The Polish Ethnographic Atlas: Research Achievements and Prospects

• Authors: Agnieszka Pieńczak
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In 1998, the source materials of the Polish Ethnographic Atlas - collected over many decades with the participation of the Institute of History of Material Culture (a unit of the Polish Academy of Sciences) and several leading ethnological centres - were moved to the Cieszyn Branch of the University of Silesia (currently the Faculty of Ethnology and Education). It was then that Z. Kłodnicki, the editor of the PEA, came up with the idea to continue and finish the atlas studies. However, the work on fulfilling the PEA, the biggest project in the history of Polish ethnology, is still going on. Nowadays, the materials of the Polish Ethnographic Atlas constitute a precious, unique in the national scale, documentary base. For several years, a lively cooperation has taken place between the PEA staff (representing the Faculty of Ethnology and Education of the University of Silesia) and various cultural institutions, government and non-government organizations. The discussed projects are usually aimed at the preservation and protection of the cultural heritage of the Polish village as well as the broadly related promotion actions for activating local communities. The workers of the Polish Ethnographic Atlas since 2014 have been also implementing the Ministry grant entitled The Polish Ethnographic Atlas - scientific elaboration, electronic database, publication of the sources in the Internet, stage I (scientific supervision: Ph.D. Agnieszka Pieńczak). What is an integral assumption of the discussed project is the scientific elaboration of three electronic catalogues, presenting the PEA resources: 1) field photographs (1955-1971) 2) the questionnaires concerning folk collecting (1948-1952), 3. the published maps (1958-2013). These materials have been selected due to their documentary value. The undertaking has brought about some measurable effects, mostly the special digital platform www.archiwumpae.us.edu.pl. This material database of ethnographic data might become the basis for designing various non-material activities aimed at preserving the cultural heritage of the Polish village.

Keywords

EN

ethnology; Polish Ethnographic Atlas; Polish village; protection and preservation of cultural heritage; digitalization

• Publisher: Sciendo
• Journal: Ethnologia Actualis
• Year: 2015
• Volume: 15
• Issue: 2
• Pages: 81-94

Dates

published

2015-12-01

online

2015-12-09

Contributors

author

Agnieszka Pieńczak

• Institute of Ethnology and Cultural Anthropology, University of Silesia in Katowice

References

• DIAKOWSKA E. (2011): Obca kobieta, jako zwiastun śmierci. In. Zeszyty Wiejskie 16, pp.168-177.
• DROŻDŻ A. (2002): Pomoc wzajemna. Współdziałanie społeczne i pomoc sąsiedzka. „Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego”. V. 7. Zygmunt Kłodnicki (ed.). Wrocław - Cieszyn: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze - Uniwersytet Śląski Fila w Cieszynie.
• DROŻDŻ A. (2009): Zwyczaje i obrzędy weselne. V. 8. Part III. Współdziałanie społeczności wiejskiej podczas obrzędu weselnego (druga połowa XIX wieku i XX wiek). „Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego”. Zygmunt Kłodnicki (ed.). Wrocław - Cieszyn: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze - Uniwersytet Śląski - Uniwersytet Wrocławski.
• DROŻDŻ A. (2011): Possibilities of using ethnographic maps in the study of the process of change in traditional culture in Poland - a case study of the expansion and disappearance of cradles. In. Ethnologia Europae Centralis 10, pp. 29-42.
• DROŻDŻ A. (2013): Kołysanie diabła ... - zwyczaje wierzeniowe jako przykład niematerialnego dziedzictwa kulturowego. In: Nauka 1, pp. 129-148.
• DROŻDŻ A., PIEŃCZAK A. (2004): Zwyczaje i obrzędy weselne. V. 8. Part I. Od zalotów do ślubu cywilnego. „Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego”. Zygmunt Kłodnicki (ed.). Wrocław - Cieszyn: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze - Uniwersytet Śląski Fila w Cieszynie.
• GAJEK J. (ed.), 1964-1981: Polski Atlas Etnograficzny. V. I, maps 1-57 (1964), v. II, maps 58-129 (1965), v. III, maps 130-190 (1967), v. IV, maps 191-250 (1971), v. V, maps 251-304 (1974), v. VI, maps 305-355 (1981). Warszawa: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
• KŁODNICKI Z. (2001a): Etnograficzne atlasy krajów środkowej Europy (Możliwości studiów porównawczych). In. Oľga Danglová, Rastislava Stoličná. (eds.): Etnológia a kultúrne dedičstvo. Bratislava: Veda, pp. 56-66.
• KŁODNICKI Z. (2001b): Metoda geograficzna i retrogresywna w badaniach nad genezą tradycyjnej kultury. In. Irena Bukowska-Floreńska (ed.). Miejsca znaczące i wartości symboliczne. „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”. V. 5. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, pp. 153-166.
• KŁODNICKI Z. (2001c): Polski atlas etnograficzny - historia, stan obecny i perspektywy. In. Lud 85, pp. 239-275.
• KŁODNICKI Z. (2005): Polski atlas etnograficzny - stan prac. In. Ethnologia Europae Centralis 7, pp. 100-105.
• KŁODNICKI Z. (2013): Miejsce Polskiego Atlasu Etnograficznego w etnologii Polski i Europy. In. Jacek Schmidt (ed.): Regiony etnografii. Szkice dedykowane Profesorowi Andrzejowi Brenczowi w 70. rocznicę urodzin. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, pp. 83-105.
• KŁODNICKI Z., PIEŃCZAK A., ed. (2010): Zwyczaje, obrzędy i wierzenia narodzinowe. V. 9. Part I. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia związane z narodzinami i wychowaniem dziecka. „Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego”. Wrocław - Cieszyn: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze - Uniwersytet Śląski - Uniwersytet Wrocławski.
• KŁODNICKI Z., PIEŃCZAK A., ed. (2013): Zwyczaje, obrzędy i wierzenia narodzinowe. V. 9. Part II. Zwyczaje, obrzędy i wierzenia związane z matką i dzieckiem. „Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego”. Wrocław - Cieszyn: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze - Uniwersytet Śląski - Uniwersytet Wrocławski.
• LEBEDA A. [PIEŃCZAK] (2002): Wiedza i wierzenia ludowe. „Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego”. V. 6. Zygmunt Kłodnicki (ed.). Wrocław - Cieszyn: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze - Uniwersytet Śląski Fila w Cieszynie.
• MOSZYŃSKI K. (1958): Człowiek. Wstęp do etnografii powszechnej i etnologii. Wrocław - Kraków - Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• PIEŃCZAK A. (2007): Zwyczaje i obrzędy weselne. V. 8. Part. II. Rola i znaczenie swata w kojarzeniu małżeństw. „Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego”. Zygmunt Kłodnicki (ed.). Cieszyn - Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze - Uniwersytet Śląski - Uniwersytet Wrocławski.
• PIEŃCZAK A. (2008): Sposoby rozpoznawania domniemanych czarownic (w świetle badań Polskiego Atlasu Etnograficznego). In. Lud 92, pp. 215-233.
• PIEŃCZAK A. (2009): Dorobek Pracowni Polskiego Atlasu Etnograficznego w Cieszynie. In. Twórczość Ludowa 24 (3-4), pp. 39-43.
• PIEŃCZAK A. (2010): Stan badań Polskiego Atlasu Etnograficznego nad obrzędowością narodzinową. In. Teresa Smolińska (ed.). Między kulturą ludową a masową: historia, teraźniejszość i perspektywy badań. Kraków - Opole: Wydawnictwo , pp. s. 121-134.
• PIEŃCZAK A. (2011a): Food in the life of a pregnant woman - an analysis of the studies for the Polish Ethnographic Atlas. In. Halina Rusek (ed.): Dilemnas of old and contemporary culture in ethnograghical and anthropological discourse. „Bibliotheca Ethnologiae Europae Centralis”. V. 3. Cieszyn - Katowice: Offsetdruk i media, pp. 146-154.
• PIEŃCZAK A. (2011b): Metoda etnogeograficzna w badaniach atlasowych ośrodka wrocławskiego i cieszyńskiego - kontynuacja i zmiana. In. Zeszyty Wiejskie 16, pp. 154-167.
• PIEŃCZAK A. (2011c): Specyfika materiałów źródłowych Polskiego atlasu etnograficznego. In. Halina Rusek, Agnieszka Pieńczak (eds.): Etnologiczne i antropologiczne obrazy świata - konteksty i interpretacje. Prace ofiarowane Profesorowi Zygmuntowi Kłodnickiemu w 70. rocznicę urodzin. Cieszyn - Katowice, pp. 41-61.
• PIEŃCZAK A. (2011d): Żywotność praktyk magicznych na przykładzie sposobów ochrony dzieci przed urokiem (przygotowano z materiałów „Polskiego Atlasu Etnograficznego”). In. Irena Bukowska-Floreńska, Grzegorz Odoj (eds.): Etnologia na granicy. Dorobek ośrodka etnologicznego UŚ. „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”. V. 11. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, pp. 231-243.
• PIEŃCZAK A., DIAKOWSKA E. (2011): Magia Alkmeny w polskiej obrzędowości narodzinowej i pogrzebowej (w świetle badań Polskiego atlasu etnograficznego). In. Ethnologia Europae Centralis 10, pp. 43-54.
• PIEŃCZAK A., DIAKOWSKA-KOHUT E. (2013): Polski Atlas Etnograficzny - dawne i współczesne badania dziedzictwa kulturowego wsi polskiej. In. Ethnologia Europae Centralis 11, pp. 63-69.

Identifiers

DOI

10.1515/eas-2015-0018