna i oświatowa. Zarys problematyki, Kraków 2004.
• Thomas A., Beyond education, San Francisco CA 1991.
• Timmerman S., Lifelong learning for self-sufficiency. A theme for the 1980s, “International Journal of Adult Education” 1985 18(1/2).
• Tough A., The Adult's Learning Projects. A fresh approach to theory and practice in adult learning, Second edition, Austin TX, 1979.
• Withnall A., Exploring influences on later life learning, ”International Journal of Lifelong Education” 2006 25(1).
• Wiśniewska-Roszkowska K., Starość jako zadanie, Warszawa 1989.
• Zych A., Człowiek wobec starości, Warszawa 1995.

Identifiers

ISSN

2084-2740