Watermills – a Forgotten River Valley Heritage – selected examples from the Silesian voivodeship, Poland

• Authors: Maria Fajer
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

This study is an attempt to describe the current condition of the watermills situated in the river valleys of the Silesian voivodeship. Changes in the number and distribution of mills from the late 18th century until the 20th century have been presented (as exemplified by the Liswarta River basin in the northern part of the voivodeship). Watermills have been discussed both as industrial monuments that document the history of the milling industry and as tourist attractions. Currently, working mills that serve the local population in rural areas are a rarity, and working watermills are unique sites that should be protected as industrial monuments that constitute an important part of our cultural heritage. They are among those industrial monuments that are particularly vulnerable to destruction. Such mills increasingly attract the interest of industrial tourism promoters. Activities aimed at promoting watermills as cultural heritage sites and leading to their protection and preservation as part of the river valley landscape have also been discussed. In the Silesian voivodeship, there are many watermills that deserve attention; some of these are listed in the register of monuments maintained by the National Heritage Board of Poland. Unfortunately, most disused mills are falling into disrepair and are slowly disappearing; only a few have been preserved in good condition. Many of these have long histories and they are also situated in areas attractive for tourists. There is no doubt that watermills should be preserved. Their inclusion in open-air museums is not the only solution – any form of protection in situ by putting them to different uses is also valuable. Changing the function of a mill to serve as a hotel, restaurant, cultural centre, etc. makes it possible to maintain these sites as parts of river valley landscapes.

Keywords

EN

cultural heritage; tourism; industrial monuments; protection of watermills

• Publisher: Sciendo
• Journal: Environmental & Socio-economic Studies
• Year: 2014
• Volume: 2
• Issue: 2
• Pages: 1-9

Dates

published

2014-06-01

online

2015-06-27

Contributors

author

Maria Fajer

• Department of Environment Reconstruction, Faculty of Earth Sciences, University of Silesia, Będzińska Str. 60, 41-200 Sosnowiec, Poland

References

• Balińska G., Baliński J.A. 2003. Młyny ziemi łomżyńskiej. Oficyna Wyd. Polit. Wrocławskiej. Wrocław.
• Baranowski B. 1977. Polskie młynarstwo. Zakł. Nar. im. Ossolińskich – Wyd., Wrocław.
• Bartyś J. 1978. Stan i potrzeby badań nad historią techniki przemysłu spożywczego w Polsce. Kwart. Historii Nauki i Techniki, 23/1: 135-156.
• Burzyński T., Łabaj M. (eds.) 2005. Dziedzictwo przemysłowe jako atrakcyjny produkt dla turystyki i rekreacji. Doświadczenia krajowe i zagraniczne. Mat. II Międzynar. Konf. Nauk.-Prakt., Górnośl., Zabrze 2005. Wyż. Szk. Handl. im. Wojciecha Korfantego, Urz. Miej. w Zabrzu. Katowice.
• Burzyński T., Staszewska-Ludwiczak A., Pasko K. (eds.) 2009. Dziedzictwo przemysłowe jako element zrównoważonego rozwoju turystyki. Mat. II Międzynar. Konf. Nauk.-Prakt., Zabrze 2008. Górnośl. Wyż. Szk. Handl. im. Wojciecha Korfantego, Urz. Miej. w Zabrzu. Katowice.
• Fajer M. 2011. Antropogeniczne przeobrażenia den dolin rzecznych na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej w XVIII-XX w. [in:] Zieliński A. (ed.) Znane fakty – nowe interpretacje w geologii i geomorfologii. Uniw. Jana Kochanowskiego, Inst. Geogr., Kielce: 9-22.
• Fajer M., Waga J.M. 2010. Uwarunkowania lokalizacji siłowni wodnych na Liswarcie. Kształt. środ. geogr. i ochr. przyr. na obsz. uprzem. i zurban., 41: 19–21.
• Kaniecki A., Brychcy D. 2010. Średniowieczne młyny wodne i ich wpływ na przemiany stosunków wodnych na przykładzie zlewni Obry Skwierzyńskiej. Bad. Fizjogr., R. I, Seria A, Geografia Fizyczna (A61): 145–156.
• Kuźnicki T. 2009. Z dziejów młynarstwa Radomska i regionu (Katalog). Tow. Opieki nad Zabytkami, Oddz. w Radomsku. Radomsko.
• Lamparska M. 2013. Post-industrial Cultural Heritage Sites in the Katowice conurbation, Poland. Environ. & Socio-econ. Stud., 1, 2: 36-42.
• Lipińska I. 2011. Turystyka dziedzictwa kulturowego – wybrane aspekty ochrony prawnej parku kulturowego. Turystyka Kulturowa, 3: 14-27. (20.09.2014).
• Osiecki B. 2005. Uwagi do definicji turystyka w obiektach przemysłowych. [in:] Burzyński T. (ed.). Dziedzictwo przemysłowe jako atrakcyjny produkt dla turystyki i rekreacji. Doświadczenia krajowe i zagraniczne. Min. Gosp. i Pracy, Górnośl. Wyż. Szk. Hand., Urz. Miej. w Zabrzu, Zabrze: 309-312.
• Paszkiewicz A. E. 2005. Ochrona dziedzictwa przemysłowego. Kwart. Historii Nauki i Techniki, 50/2: 308-320.
• Podgórski Z. 2001. Wpływ budowy młynów wodnych na zmiany krajobrazów Pojezierza Chełmińskiego. Krajobraz kulturowy. Idee, problemy, wyzwania. Myga-Piątek U. (ed.), Prace Wydz. Nauk o Ziemi UŚ, 12: 117–122.
• Podgórski Z. 2004. Wpływ budowy i funkcjonowania młynów wodnych na rzeźbę terenu i wody powierzchniowe Pojezierza Chełmińskiego i przyległych części dolin Wisły i Drwęcy. UMK, Toruń.
• Podgórski Z. 2009. Młyny wodne w krajobrazie Pojezierza Chełmińskiego. Prace i Stud. Geogr., 41: 151–161.
• Rejestr zabytków województwa śląskiego. Narod. Inst. Dziedz. (20.09.2014).
• Słownik historyczno - geograficzny ziem polskich w średniowieczu. Ed. elektron. Jurek T. (ed.). Inst. Hist. Pol. Akad. Nauk. (20.09.2014).
• Stankevičiūtė D., Žuromskaitė B. 2012. Rola młynów i wiatraków drewnianych w rozwoju turystyki dziedzictwa kulturowego na Litwie. Turystyka Kulturowa, 7: 45-60. (20.09.2014).
• Strategia rozwoju kultury w województwie śląskim na lata 2006–2020 (20.09.2014).
• Walker M., Caban E., Cholewa D., Goniewicz A., Kontny I., Syska A., Woźniakowska A. 2014. Wojewódzki program opieki nad zabytkami w województwie śląskim na lata 2014–2017. Śl. Centrum Dziedz. Kult. w Katowicach.
• Ziętara B. 1954. Dzieje małopolskiego hutnictwa żelaznego XIV-XVII w. PWN, Warszawa.
• ---
• ---
• ---
• ---
• ---

Identifiers

DOI

10.1515/environ-2015-0032